Jelis Verschoof

Al ruim voor de oorlog was hij in het toenmalige Nederlands-Indië, het huidige Indonesië, terecht gekomen. Jelis Verschoof was op 21 juni 1896 in Vreeswijk geboren. Hoewel zijn naam in Nederland niet vaak voorkwam en nog steeds niet voorkomt, kwam die al wel eeuwen lang voor in de familie Verschoof. Waarschijnlijk was hij in een uitvoerende functie naar de Oost gegaan. We weten dat hij bij de Koninklijke Marine heeft gezeten, maar aan het begin van de oorlog was hij opgeklommen op de maatschappelijke ladder.

De summiere gegevens die we over Jelis Verschoof weten, danken we aan Trudy Stolk. Jelis Verschoof was haar oudoom. Hij moet wel nazaten hebben, maar Trudy kent hen niet. Ze zou wel graag met hen in contact komen.

In de loop van 1940 was Jelis Verschoof benoemd tot administrateur (zeg maar een soort manager) van de theeplantage Pagar Djawa. Zijn voorganger was vanwege NSB-activiteiten aan de kant geschoven. Jelis had voor die baan zelfs nog een cursus gevolgd aan de Landbouwuniversiteit in Wageningen. Pagar Djawa was geen grote plantage en de gronden ervan waren niet zo vruchtbaar. Waarschijnlijk was het er hard werken voor een bescheiden loon. Maar Jelis Verschoof was nog een jonge vent. Wie weet wat het leven nog voor hem in het verschiet had?

Weinig, zo bleek al snel. Eind 1941 viel Japan Nederlands-Indië aan. Het Nederlandse leger was geen partij voor de Japanse oorlogsmachine. De overgave volgde al snel. De Japanners maakten korte metten met de Nederlanders, die tot voor kort nog koloniale overheersers waren geweest. Velen van hen werden tot dwangarbeid gedwongen, onder meer aan de beruchte Birmaspoorweg. Anderen werden opgesloten in kampen en daar werd je akelig slecht verzorgd. Ook Jelis Verschoof trof dit lot. Op 22 augustus 1944 stierf hij na een dikke twee jaar gevangenschap van ontbering in het kamp Soengei Sengkol. Hij was 48 jaar. Vanwege zijn marine verleden werd hij met militaire eer begraven.

Veel meer weten wee niet over Jelis Verschoof. Zijn familie was hem een beetje uit het oog verloren omdat hij al zo lang in Indië zat. Pas geruime tijd na de oorlog hoorde de familie van zijn overlijden. Er werd dus niet veel meer over hem gepraat. Toch wil zijn achternicht Trudy Stolk, dat zijn verhaal, hoe summier ook, wordt opgetekend. Omdat hij niet mag worden vergeten.