Pieter van Waveren

Op transport van Batavia naar PadangOmstreeks eind Augustus 1944 werden o.a. AOO Jan BORST en Ldst. Sld Piet van WAVEREN te samen met andere Ned. kgvn vanuit verschillende kgvnkampen op Java, op transport gesteld naar Batavia, het huidige Jakarta. In Batavia werden zij tijdelijk ondergebracht, in de vm. kazerne van het Garnizoensbataljon - het vroegere X de Bat Inf. van het KNIL, dat tijdens de oorlog door het Japanse Leger werd gebruikt als doorgangskamp, om de kgvn van daaruit naar elders te transporteren; bijv. naar Singapore, Japan, Sumatra en Formosa/Taiwan etc. Op 14 sep. 1944 werden zij samen met o.a. 1600 andere kgvn (Nederlandse,Menadonese,Ambonese en Surinaamse KNIL - miln. en waaronder ook miln van de stadswacht uit o.m. Batavia) om ca. 24.00 uur gewekt met de opdracht zo snel mogelijk met al hun “hebben en houden” in het donker buiten aan te treden. Om 02.00 uur ’s nachts was de afmars en marcheerden zij langs het bekende Pasar Senen naar het Station van Batavia. Daar aangekomen moesten zij instappen in goederenwagons met de reeds klaarstaande treinen met bestemming…….de havenstad Tandjong Priok. Daar bleek het Japanse troepentranportschip ss “Junyo Maru” aan de kade gemeerd te liggen waarmee men – toen nog voor de kgvn met onbekende bestemming – zou worden vervoerd.Wat later sloot zich nog een groep van 700 kgvn bij hun aan, afkomstig uit het interneringskamp Kamp Makassar. In Priok moest men uren op de kade wachten alvorens men tenslotte tegen de avond werden ingescheept - overigens gedurende al die tijd- zonder eten of drinken verstrekt te hebben gekregen. Gelukkig bleek op de kade bij een gebouw een waterkraantje te zijn, waar de kgvn gretig gebruik van hebben gemaakt . In de middag kwamen onverwachts 4200 Javaanse Romusha’s (dwangarbeiders) op de kade aan, die als makke schapen in de onderste ruimen van het schip letterlijk werden gejaagd. Tegen de avond mochten de kgvn eindelijk aan boord.Tijdens deze inscheping werden de kgvn “als sardientjes in blik” in de ruimen geduwd; deze verbouwde ruimen beschikten o.a. slechts over enkele luchtsluizen en een enkel toilet; het stonk er dan ook vreselijk in deze gloeiend hete ruimen, waarbij men vrijwel zittend moest slapen; het weinige drinkwater was van onbetrouwbare kwaliteit, waardoor vele kgvn tijdens de zeereis al spoedig dysenterie zouden krijgen. De reis bleek later dan ook voor de kgvn een ware HEL a/b van deze schepen; die kregen dan ook de bijnaam “HELL- SHIPS”. Intussen was het bij de kgvn. inmiddels bekend geworden, dat de eindbestemming van de reis vermoedelijk Padang op Sumatra zou zijn; van daaruit zouden de Kgvn vervolgens naar Pakan Baroe worden overgebracht om hen gedwongente laten werken bij de aanleg van een nieuwe spoorbaan van Pakan Baru naar Moearo . Sluiten

Dramatische gebeurtenissen tijdens de zeereis van de havenstad Tandjong Priok naar Padang, West Sumatra.In de late middag van 14/15 sep. 1944 lichtte het ss “Junyo Maru” het anker en verliet de haven van Priok om vervolgens in konvooi in N.W. richting te koersen, samen met 2 Japanse Korvetten. In de nacht van 17 sep. was het heel slecht weer, maar de dag daarop op Ma. 18 sep. 1944 was het in de ochtend al heel heet en stierven enige kgvn. aan de gevolgen van dysenterie; ze werden door de Japanners zonder pardon, meteen over boord gegooid. Als het kleine konvooi op 18 sep. ter hoogte was gekomen van de kustplaats Moko Moko bij Benkoelen, werd de “ Junyo Maru” door de Britse onderzeeboot HMS “Tradewind” onder commando van LtCdr. S.L.C. Maudon) omstreeks 16.00 uur ‘s middags aangevallen en met 2 torpedo’s tot zinken gebracht. noot: De “Junyo Maru” voerde noch Rode Kruis - tekens noch de voorgeschreven letters POW. De eerste torpedo trof de “Junyo Maru” midscheeps; na een zware explosie begon het schip hevig te trillen, waarbij delen van het schip overal heen werden geslingerd; enkel minuten later werd het schip door een tweede torpedo getroffen, waarna de “Junyo Maru” na ca. 20 minuten onder golven van de Indische Oceaan verdween. Gedurende dit vreselijke drama verloren vele kgvn hun leven;ca.1300. miln.,(waaronder Nederlanders, Ambonesen , Menadonesen en enkele mensen vd Ned. Koopvaardij); voorts ook nog vele Amerikanen, Australiërs en Engelsen kgvn; de meesten van deze laatste groep waren R.A.F. militairen. Tenslotte verloren ca. 4000 Indonesische dwangarbeiders daarbij hun leven.Slechts 680 kgvn. werden o.a. gered door een Japanse Korvet. De bemanning van het Japanse korvet schroomden daarbij niet, om lichamelijk zwakke en zieke kgvn. die zij hadden gered, weer in zee terug te gooien. AOO. Bergart. KNIL. Jan BORST en Ldst. Sld. Inf. KNIL. Pieter van WAVEREN ontsnapten echter niet aan de verdrinkingsdood; zij kregen een “ZEEMANSGRAF” (gedenkboek 38 en 39), nabij het dorpje Moko-Moko, ten Zuiden van Padang met vele van hun vrienden, in de donker- blauwe wateren van de Indische Oceaan. De lichamen van de verdronken slachtoffers, die naderhand op de kust van Sumatra waren aangespoeld, werden in eerste aanleg begraven op de begraafplaats Olo te Padang; na de oorlog werden deze slachtoffers herbegraven op het Ned. Ereveld te Padang.Moge Gods Zegen op hun allen rustenbron: Jacq. Z. Brijl, Luitenant- Kolonel bd. BL. Sluiten