Lancaster stort neer in het IJsselmeer bij Makkum in de nacht van 21 op 22 januari 1944 Duitsland: De Duitse Luftwaffe verzamelde ruim 500 vliegtuigen, van sterk verschillende types, op vliegvelden in Frankrijk. Hieronder ruim 440 bommenwerpers, van de types Ju 88s, Ju 188s, Doe 217s, Me 410s en Hij 177. De bommenwerpers werden ingezet voor een grootse massa aanval op Londen op 21 Januari 1944. Er was echter een groot tekort aan ervaren bommenwerper bemanning. Daarnaast hadden de bemanningen geen ervaring in het vliegen bij nacht. Daarbij kwam nog, dat de grote diversiteit in vliegtuigtypes een wel zeer verschillende prestatie neerzetten. De aanval betekende een regelrechte ramp voor de Luftwaffe. Er werden in de nacht van 21 op 22 januari 1944 slechts 282 bommen afgeworpen, waarvan slechts 32 op het doel, Londen, terechtkwamen. Het verlies aan vliegtuigen was enorm. De luchtvloot teerde binnen enkele maanden in met 329 vliegtuigen. Het behaalde succes uiterst pover. Engeland: De Royal Air Force kreeg de 20-ste januari de opdracht om de volgende nacht een bombardement uit te voeren op Maagdenburg in Duitsland. Alles werd in gereedheid gebracht en er werd gekozen om via noordoostelijke richting, koers te zetten naar het doelgebied. Dit, onder meer vanwege de sterke aanwezigheid van de Luftwaffe in zuidoostelijk gebied. Rond half tien 's avonds loopt de bemanning van de Lancaster, type MK II, over de baan van het militair vliegveld te Waterbeach. De stemming is bedrukt. Dit is voor de 22-jarige Leslie Millis zijn eerste vlucht als Navigator. Hij heeft zojuist nog telefonisch contact gehad met zijn ouders, maar er was weinig tijd en de telefoonverbinding was slecht. Hij wordt moed ingesproken door Allan Lane, die al verschillende vluchten achter de rug heeft. Allan is de boordschutter, getrouwd en woont in Canada. Zij hebben zich, net als veel anderen, vrijwillig aangemeld om bij de R.A.F. te dienen. Allan geeft Leslie een vriendschappelijke klap op zijn schouder "Tomorrow everything is over, Buddy, everything will be alright". Ze helpen elkaar het vliegtuig in. Allan neemt plaats in zijn nauwe geschutskoepel. Volgens legervoorschrift, heeft hij zich warm aangekleed. De koepel heeft veel loopgaten, het tocht er en het is bitter koud. Even na half elf stijgen de eerste vliegtuigen op. De anderen volgen en sluiten aan in de formatie. Er wordt koers gezet naar de noord kust van Nederland. Het gebulder van de motoren overstemt alles. Praten is vrijwel onmogelijk, je moet schreeuwen wil je iets duidelijk maken. De vliegtuigen klimmen tot op grote hoogte. Het is erg moeilijk beneden iets te zien. Alle dorpen en steden zijn verduisterd. De hemel is onbewolkt en door de ramen is een prachtige sterrenhemel te zien. Prachtig, maar niet nu. Bewolking zou erg welkom zijn, omdat wolken een natuurlijke dekking en bescherming biedt tegen het Duitse afweergeschut. Allan weet dat. Hij heeft ervaring. Hij zoekt in zijn broekzakken naar het fotootje van zijn vrouw Dorothy. Hij plant de foto in de aanzetting van het raamwerk en kijkt er naar. Hij mompelt iets onverstaanbaars. Zijn vrouw heeft hem nog op alle reizen begeleid en hij weet dat ze nu ook aan hem denkt. Hij glimlacht: "Come on Dory, everything will be fine!" De vlucht over de Noordzee lijkt eeuwigheden te duren. De met bommen beladen vliegtuigen kruipen langs de hemel. Er staat een straffe zuid-westen wind die voor de nodige turbulentie zorgt. Af en toe schudt het toestel heen en weer en alles wat los zit rammelt. Eindelijk vliegen ze weer boven land. Dit moet Noord Holland zijn. Ploteseling ontploffen er granaten. Luchtafweer. Gelukkig zitten ze er ver naast, maar toch.... Dit betekent wel, dat ze ontdekt zijn! Duitse jagers hebben de bommenwerpers in het vizier en zetten de achtervolging in. De logge Lancaster zwenkt uit, om het spervuur te ontwijken. Allan beantwoord het vuur, maar tevergeefs. De jagers zijn snel en wendbaar. Het is een onmogelijke strijd. Om 12 minuten over 1 's nachts stort de Lancaster DS824, van het 514-de squadron, neer in het IJsselmeer, ten noorden van Makkum. DS824, JI-K. Shot down by Oblt. Martin Drewes, 11./NJG1. Crashed in the Ijsselmeer. Four of crew including P/O Williams, were on second tour. There were no survivors from the crew. P/O JK Williams Pilot KIA P/O DP Henshaw Bomb Aimer KIA Sgt LN Millis Navigator KIA F/S WH Chapman WOP/Air KIA Sgt A Pratt MU Gunner KIA F/S EA Lane Rear Gunner KIA Sgt JR Koenen Flight Engineer KIA Friesland: Visser Pier van Kalsbeek is al vroeg aan de slag. Normaliter is in januari het IJsselmeer een blok ijs. Maar deze winter is erg zacht. Gister was het nog ruim 9 graden! Dat betekent dat er deze winter gewoon door gevist kan worden. Dit is erg belangrijk, omdat overal in het land schaarste is. De bezetters hebben zelfs speciale ontheffingen verleend aan mensen die voor de voedselvoorziening werken. Het is nog donker, als hij de sloep het IJsselmeer op boomt. De lucht is wolkeloos, een maantje laat zich niet zien, maar de 30-jarige visser weet blindelings de weg op het water. Het eerste stuk gaat licht. De zuidwesten wind duwt de sloep in de juiste richting. Het duurt dan ook niet lang of hij heeft het eerste park netten bereikt, ten noorden van de Kooiwaard. Hij haalt de boei binnen en vervolgens de daaraan bevestigde netten. De netten worden secuur ingehaald, zodat deze niet in de knoop komen of, wat nog erger is, scheuren. Touw en garens zijn tegenwoordig moeilijk te krijgen! De vangst is niet denderend. Toch klaagt Pier niet, want hij heeft wel andere winters meegemaakt. Winters met zo veel ijs en sneeuw, dat het niet meer mogelijk was om netten en fuiken uit te zetten. Nee, deze winter is tot nog toe prima. Het begint te schemeren als hij bij de laatste boeien aankomt. De voorlaatste boei wordt zonder problemen aan boord gebracht, maar het lijkt wel of het net vast zit. Voorzichtig wrikt hij het net heen en weer. Er zit beweging in, dus het kan niet vast zitten. Hij trekt langzaam het net omhoog. Wat is dat.... er zit een laars of zoiets in. Hij buigt voorover en bevoelt de laars. Hij laat deze verschrikt weer los, want er zit nog een voet in. Hij gaat geschrokken op het mastbankje zitten, om de kwestie te overpeinzen. Dan schiet hem te binnen dat enkele nachten geleden een bommenwerper in het IJsselmeer is neergestort, waarvan de bemanningsleden niet zijn gevonden. Het zal toch niet één van die piloten zijn? En wat nu? Moet ik die meenemen? Laat ik hem hier drijven en net doen of weet ik van niks? Dat kan toch niet? Pier gaat op knieën aan de rand van de sloep zitten en trekt aan de laars. Langzaam aan hijst hij het lichaam van een jongen naar boven. Met grote inspanning trekt hij het lichaam uit het water, over de rand van de sloep waar het met een zachte plof neervalt op de netten. Het lijk is al aangevreten en aan het ontbinden. Pier wil er niet naar kijken, hij voelt zich niet goed worden. Gauw sleurt hij de resterende netten aan boord, maar bij de eindboei aangekomen ziet hij nog iets vreemds. "Verdorie, daar ligt nog één!". Zonder zich te bedenken wordt ook deze drenkeling aan boord gehesen, waarna de tocht naar huis wordt gemaakt. Hij boomt wat hij kan, om hier zo snel mogelijk van af te zijn. In Gaast aangekomen, rent hij over de zeedijk naar zijn vader, die net achter de dijk woont. In een paar woorden legt hij uit, wat er gebeurd is. Er worden wat mannen opgetrommeld en met elkaar, worden de piloten uit de boot gehaald en neergelegd in het "lijkenhuisje" nabij de Ned. Hervormde Kerk. De Duitse autoriteiten zijn zeer snel ter plaatse. (Het is mij niet bekend wie deze heeft geïnformeerd). De lijken zijn doorzocht op papieren en andere waardevolle zaken, welke de bezetters niet hebben aangetroffen. Er wordt "Befehl" gegeven de personen naar Makkum af te voeren. Beide militairen, Leslie Noël Millis en Ernest Allan Lane, zijn begraven op de Begraafplaats van de N.H. Kerk te Makkum. Sluiten