Jannes Born

Jannes was de zoon van Abraham Born uit de buurtschap Drie bij Ermelo. Omdat hun huis prachtig afgelegen aan de bosrand lag was het uitermate geschikt voor verzetsactiviteiten. In het bos was een ondergrondse schuilplaats gemaakt. Vanaf eind oktober 1944 werd dit onderkomen gebruikt door Herman Leus, agent en radio telegrafist van BI, en zijn codeur Corneille du Corbier. Zij waren toegevoegd aan de RVV (Raad van Verzet). De uitkijktoren die bij het huis van Born stond was uitermate geschikt om de antenne van de zender op aan te brengen. De zender zelf stond dan in een kuil onderaan de toren. Lang hebben Herman en Corneille geen gebruik kunnen maken van deze schuilplaats. Op 13 december 1944 hadden ze gegeten bij de familie Born en gingen ze in gezelschap van Jannes naar hun schuilplaats. Daar liepen ze in de val die een groep van de SD had opgezet. De groep bestond uit Theodoor Verhulsdonk, Anton Touseul en Emiel Thonon. Het waren zeer beruchte Vlaamse SD’ers, die voor de geallieerden waren gevlucht en in Apeldoorn terecht waren gekomen. Ze waren vergezeld door Berend Dijkman, een verzetsman met de schuilnaam Piet van de Veluwe. Hij was gearresteerd in de nacht van 14 op 15 november 1944 met een hele groep andere verzetsmensen terwijl ze zaten te vergaderen. Helaas viel daardoor ook het hele archief van de groep in Duitse handen. Dijkman heeft daarom alles verteld wat hij wist (alles stond immers toch al in de papieren die de Duitsers hadden gevonden). Hij werd vervolgens na langdurige verhoren gedwongen om schuilplaatsen aan te wijzen, een gebruikelijke gang van zaken (er was zoveel tijd verstreken sinds zijn arrestatie, dat hij kon aannemen dat niemand van het verzet daar meer in de buurt zou komen). Toen Herman, Corneille en Jannes bij de schuilplaats aankwamen stonden daar opeens drie SD’ers voor hen. Herman, die voorop liep, kon weinig anders doen dan z’n handen omhoogsteken. Corneille en Jannes probeerden te vluchten. Beiden werden neergeschoten en waren ernstig gewond. Willy, een jongere broer van Jannes, hoorde de schoten en sprong op de fiets om te gaan kijken. Hij werd door de SD gedwongen om met de handen omhoog tegen een boom te gaan staan. De SD’ers vermaakten zich met het maken van de meest rotte en sadistische grappen over de gewonden. Na twee uur stierf Jannes, hij was 19 jaar oud. Willy werd gedwongen om met Herman zijn broer Jannes naar het bospad te dragen. Daar moest hij blijven liggen als afschrikwekkend voorbeeld voor anderen. Op 19 december 1944 is hij in Ermelo begraven. In 1972 is hij herbegraven op het Ereveld in Loenen. Corneille is uiteindelijk overgebracht naar een Duits lazaret in Apeldoorn waar hij op 28 februari 1945 is gestorven. Ook hij ligt tegenwoordig begraven op het Ereveld in Loenen. Herman is gefusilleerd op 8 maart 1945 bij de “Woeste Hoeve” met 116 anderen. Hij ligt eveneens op het Ereveld in Loenen begraven.Vader en Moeder Born werden opgepakt met hun oudste zoon Evert en nog enkele anderen. Willy en zijn twee jongste broers Bram, 13 jaar, en Hans, 4 jaar, bleven achter onder bewaking. Zij werden de volgende dag vrijgelaten. Moeder Johanna Born werd in maart 1945 vrijgelaten. De meeste anderen, waaronder Abraham en Evert Born, zijn in Duitse concentratiekampen omgekomen.Op de plek waar Jannes is gestorven is direct na de oorlog een klein monument geplaatst: "het paaltje van Jannes" (met aan de ene zijde "Jannes" geschreven en aan de andere zijde "Alles sal reg kom", het motto dat Herman Leus aan de groep Drie gaf). Sluiten