Albert Bols

Albert Bols wordt op 19 december 1909 geboren in Bergentheim als zoon van arbeider Berend Bols (*Coevorden 1886) en Geertje Kruithof (*Lemelerveld 1888). Zijn ouders zijn een paar maanden daarvoor op 30 september 1909 getrouwd. Bols is de oudste zoon en vernoemd naar zijn grootvader Bols. Vader Berend Bols overlijdt begin november 1931, als Albert bijna 22 is. Albert woont in Bergentheim en is daar opzichter bij de plaatselijke bureauhouder van de Landbouw Crisis Organisatie. Als opzichter controleert hij de plaatselijke landbouwers en bestrijdt zwarte handel.

Bols is een van de twaalf mannen van de zogenaamde Trouw-groep in Hardenberg. In de oorlog is hij lid van de Raad van Verzet en de Binnenlandse Strijdkrachten. Samen met zijn collega Mans Schuurman is hij betrokken bij hulp aan onderduikers, de illegale distributie van bonkaarten, wapenvervoer en verspreiding van de illegale krant Trouw. Hij fietst door de omgeving van Bergentheim, houdt in de gaten wat er gebeurt en biedt mensen zijn hulp aan. Zo betrapt Albert een keer een bekende – Frits Luisman, die is ondergedoken vanwege de Arbeitseinsatz – op het maken van een schuilplaats. Deze schrikt enorm, maar Bols vraagt hem om even te komen praten. Luisman vertelt later: “Toen we met zijn tweeën waren, zei hij dat ik voor hem niet bang hoefde te zijn, omdat wij elkaar zo goed kenden. Bovendien mocht ik altijd een beroep op hem doen als ik in moeilijkheden zou komen. Nadat hij dit verteld had, was voor mij het ijs gebroken; ik wist nu dat Bols aan de goede kant stond.” (bron: Met onvergetelijke moed: Oorlog, verzet en bevrijding in Noord-Oost Overijssel, 2005, p. 40).

Op 11 januari 1945 wordt Bols samen met zijn verzetskameraad Mans Schuurman gearresteerd. Die dag is de Sicherheitsdienst op zoek naar de Nederlands Hervormde dominee Kees Dijkhuis uit Bergentheim, die tijdig zijn pastorie is ontvlucht. Bols besluit samen met Schuurman gauw verdachte papieren bij Dijkhuis thuis op te ruimen. Helaas worden ze verraden door een plaatselijke NSB-er en vallen leden van het Duitse Kontrollkommando uit Kamp Erika in Ommen de pastorie binnen. Bols en Schuurman weten te ontsnappen, maar ze moeten hun fietsen met adresplaatjes achterlaten, waardoor ze zeer makkelijk te vinden zijn. Om 22.00 uur ’s avonds wordt Bols gearresteerd, daarna Schuurman. Ze worden vastgezet in Kamp Erika. Tijdens verhoren worden ze zwaar mishandeld, net zolang tot ze de namen van andere verzetslieden uit de omgeving van Hardenberg en Bergentheim prijsgeven. Via het Huis van Bewaring in Almelo belanden Bols en Schuurman in gevangenis De Kruisberg in Doetinchem.

Op 2 maart 1945 worden Albert Bols, Mans Schuurman en nog tien mannen - van de Trouw groep - uit Hardenberg en vele andere verzetsmannen uit heel Nederland - in totaal 46 - gefusilleerd aan het Rademakersbroek bij Varsseveld in de Achterhoek.Hun dood is een represaille voor het ombrengen van vier Duitse militairen door verzetsgroep De Bark, die in de laatste oorlogswinter z'n hoofdkwartier heeft in een boerderij in buurtschap De Heurne vlakbij Dinxperlo.

Meer lezen? https://de46vanhetrademakersbroek.nl/