Teunis de Jong

Timmerman Albertus (18) moest plots linksaf het kreupelhout in. Daar schoten de SS’ers hem dood. Meer dan een naam en een datum van overlijden waren niet bekend van het 18-jarige oorlogsslachtoffer Albertus Pos uit Zeist. Een vergeeld strafdossier tegen een hoge Duitse officier geeft nu de gruwelijke details over zijn dood prijs.Richard Hoving 05-10-21, 20:06 Het is 18 februari 1945 als een Nederlandse SS’er een Duitse officier bij een commandopost in de buurt van Rhenen vreselijk tekeer hoort gaan tegen twee burgers. Ze bevinden zich in verboden gebied. Hij beschuldigt ze van spionage. De officier gelast de SS’er samen met een collega de gevangenen over te brengen naar het hoofdkwartier van SS Standartenführer (kolonel) Hans Michael Lippert op het nabijgelegen landgoed Remmerstein.Op het landgoed treffen de twee Nederlandse SS’ers Lippert in gezelschap van een andere hoge officier, Hugo Wilhelm Fernau. SS-Obersturmbannführer Fernau is in 1919 naar Nederland gekomen als kamerdienaar van de voormalige Duitse keizer Wilhelm, die na de Eerste Wereldoorlog naar Doorn is gevlucht. Na de dood van de keizer in 1941 is hij opgeroepen in Duitse krijgsdienst.Kreupelhout De Nederlandse SS’ers verklaren na de oorlog in het strafonderzoek tegen Lippert dat hij samen met Fernau de twee gevangenen kort verhoort. ‘Het duurde nog geen twee minuten.’ Fernau vertrekt vervolgens samen met de SS’ers en de gevangenen. Als ze over een zandweg lopen commandeert hij dat ze linksaf moeten slaan, het kreupelhout in. Daar geeft Fernau bevel de gevangenen dood te schieten.‘Beide mannen vielen neer, in het hoofd geschoten’, aldus het strafdossier. De twee SS’ers krijgen opdracht een schop te halen om de slachtoffers ter plaatse te begraven. Fernau roept een van hen terug om een van de mannen – die nog leeft – een genadeschot te geven.Op zoek naar voedsel Het vergeelde strafdossier dat het verhaal achter de dood van Pos en De Jong prijsgeeft, komt uit het omvangrijke archief van Piet Hovestad uit Doorn. Hovestad doet al jarenlang onderzoek naar de geschiedenis van zijn voormalige woonplaats Rhenen in de Tweede Wereldoorlog.Volgens de 76-jarige Hovestad waren Pos en De Jong op de fatale dag in februari samen in Rhenen op zoek naar voedsel. De twee kenden elkaar, zegt hij. De zus van De Jong was getrouwd met de broer van Pos. Toen de bevolking van Rhenen in het najaar van 1944 werd geëvacueerd omdat de Duitsers zich voorbereidden op een directe confrontatie met de geallieerden, kreeg De Jong onderdak bij de familie Pos in Zeist.Op aanwijzing van een van de Nederlandse SS’ers die betrokken waren bij de executie, worden de slachtoffers op 17 oktober 1945 opgegraven. Ze worden geïdentificeerd als timmerman Albertus Pos (18) uit Zeist en tapijtwever Teunis de Jong (28) uit Rhenen. Beiden zijn ongehuwd.Albertus Pos krijgt zijn laatste rustplaats in zijn woonplaats Zeist. Teunis de Jong wordt herbegraven op het ereveld in Loenen. De datum van overlijden verschilt op beide grafstenen, maar oorlogsvorser Hovestad houdt het op 18 februari 1945. De Duitse officieren Lippert en Fernau worden na de oorlog onder meer voor het doodschieten van Pos en De Jong veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf.QR-code Albertus Pos is een van de ongeveer vijftig oorlogsslachtoffers die begraven liggen op begraafplaats Bosrust in Zeist. Manager Marja Vermeulen van de begraafplaats probeerde de afgelopen jaren de levensverhalen van de slachtoffers te achterhalen.De verhalen kunnen bezoekers lezen middels een QR-code op een bordje bij de graven. De informatie over Pos wordt binnenkort toegevoegd. Van hem wist ze tot nu niet meer dan een naam een datum van overlijden. Vermeulen, die onlangs met pensioen ging, ziet het vertellen van hun verhalen als een teken van erkenning voor de slachtoffers én voor hun nabestaanden. Sluiten