Christiaan Lambertus Brummer

Christiaan Lambertus (Chris) Brummer wordt op 29 maart 1913 in Almelo geboren als jongste zoon van stoelenmatter en opperman/metselaarsassistent Christiaan Lambertus Brummer (*Oldenzaal 1876) en spinster Grietje Kuik (*Hoogeveen 1883). Zijn ouders zijn in het jaar 1900 getrouwd. Grietje is op dat moment zeventien jaar oud en zwanger. Een kleine twee maanden later wordt Brummers oudste broer geboren. In 1924 scheiden zijn ouders en ze zullen beiden hertrouwen. Brummer is van beroep grondwerker en huwt eind 1935 dienstbode Johanna – Anna – Toerse (*Almelo 1916). Het echtpaar woont aan de Vriezenveenseweg 84 in Almelo, in een groot, wit huis waar meerdere gezinnen wonen. Brummer is in de jaren dertig in dienst bij de werkverschaffing door de overheid in crisistijd. Het gezin krijgt drie kinderen: Grietje (1936), Gerrit Jan (1937) en Lucas (1944).

In de oorlog – najaar 1940 en zomer 1943 – worden twee kinderen geboren, die jong overlijden. Brummer werkt als straatveger bij de gemeentereiniging. In het laatste oorlogsjaar woont er een Duitse militair (waarschijnlijk gedeserteerd) in hetzelfde gebouw als de familie. Deze Duitser heeft een relatie met Brummers jongste zus Grietje en vordert op straat op eigen houtje verschillende goederen, zoals een fiets die hij aan Brummer geeft. Die verkoopt het rijwiel door aan zijn zwager Gerrit Toerse. Als haar relatie uitraakt gaat Grietje, wellicht vanwege een verbroken trouwbelofte of misschien is ze zwanger, naar de Duitse autoriteiten. Vervolgens worden Chris Brummer en zijn zwager Gerrit Toerse gearresteerd voor rijwieldiefstal en heling. Vermoedelijk gebeurt die arrestatie in december 1944. Brummers jongste kind is net de maand ervoor geboren. Als de Sicherheitsdienst het huis binnenvalt, verstopt Chris Brummer zich tevergeefs onder het bed. De SD vindt ook een kast vol etenswaren – boter en leverworst – waar zijn moeder zwart in handelt. De SD pakt Brummer hardhandig op en dochter Grietje rent hen boos achterna. Chris Brummer en Gerrit Toerse worden aanvankelijk in het Huis van Bewaring in Almelo gevangengezet. Daarna komen ze terecht in gevangenis De Kruisberg in Doetinchem. Beide mannen zouden niks met het verzet te maken hebben gehad. De families weten dat de zuster van Chris de aanleiding voor de arrestaties heeft gegeven.

Op 2 maart 1945 worden Brummer en Toerse gefusilleerd aan het Rademakersbroek bij Varsseveld in de Achterhoek, samen met 44 andere (verzets)mannen uit heel Nederland. Hun dood is een represaille voor het ombrengen van vier Duitse militairen door verzetsgroep De Bark, die in de laatste oorlogswinter z'n hoofdkwartier heeft in een boerderij in buurtschap De Heurne vlakbij Dinxperlo.

Op 19 mei 1945 wordt Chris Brummer op de Algemene Begraafplaats in Almelo (nu ‘t Groenedael) begraven, naast Rademakersbroek-slachtoffer Gerhardus ten Voorde. Zijn weduwe Anna Toerse zal na de oorlog hertrouwen met weduwnaar Marinus Slots.

Meer lezen? https://de46vanhetrademakersbroek.nl/