Hendrik Michel David Richard

Hij overleed op 21 september 1946 in Bandjermasin, in het huidige Indonesië, aan een maagbloeding, 51 jaar oud. Toen was de Japanse capitulatie al meer dan een jaar achter de rug. Toch mag je Hendrik Michel David Richard een oorlogsslachtoffer noemen.

David Richard kwam uit een Indische familie van Europese herkomst. In de klasse- en standsbewuste Indische samenleving van voor 1940 was dat woord Europese van belang. Europeanen hadden betere kansen om vooruit te komen dan de lokale mensen. David Richard had voor de oorlog al een goede baan als hoofd rubberrestrictie op een rubberplantage. Hij was getrouwd en had een zoon, Edwin.

Toen de Japanners Nederlands Indië bezetten, waren de bordjes in een klap verhangen. Veel Nederlanders en mensen van Europese afkomst, kwamen in een Jappenkamp terecht. Daar werden mensen ronduit honds behandeld. Je vooroorlogse status was volledig verdwenen. Maar na de oorlog was Hendrik Michel David Richard nog steeds in leven. We weten niet wat hem in de oorlog allemaal is overkomen; we weten wel dat hij de oorlog had overleefd. Al gauw kon hij aan de slag, dus ging hij aan de slag. De naoorlogse jaren waren een tijd van aanpakken. Er was veel verwoest, dus moest er veel worden herbouwd. Het was de tijd van de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd, dus aan spanning was er geen gebrek. Misschien kwam al die spanning er wel in een keer uit op die noodlottige 21e september 1946. Hendrik Michel David Richard kreeg een maagbloeding en overleed daaraan. Oorlogsslachtoffer na de oorlog.

“Hij was mijn oudoom, de broer van mijn grootvader”, vertelt Jacqueline Hoffmann zo veel jaren later. “Ik weet dat hij getrouwd was geweest en een zoon had, Ed, die heel close was met zijn moeder.

Ze zeggen wel eens dat Hollandse mensen weinig praatten over wat hen in de oorlog is overkomen, maar Indische mensen waren zo mogelijk nog meer gesloten. Ik weet dus eigenlijk niets van hem, wat eigenlijk wel jammer is, omdat hij toch deel uit maakt van mijn verleden.”