Cornelis Nicolaas VersluisCornelis Nicolaas Versluis, geboren op 6 oktober 1917 te Waddinxveen, was het achtste kind van Frans Versluis en Adriana Hoogerdijk. Het gezin, dat woonde Kerkweg 34, telde 11 kinderen: 1 meisje en 10 jongens, waarvan één jong gestorven is. Cor werkte als tekenaar/politoerder bij de meubelfabriek van Kempkes. Hij was ongehuwd. Zijn broers Marius en Arie waren in 1942 op de scheepswerf van het Duitse Swinemünde te werk gesteld. Broer Niek was in Hamburg terechtgekomen, waar hij in juni ’43 de vuurstorm heeft meegemaakt. Cornelis wilde in het kader van de Arbeitseinsatz Marius en Arie volgen. Hij deed dat vrijwillig. Cor was een bekwaam tekenaar van reclameplaten en portretten en werkte als politoerder bij de firma Kempkes. Het plan om zich bij zijn broers te voegen mislukte jammerlijk. In plaats van in Swinemünde belandde hij in Kassel bij de Gerhardt Fiesler vliegtuigenfabriek.Brieven en een briefkaart, die hij tijdens zijn gedwongen verblijf in Duitsland schreef aan zijn familie in Waddinxveen, zijn bewaard gebleven en geven een indrukwekkend beeld van het leven in Duitsland en van de ontberingen die hij heeft moeten doorstaan:“Kassel, 21 Juni '43 Beste Pa Leen Co Frans Lena en kinderen Jullie zullen wel denken waar zou Cor zitten. Nou hij zit na heel wat avonturen beleefd te hebben en daar hij te gammel was om eerder te schrijven in Kassel. In de eerste plaats de omgeving is hier moorddadig allemaal bergen en nog eens bergen met blokkendoos huisjes. We zitten hier in een gloednieuwe barak heb kennis gemaakt met aardappelsoep en dergelijke dingetjes. Hoeveel er op onze kamer liggen weet ik niet. Maar er kunnen er 28 op een lekker zoodje hé. Morgen moeten we gaan werken geloof ik. In Kassel zitten 1500 Hollanders. Zooveel Fransen Russen Polen. Affijn het is hier Internationaal. We hebben al in verschillende wachtkamers gelegen en in verschillende lagers doorgebracht hier. Afijn als ik thuis kom zal ik jullie verhalen vertellen die je ongelofelijk toe schijnen maar toch waar zijn” – “Het is hier momenteel een vroolijke boel want de surogaatsigaren komen tevoorschijn”. - “De Groeten van Cor. Mijn adres is. Gerard Fieslerwerke Wohnlager Wartheland Barak 8 Kamer 4 Kassel-Bettenhausen DuitschlandLeen en Co Frans en Lena nog wel bedankt voor jullie goede gaven want dat komt me best te pas. Alleen zou ik jullie willen vragen om een hangslot over te sturen dat is het enigste ja en een tandenborstel” - “Nou lui de Groeten en maak je over mij maar niet ongerust De Mazzel”“Kassel 7 Juli 43 --- Even een lettertje schrijven ik zal maar een briefkaart nemen want die zal wel sneller gaan”.- “Het gaat me nog redelijk wel' - 'ik heb maar een vraag als het je mogelijk is zou je dan de erwten die bij ons op zolder staan over willen sturen want anders hou ik het hier niet uit. Want het wordt hier steeds slechter. Vrijdag krijg ik geld dan stuur ik het wel over als het tenminste de moeite is”. – “Nou Tabé”.(Op de briefkaart staat de volgende tekst gedrukt: 'DER FÜHRER KENNT NUR KAMPF, ARBEIT UNS SORGE. WIR WOLLEN IHM DEN TEIL ABNEHMEN, DEN WIR IHM ABNEHMEN KÖNNEN')“Kassel 7 juli 43 --- Ik heb net een briefkaart geschreven met een noodkreet. Je moet het me niet kwalijk nemen maar als het niet nodig was had ik het niet gedaan”. – “want het eten is hier hopeloos. Het gebeurt zat dat ik helemaal niet eet en ik ben de eenigste niet hoor want de jongens die hier al maanden zijn die zeggen zelf dat het niet te eten is. We krijgen 2 Kilo brood in de 5 dagen en ½ pakje boter een stuk worst en 20 gram jam. Dat gaat wel en als het middageten een beetje beter en meer was dan was het wel uit te houden want het is hier geweldig mooi”. – “We gaan er zoo veel mogelijk tusschen uit dan vergeet je tenminste de honger” – “want als je hier op de kamer blijft vreet je je brood op en de rest van de week heb je niets” - “Nou we gaan in marschcolonne naar de fabriek die ligt een kwartier van ons lager. We beginnen om kwart over 7 en werken tot ¼ over negen en gaan dan koffie of Boillon drinken in het Kameraadschafts Haus van ½ 10 tot ½ 2 werken we dan en gaan dan weer in marsch naar de Keuken en eten daar allerlei eten waar je de naam en geur niet van kent gaan om 2 uur weer in marsch terug en werken tot ½ 6 en gaan dan in marsch weer naar het lager. Er komt net boter worst en verrotte kaas binnen als je die ruikt Draait je het hart in je lichaam om zoo iets heb ik nog nooit geroken. Men zegt wel eens je leert met scha en met schande. Maar ik heb geleerd hoor dat wil ik wel bekennen”. –“hoe eerder ze komen je weet wel hoe liever het me is'. - 'Hoe gaat het met de beesten ik hoop van goed”.“Kassel 18 juli 43 --- Alleen heb ik de pest er in dat ik nog geen Post ontvangen heb. Dat is om moedeloos te worden. Maar ik ben de eenigste niet hoor er is in 5 weken nog geen post uit holland ontvangen door de jongens hier”. – “Alleen de pakketten die komen wel over maar het brood is beschimmeld wat er in zit”. – “Hoe gaat het in Waddinxveen. Ik verlang tussenbijde wel naar hoor want hier is het ook niet alles er zijn hier te veel hollanders. Gisterenavond hadden we Mazzel. We waren in de stad en kochten daar 6 niewe ongeschilde aardappels en een klussie zure kroten voor 1 Mark nou wij de pest er in natuurlijk want op zoo'n manier ben je gauw door je geld heen want ik heb 14 mark in de week. Affijn wij gaan terug en lopen tusschen de volkstuinen door want die zijn hier ontelbaar en groeien dat het hier doet geweldig. Afijn daar zag ik een oud vrouwtje van 71 jaar en die was aan het spitten. Wij er naar toe en wij vroegen of wij helpen konden maar ze wilde het zelf doen affijn wij een praatje gemaakt en we kregen het zoo ver dat we morgen avond een emmer oude kartoffels kunnen gaan halen dus dat is mazzel he. Maar ja je moet geluk hebben. Nou nog een beetje jus op de kop zien te tikken en dan zullen we Morgenavond eens gaan eten dat de spanen er af fliegen hoor”. – “Hoe gaat het met de konijnen en de geiten” – “Nou ik schrijf niet eerder of ik moet bericht van jullie hebben hoor. Daar zou ik me'n prakkie voor laten staan”. - “Nou jullie wordt veel goed toegewenscht door de Duitschland arbeider Cor. Dag Fransie dag Ida dag Sjaanie. Tot schrijvens Het gaat jullie bizonder hoor! Doe Pa ook de groeten van me”.In een brief van 29 juli 1943 schrijft Cor Versluis in bedekte termen over bombardementen, die hij aanduidt als ‘slecht weer’, en ook hoe zwaar het leven in Kassel is, vooral voor een vrijwilliger. Hij schrijft naar aanleiding van het ontvangen van een voedselpakket van thuis : “Je kunt je niet voorstellen, hoe blij ik was, toen ik jullie pakketje en later de brief in ontvangst kon nemen. Het werd me bijna te machtig….Ik zal deze brief eerst naar Swinemünde sturen, want hier mag geen post vandaan komen, wegens het slechte weer begrijp je: 12 dode Hollanders in ons kamp en 2 Belgen en 1 fransoos. Ons dak half van het lager. Het is hier gewoon hopeloos. Ik ben bomtrechters aan het vullen, want die zijn hier ontelbaar. Ik hoop dat deze brief overkomt, want ik dank jullie uit de grond van mijn hart; je kan je niet voorstellen wat we hier meemaken. Ik zal je eerlijk vertellen: ik wou dat ik er nooit aan begonnen was. Jullie pakket kwam net van pas, want ik moest drie dagen met een heel klein stukje brood doen. Maar ja, ik ben vrijwillig, dus kan ik niet veel ver wachten”.Het is Cors laatste brief; in augustus ontvangen Marius en Arie Versluis in Swinemünde het bericht dat Cornelis -24 jaar oud- op 30 juli is omgekomen bij een bombardement. Ze schrijven erover in een brief van 10 augustus aan hun zuster en haar gezin. Op slecht papier met potlood geschreven is te lezen: “Ik weet niet of je al bericht gehad hebt, maar ik moet je het vreselijke feit toch meedelen. Cor heeft bij een luchtaanval het leven gelaten. Wij hoorden het van Arie v.d. Berg, die heeft het bericht van Niek van ome Wout. Zaterdagmiddag zijn we er direct heengegaan We hadden een kleine hoop dat hij nog leefde, maar onze hoop werd de bodem ingeslagen. Toen we daar kwamen, was hij al begraven. We hebben bloemen op z’n graf gelegd en staan te huilen. We hebben ook zijn naam op een paaltje gezet met eronder; ‘Rust zacht Cor’, en onze namen. De avond voor hij stierf, had hij juist je pakje gehad en een brief van jou. Hij heeft toen nog een brief aan je geschreven, die zullen we er bij doen. Hoe hij gestorven is, durf ik niet te schrijven. Misschien vertel ik het later wel eens, maar hij had geen schrammetje, volgens z’n kameraad, dus hij heeft gelukkig niet geleden. Hij ligt in den vreemde en we zullen hem nooit meer zien, maar vergeten doen we hem niet. Als ik er goed over nadenk, kan ik het nog niet geloven, dat het waar is, maar ik heb zelf bij z’n graf gestaan, dus het kan niet anders. Dat hij ruste in vrede-“.Cornelis Nicolaas Versluis is op 30 juli 1943 als gevolg van een Engels bombardement op Kassel omgekomen. Hij was ongehuwd. Hij werd begraven op de Kriegsgräberstätte te Kassel-Bettenhausen. Later is Cor Versluis herbegraven. Op een koffer en enkele voorwerpen na is er niets van hem achtergebleven. Z’n medegevangenen hadden z’n meest waardevolle spullen geroofd…Auteur: Hans Geel Waddinxveen Sluiten