Pieter Doelman

4 & 5 MEI Zijn naam staat op het monument in Zwammerdam; in Alphen is een straat naar hem vernoemd. Verzetsman Pieter Doelman werd in maart 1945 gefusilleerd. Zijn nichtje Meta woont nu in de boerderij waar Pieter en zijn vader Klaas zijn verraden en opgepakt.Jan Belt 03-05-17, 22:45 Laatste update: 04-05-17, 15:53De vroegere Brugstraat in het Alphense centrum heet sinds 1957 Pieter Doelmanstraat.Op de foto gaan bij het monument op de Zwammerdamse begraafplaats dat haar oom Pieter en opa Klaas eert? Meta Boer-Doelman (57) peinst er niet over. ,,Dan zou ik gaan strijken met de eer die anderen toekomt. Ik ben geen held. Ik ben wél trots dat ik een Doelman ben. Bedachtzaam op je doel afgaan en staan voor wat je doet, dat hoort bij mijn familie. Doelmannen zijn ambitieus en hebben idealen. Mijn oom en opa hebben dat helaas met de dood moeten bekopen.’’Pieter Doelman (24) was ondanks zijn jonge leeftijd in 1945 commandant van een knokploeg. Die overviel distributiekantoren voor bonkaarten en hielp bij wapendroppings. Vaak werden wapens verstopt op of in de buurt van de boerderij van de familie Doelman aan de Kortsteekterweg. Kort voor het einde van de Tweede Wereldoorlog, op 6 maart 1945, ging het mis.Inval Een piloot dropte de wapens te vroeg én te ver van de afgesproken plek, één kilometer van de boerderij. Toch borg het verzet bijna alle 24 containers zonder dat de Duitsers iets merkten. Maar eentje viel in de Oude Rijn, iemand tipte de Duitsers en die deden een inval bij de boerderij. Ze namen Pieter, zijn vader Klaas, Dirk van Ommering en onderduiker Deef Pronk mee. Zes dagen later werden Pieter, Dirk en Deef op het Hofplein in Rotterdam gefusilleerd. Klaas Doelman kwam vrij, keerde terug naar de boerderij, maar werd een maand later opgepakt en doodgeschoten nadat op de boerderij wapens waren gevonden.Op 4 mei is mijn dochter jarig. Daarom hangt bij ons de vlag niet halfstok. Die dag voelt dubbelMeta Doelman moet soms een traantje wegpinken als ze, in diezelfde boerderij, haar verhaal doet. ,,Ik voel vooral het verdriet van mijn oma en mijn ouders’’, slikt ze dan. ,,Mijn oma Anna heeft vijf van haar elf kinderen overleefd. Ze moet tijdens de oorlog in grote angst hebben geleefd. Dat haar zoon én man door de Duitsers zijn vermoord, was haar ergste nachtmerrie. Ze bleef achter op een boerderij die door de Duitsers was kaalgeplukt. Maar over die achterblijvers gaat het vaak niet als we de oorlog herdenken.’’Haar vader, die ook Klaas heette en ongeveer de leeftijd van Pieter had, leefde in 1945 in de Wieringermeer. Hij kwam na de oorlog terug om de boerderij over te nemen. Later zou hij trouwen met Nel, de moeder van Meta. ,,Dirk, die in de boerderij is gepakt en kort daarna gedood, was de verloofde van mijn moeder’’, vertelt ze. ,,Later is ze met mijn vader getrouwd. Ik ben één van hun acht kinderen. Ondanks haar enorme verdriet voedde ma ons met heel veel liefde op. Mijn vader werkte keihard om de boerderij weer op te bouwen en volgens mij ook om zijn verdriet te verwerken. Hij riep vaak dat de armoe hem in de kuiten beet. Ma deed voor, pa achter. Zo zeiden we dat. Samen waren ze een sterk team.’’Het monument bij de Zwammerdamse begraafplaats met de namen van Pieter en Klaas Doelman, Dirk van Ommering en Deef Pronk. Het monument bij de Zwammerdamse begraafplaats met de namen van Pieter en Klaas Doelman, Dirk van Ommering en Deef Pronk.Maar over de dood van Pieter, Klaas senior en Dirk praatten Meta’s ouders bijna nooit. ,,Te pijnlijk. Ze waren bang dat ze alles weer zouden oprakelen’’, zucht ze, terwijl ze kijkt naar de foto’s van haar vader en moeder die in de keuken staan. Hij heeft een koe aan een touw, zij staat met doek om haar hoofd in de tuin. ,,Dit is mijn altaartje voor hen. Als kind voelde ik vaak hun verdriet, ook al spraken ze er niet over. En wij hadden het lef niet de vragen te stellen die we natuurlijk wél hadden. Mijn vader deelde zijn gevoelens pas in zijn laatste levensfase en vooral nadat mijn moeder stierf. Zij is 85 jaar geworden, hij 92. Hij stierf twee jaar terug, op 6 mei. Zijn naderende dood - en dat de bevrijding toen 70 jaar geleden was - maakte dodenherdenking extra intens.’’Tot vlak voor zijn dood woonde Meta’s vader bij haar op de boerderij, in het zomerhuis. ,,Mijn man en ik zijn hier in 1999 teruggekeerd. Mijn zus en zwager hadden de boerderij toen al van mijn ouders gekocht, maar wilden hun bedrijf vergroten en dat kon hier niet. Wij woonden heerlijk in Berkenwoude, maar ik voelde toch de drang de boerderij te kopen, uit loyaliteit naar mijn ouders. Een soort oergevoel. Ik kon niet verkroppen dat de boerderij in andere handen kwam. De tragische oorlogsgebeurtenissen waren voor mij geen beletsel hier te wonen. ’’Niet halfstok Ze betrok de boerderij op 4 mei. Dat is ook de geboortedag van dochter Emma, nu 27 jaar. ,,Daarom gaat bij ons met dodenherdenking de vlag niet halfstok. Die dag voelt dubbel.’’Haar oom Jaap regelde dat Klaas en Pieter Doelman nog in 1945 in Zwammerdam met militaire eer werden herbegraven. Er kwam ook een monument. ,,Daar ben ik op 4 mei als kind vaak geweest. Het was altijd druk en je voelde het zware verdriet. Mijn vader ging nooit. Hij had echt een trauma. Hij had nogal eens nachtmerries, waarin de Duitsers weer naar de boerderij kwamen.Het is goed dat dat monument er is. De doden mogen nooit vergeten worden, dat zei mijn vader ook altijd. We snappen nu niet hoe vrij we zijn. Ook op andere dagen dan 4 mei ga ik naar de graven. Maar mijn ouders zeiden altijd dat je niks vindt op zo’n plek.’’Wat doet Meta Boer-Doelman vanavond om 20.00 uur? ,,Ik geef yogales in dorpshuis De Zwanenburcht in Zwammerdam. Voor de les van 19.00 tot 20.15 uur neem ik dodenherdenking als thema. Ik vind het mooi om in dat uur vooraf naar die twee minuten stilte toe te werken.’’ Sluiten

Doelman begon zijn illegale werk met het verspreiden van het illegale blad Trouw en het onderbrengen van onderduikers. Al snel kwam hij in aanraking met de KP en werkte mee aan 15 overvallen op o.a. politiebureaus in Delft, Alphen aan de Rijn, Broek op Langendijk en IJsselstein. Veder was hij betrokken bij de overvallen op de raadhuizen van Alphen aan de Rijn en op de Alphense Bank.Hij participeerde in sabotage aan spoorwegen en wegen en probeerde V-wapens naar beneden te schieten. Belangrijk waren zijn bemoeienissen met de wapendroppings, die met grote regelmaat achter de boerderij van zijn vader plaatsvonden en waarvan de wapens ook vaak op de boerderij werden verstopt. In totaal heeft hij deelgenomen aan ongeveer 12 wapendroppings. Hij werkte vaak samen met de bekende illegaal werker Bertus Valstar (Westlandse Bertus). Zijn eigen schuilnamen waren Jan van Alphen en Jan van Rijn. Op 5 maart 1945 zond Radio Oranje een code uit voor een nieuwe wapendropping. Het vliegtuig kwam vroeger dan verwacht. Als gevolg van een fout signaal wierp de piloot zijn lading te vroeg af en de lading kwam terecht bij Zwammerdam.Een in de buurt wonende arbeider zag dat de wapens opgehaald werden en naar de boerderij van Doelman gebracht werden. Hij waarschuwde de Duitsers, die prompt een huiszoeking deden, waarbij de wapens werden gevonden en het hele gezin Doelman werd opgepakt. Pieter nam alle schuld op zich, om zijn familie vrij te pleiten. Hij werd met een aantal vrienden op 12 maart 1945 op het Hofplein in Rotterdam geëxecuteerd.De Pieter Doelmanstraat in Alphen aan den Rijn heette vroeger de Brugstraat. Na de Tweede Wereldoorlog werd de naam van de verzetsstrijder Pieter Doelman aan de straat verbonden. Sluiten