Wouter van Dam

Wouter van Dam wordt geboren in Putten op 30 september 1904 als zoon van stalhouder Jan van Dam (*Putten 1865) en Gerritje Everdina van Werkhoven (*Putten 1865). Zijn ouders zijn in mei 1889 getrouwd en hebben een groot gezin. Vader Van Dam overlijdt in april 1913 als Wouter pas acht jaar oud is. In 1932 trouwt Wouter van Dam met Grietje Gerards (*Harderwijk 1905) en ze vestigen zich in Harderwijk. Hun zoon Jan wordt op 7 april 1937 geboren. Het gezin woont aan de Smeepoortenbrink 9. Van Dam is gemeentesecretaris van de gemeente Harderwijk. Als persoon wordt hij gekenmerkt door de eigenschappen stil en bescheiden.

In de oorlog is Van Dam een van de belangrijkste verzetsmensen van Harderwijk. Samen met scheikundeleraar Dirk Kuijper en Henk Scheer is hij grondlegger van de LO (Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers) in Harderwijk en plaatselijk commandant van de Raad van Verzet. Als hoogste gemeente-ambtenaar heeft Wouter van Dam toegang tot het bevolkingsregister . Al bij ontvangst van de eerste stapel persoonsbewijzen (een verplichting vanaf april 1941) drukt hij een bundeltje daarvan achterover voor onderduikers. Van Dam vervalst circa 1200 persoonsbewijzen, waarmee hij zeer veel mensen het leven redt. Ook geeft hij een seintje bij op handen zijnde razzia’s. Wat betreft het verstrekken van stamkaarten en voedselbonnen voor personen, die onder een valse naam zijn ingeschreven, werkt hij nauw samen met het distributiekantoor in Harderwijk en Knokploegen in Apeldoorn. Er wordt samengewerkt door het stadhuis met het verzet en het Arbeidsbureau zodat er bijvoorbeeld vrijstellingen van de Arbeitseinsatz komen. Wouter van Dam is ook contactpersoon en medewerker van het in 1943 opgerichte Nationaal Steun Fonds voor het verzet. Regelmatig reist hij naar Amersfoort voor overleg en het doen van financiële transacties. Vanaf september 1944 zit Van Dam bij de Binnenlandse Strijdkrachten.

Op vrijdag 26 januari 1945 wordt Wouter van Dam 's ochtends om half acht thuis gearresteerd. Er is daar al eens eerder een huiszoeking geweest en dat liep goed af. Hij wil niet onderduiken: zijn werk is te belangrijk en hij is bang voor de gevolgen voor zijn gezin. Ook de directeur van het Arbeidsbureau Jaap Migchelsen (broer van verzetsstrijder Joop Migchelsen uit Hulshorst) wordt die ochtend bij binnenkomst op zijn werk gearresteerd. De mannen worden een week lang zwaar verhoord in de Jan van Schaffelaerkazerne in Ermelo en belanden daarna in de Willem III-kazerne in Apeldoorn. Migchelsen gaat op transport naar Neuengamme en overleeft ternauwernood de oorlog. Van Dams weg eindigt in gevangenis De Kruisberg in Doetinchem.

Op 2 maart 1945 wordt hij gefusilleerd aan het Rademakersbroek bij Varsseveld in de Achterhoek, samen met 45 andere (verzets)mannen uit heel Nederland. Hun dood is een represaille voor het ombrengen van vier Duitse militairen door verzetsgroep De Bark, die in de laatste oorlogswinter z'n hoofdkwartier heeft in een boerderij in buurtschap De Heurne vlakbij Dinxperlo.

Meer lezen? https://de46vanhetrademakersbroek.nl/