Christian David van der Linden

Christian van der Linden (voluit Christian David, voor vrienden Chris) is 25 jaar na zijn dood niet vergeten. Zijn graf wordt regelmatig bezocht. Door zijn ouders Ineke en Wim, door zijn broers, door de neefjes en nichtjes die hij nooit leerde kennen, door zijn vele vrienden, door zijn maten uit het leger. Christian van der Linden was een geziene jongen en zijn dood, op 11 februari 1997 om elf minuten over elf, sloeg in als een bom.

Christian was graag onder de mensen en wist ze aan zich te binden. Als kind al. “Hij had een dominante plek in ons gezin”, zegt zijn moeder. Hij bruiste van energie en durfde alles. Toen we van een flat naar een eengezinswoning verhuisden, was hij twee jaar. Het eerste wat ik wilde doen was een tuinhek plaatsen, want ik wist dat hij anders gevlogen zou zijn eer ik het besefte. Maar voor er een paal in de grond stond, was hij de buurt al aan het verkennen. Hij werd een actieve jongen. Hij voetbalde en ging in het weekeind stappen. Vrienden had hij bij de vleet, maar ook een vast groepje van mensen met wie hij frequent omging.” Een aardige jongen, gemakkelijk in de omgang, maar door zijn aanwezigheid soms lastig in het gezin. “Recht door zee”, vertelt zijn vader. “Hij belazerde jou niet, maar je moest hem ook niet belazeren.”

Christian voor zijn mobiele keuken

Achteraf is de logica van zijn uiteindelijke beroepskeuze voor het leger wel te verklaren. Een jongen, die niet bang was uitgevallen en die voor zijn mening dorst uit te komen. Hij deed de koksopleiding, werkte nog wel in een restaurant, maar vond daar niet het geluk. Dat geluk vond hij wel toen hij tot de laatste lichting van dienstplichtigen behoorde. Maar hij was een beetje gemakzuchtig, dus had hij nagelaten zich aan te melden voor het beroepsleger. Toch maar weer werken in een restaurant tot dat telefoontje kwam. Hij kon als beroeps het leger in, als kok en vrachtwagenchauffeur voor het ophalen van levensmiddelen voor zijn eenheid.

Hij hield ervan om een beetje buiten de lijntjes te kleuren. Toen hij met zijn eenheid een eindoefening had voltooid op grond waarvan ze al dan niet tot het beroepsleger zouden worden toegelaten, droegen alle maten toen ze op appel verschenen een baret, zoals dat hoort. Christian droeg een berenmuts, hoewel de mussen die dag van het dak vielen. Hij kwam er nog mee weg ook.

Christian was gelukkig in het leger, het was de gelukkigste periode na zijn pubertijd. Hij had zijn doel in het leven gevonden. Hij was met hart en ziel kok van zijn eenheid. Als zijn maten ’s nachts terug kwamen van oefening, zorgde hij voor iets lekkers in de pan. Zo was hij. Een uniek, mooi mens.

In mei 1996 werd hij voor het eerst uitgezonden naar Bosnië. Daar maakten Nederlandse militairen deel uit van de internationale vredesmachten IFOR 2 en SFOR. Die moesten de naleving van het Bosnische vredesakkoord (Dayton-akkoorden) controleren. Later dat jaar (in december) ging Christian weer naar Bosnië, nu in SFOR-verband. Bij zijn eerste uitzending was hij opgeroepen omdat er een kok was uitgevallen, nu ging hij met zijn eigen eenheid.

Zijn dood was een ongeluk. Hij was een dag mee met een groep maten, die met een YPR-voertuig op zoek gingen naar mijnen. Of Christian volgens de regels nu echt wel mee mocht, is de vraag. Maar zeker is, dat hij graag mee wilde. Een dagje afwisseling van het leven in het kamp, dat stond hem wel aan. Hij had ervoor gezorgd dat er wat lekkers in de YPR was. Dus wat kon er mis gaan?

Alles, zo zou die dag blijken. Het was winter. Het had gesneeuwd en gevroren. Het was glad en het terrein was bergachtig. De YPR raakte in een slip, raakte van de weg en stortte in een ravijn. Er waren zeven zwaargewonden en er waren twee doden te betreuren, waarvan Christian er een was. Hij was pas 21 jaar oud.

“Ik was die dag carnaval wezen vieren in de kroeg”, weet Wim van der Linden nog. “Omdat ik die avond grensrechter zou zijn bij Elinkwijk, had ik niet gedronken. Om een uur of vijf ’s middags was ik thuis. Ineke was aan het werk. Een uur later stond er een maatschappelijk werker voor mijn deur. Ik wist direct: dit is foute boel. Mijn zoon is dood. Toen ik Ineke belde wist zij onmiddellijk wat er aan de hand was. Vervolgens moesten wij het onze andere kinderen vertellen. Op dat moment bleek ook dat Christian verkering had. Wij wisten dat niet. Er belde een meisje dat vroeg of het waar was dat Christian verongelukt was. Toen ik dat bevestigde hing ze op. Later belde haar vader en uiteindelijk heeft ook zij afscheid kunnen nemen.”

Christians lichaam werd vanuit Bosnië naar Nederland gebracht. Zijn moeder wilde hem thuis hebben en ze wilde hem zelf afleggen. “Wij waren in die tijd 25 jaar getrouwd. Hij zou voor het feest thuis komen (en vertellen dat hij verkering had) Hij had er een nieuw mooi pak voor gekocht. Daarin is hij nu begraven. Ik heb hem afgelegd, heb afscheid genomen van zijn lichaam en heb geprobeerd te doorgronden wat er gebeurd was.”

Het afscheid was groots. De hele rouwperiode was het hele gezin bijeen. Ze sliepen op een kamer en om beurten hield er iemand bij Christian de wacht. Dagen lang was het in Huize Van der Linden een komen en gaan van familieleden, vrienden en dienstmaten. Die belangstelling is daarna gebleven en duurt in sommige gevallen voort tot op de dag van vandaag. Een van de zwaargewonden van het ongeluk was een man van Marokkaanse afkomst. Met hem hebben Ineke en Wim van der Linden tot op de huidige dag contact.

De familie Van der Linden is sindsdien twee keer in Bosnië geweest. Dat, en de steun van de aalmoezenier, heeft hen geholpen om het verdriet en de pijn een beetje te verwerken. De broers van Chistian hebben inmiddels allebei hun oudste zoon de naam Christian als tweede naam gegeven. Maar de lege plek is er voor altijd.

Christian van der Linden ligt begraven in Amersfoort. Op een mooi plekje, op een heuvel, vlakbij een aantal familieleden. Zijn naam wordt genoemd op een aantal monumenten, die ter gelegenheid van de Nederlandse activiteiten zijn opgericht. Zijn ouders, broers, verdere familie, vrienden en dienstmaten van toen denken nog vaak aan hem.
Nee, Christian van der Linden is niet vergeten.