Irawan Soejono

08-06-2015 | ARTIKEL Op zondag 7 juni 2015 vond bij begraafplaats Groenesteeg in Leiden de inhuldiging plaats van de gedenksteen voor de Indonesische verzetsstrijder Irawan Soejono. Irawan was een Leidse student uit Batavia die op 13 januari 1945 door de nazi's werd doodgeschoten. Hij kreeg een tijdelijk graf op Groenesteeg. Journalist en auteur Joss Wibisono woonde de inhuldiging van de gedenksteen voor Irawan Soejono bij en schreef het volgende artikel over deze voor Nederland belangrijke Indonesische verzetsheld. Meer dan een jaar na zijn dood, op 14 november 1946, werd Irawan Soejono, die als schuilnaam 'Henk van de Bevrijding' had, opgegraven en gecremeerd. Zijn as werd overgebracht naar zijn vaderland.Ofschoon Irawan Soejono niet meer in Leiden begraven ligt, voelt Groenesteeg zich nog steeds vereerd dat het bijna twee jaar jaar dienst heeft gedaan als tijdelijke begraafplaats van deze Indonesische verzetsheld. Om Irawan te eren voor zijn verdiensten voor het Nederlandse volk heeft Groenesteeg, op de plek waar Irawan begraven is geweest, een gedenksteen geplaatst.In het begeleidende boek van begraafplaats Groenesteeg staat het volgende geschreven over Irawan Soejono:"Hij was de zoon van de enige Nederlandse minister van Indonesische afkomst die Nederland ooit heeft gehad. Irawan kwam in 1934 vanuit Batavia naar Nederland, werd in 1940 student in Leiden en sloot zich aan bij het verzet. Hij was belast met de technische verzorging van een ondergronds weekblad met de provocerende naam 'De Bevrijding', uitgegeven door de Indonesische vereniging van Perhimpunan Indonesia."Het noodlot sloeg toeHet blad "De Bevrijding" verscheen drie keer per week in oplages oplopend tot 20.000 aan het eind van de Tweede Wereldoorlog. Tot twee maal toe slaagde Irawan erin aan de razzia's van de nazi's te ontkomen. Maar op 13 januari 1945 sloeg het noodlot toe. De nazi's betrapten Irawan op het vervoer van een stencilmachine die gebruikt werd voor het drukken van "De Bevrijding". Hij probeerde op zijn fiets op de vlucht te slaan, maar werd door de nazi's in het hoofd geschoten.Irawan kreeg een tijdelijk graf op begraafplaats Groenesteeg in Leiden, omdat het niet mogelijk was zijn lichaam te vervoeren naar een crematorium. Bijna twee jaar later werd hij opgegraven en in Velsen gecremeerd.In memoriamSoeripno, die samen met Irawan Soejono in het verzet zat, schreef een in memoriam voor zijn goede vriend. Hieronder enkele citaten Soeripno uit het boek van auteur dr. Harry Poeze, getiteld: "In het land van de overheerser"."Henk had een warm kloppend hart. Hij was 't, die het eerst opdook daar waar moeilijkheden waren. Hij maakte lange tochten om voedsel te zoeken voor de hongerenden, hij zaagde dikke boomstammen voor brandhout, hij kookte ons potje en dwong ons te eten, als wij tot vroeg in de ochtend moesten opblijven voor het werk. Achter zijn snauwende stem wisten wij een hartelijke kameraadschap.""Een stompzinnig geweer, gehanteerd door een stompzinnigen moordenaar, sneed de levensdraad af van een nauwelijks 25-jarigen Indonesiër, wiens moed, toewijding, sociaal gevoel, ijver en eenvoud ons steeds tot voorbeeld zullen blijven." Irawan was, samen met andere studenten van Indonesische afkomst, ook lid van een Leidse verzetsgroep van de Binnenlandse Strijdkrachten. Na het overlijden van "Henk van de Bevrijding", werd deze groep van Indonesische studenten vernoemd naar Irawan Soejono. Onder deze naam nam de groep deel aan de bevrijdingsparade na de Duitse overgave.In het gedenkboek van "Pro Patria" (studentenweerbaarheid van studentencorps Minerva) wordt Irawan Soejono met ere genoemd. Op 4 mei 1990 is een straat in Amsterdam Osdorp vernoemd naar deze Indonesische verzetsheld: Irawan Soejonostraat. Foto. Joss Wibisono Sluiten

DOOR MARLEEN VAN WESEL Tijdens de Tweede Wereldoorlog was maar liefst tien procent van alle Indonesiërs in Nederland actief in het verzet. Lodewijk Kallenberg schreef een boek over een van die strijders, die dit jaar tijdens de Leidse dodenherdenking worden geëerd.De 24-jarige student Irawan Soejono fietste op zaterdagmiddag 13 januari 1945 over de Breestraat, recht in een razzia. Op zijn bagagedrager hield hij een gerepareerd stencilapparaat verborgen onder een jutenzak. Soejono, in het verzet bijgenaamd Henk van de Bevrijding, dook nog een zijstraatje in naar de Boommarkt, maar tevergeefs. ‘De Nazikogel trof doel’, schreef een verzetsmakker later in een in memoriam.Lees verder via onderstaande link. Sluiten

Samenvatting Irawan wordt op 24 januari 1920 in Pasoeroean op Oost-Java geboren als derde kind in het gezin Soejono, een vooraanstaande, adellijke familie. Zijn vader, Raden Adipati Ario Soejono, is daar regent en lid van de Volksraad van Nederlands-Indië. In 1930 verhuist het gezin naar Den Haag, waar Irawan op school gaat. In 1940 wordt hij student aan de Leidse universiteit. Dan breekt de oorlog uit. Als de universiteit van Leiden in november 1941 door de bezetter definitief wordt gesloten, studeert Irawan verder in Amsterdam. Hij sluit zich in die periode aan bij het verzet. Irawan duikt onder, eerst in Amsterdam en later in Leiden, waar hij van alles regelt voor het ondergrondse blad ‘De Bevrijding’. Onder de schuilnaam Henk van de Bevrijding is Irawan bekend en bemind in illegale kringen. Daarnaast is hij lid van een Indonesische gevechtsgroep, die later naar hem vernoemd zal worden. Een aantal keren komt hij in gevaarlijke situaties terecht. Tweemaal lukt het hem om bij razzia's de dans te ontspringen. Op 13 januari 1945 kan Irawan weer een razzia niet ontlopen. Hij heeft onderdelen van een schrijfmachine bij zich en beseft dat een controle hem waarschijnlijk fataal zal worden. Daarom vlucht hij, wat wordt gezien, waarna hij door een soldaat van de Duitse Wehrmacht wordt doodgeschoten.Lees meer via onderstaande link. Sluiten