Eliza Cornelis Wiersma

E.C. Wiersma, op 29 september 1901 in Naaldwijk geboren, studeerde Leiden en ontwikkelde zich aldaar verder als fysicus onder leiding van Prof. W.J. de Haas in het Kamerlingh Onnes-Laboratorium. Op 35-jarigen leeftijd, na enige jaren werkzaamheid als docent in Rusland, werd hij benoemd tot hoogleraar in de Natuurkunde te Delft. Voor zijn vrienden en ook zijn studenten was het duidelijk, dat iemand van het kaliber en de belangstelling van Wiersma zich nimmer afzijdig zou houden van het maatschappelijk gebeuren van de Duitse bezetting. Niet alleen vocht prof. Wiersma als hoogleraar en, na '42, als hoofd van het Leidse Kamerlingh Onnes-Laboratorium tegen de Duitsers om zijn mensen en instrumenten uit hun handen te houden; ook persoonlijk deed hij alles om, op zijn wijze, het verzet te steunen. Talloze Joodse landgenoten werden door zijn persoonlijk ingrijpen gered. Hij was de “brains” van verschillende verzetsgroepen. Voor een Delftse knokploeg was hij lange tijd de man waarmee alle ernstige problemen werden besproken. Er waren ook conflicten. In de loyaliteitsverklaring-kwestie nam hij tenslotte een, volgens de studenten, te praktisch standpunt in. In de Senaatsvergadering van 8 april 1943 was hij het, die door invloed van zijn sterke persoonlijkheid, door de grote overtuigingskracht van zijn woorden, de Senaat er toe bracht aan de studenten te adviseren de loyaliteitsverklaring te tekenen. Door deze affaire ontstond, ondanks de algemene overtuiging dat hij zich door eerlijke overtuiging en zuivere motieven had laten leiden, een zekere verwijdering tussen hem en vele studenten. Hoewel teleurgesteld door de gebeurtenissen van 1943, zette Prof. Wiersma zijn ondergrondse activiteit onvermoeid voort. De sport om de Duitsers om de tuin te leiden beoefende hij ook meer openlijk met succes. Tweemaal op een verdacht adres gearresteerd, wist hij door groot scherpzinnigheid tijdens de verhoren op vrije voeten te blijven. Door zijn drukke en gespannen leven, waaraan door het werk alle regelmaat ontbrak, verminderde zijn lichamelijke weerstand voortdurend. Hoewel herhaaldelijk ziek zijnde, gunde hij zich geen rust of ontspanning. Tenslotte was het ziekbed onvermijdelijk. Na een paar maanden van ondragelijk lijden, maanden waarin men nog voortdurend zijn advies inwon, stierf Prof. Wiersma op 31 juli ‘44 aan gewrichtsreumatiek. Prof. Kramers sprak aan zijn graf woorden, die ieder die hem beter kende begrijpt en onderschrijft: ,,Hoe was alles niet een eenheid in je, Lies! Je vriendschap, je wetenschap, je felheid, je trouw, je bezetenheid voor alles wat mooi, goed en edel is. Intelligentie, intuïtie en gevoel waren tot één vervlochten. Er waren grootse en gedeeltelijk zelfs tragische spanningen in je en je kende die, allemaal zo goed; ze verlamden je niet maar dreven je steeds voort en je vocht, zoals ieder werkelijk levend mens met zichzelf en met de wereld vecht; je vocht nog in de laatste ogenblikken. Sluiten