IJsbrand Willem den Drijver

IJsbrand Willem den Drijver wordt op 21 september 1897 geboren in Den Haag als zoon van winkelier Leendert Adrianus den Drijver (*Loosduinen 1871) en Alida Cornelia Bogaards (*Hazerswoude 1870). Zijn ouders zijn in 1894 getrouwd en krijgen een groot gezin. Den Drijver groeit op in Loosduinen en wordt net als zijn vader tuinder en groentehandelaar. In de Eerste Wereldoorlog wordt hij gemobiliseerd in de buurt van Vriezenveen (ten noorden van Almelo) en zo leert hij zijn toekomstige echtgenote Hendrika Jansen (*Vriezenveen 1904) kennen. Ze trouwen in maart 1927. Aanvankelijk wonen ze in Vriezenveen, totdat de Nederlands-Hervormde dominee Poldervaart, bij wie Hendrika in het huishouden werkt, terug naar het westen verhuist; dan gaan ze met hem mee. De drie oudste kinderen worden in Loosduinen geboren. In de jaren dertig verhuist de familie Den Drijver weer naar Vriezenveen om daar een eigen zaak in groente, vis en fruit te beginnen. Met hun elf kinderen (acht jongens en drie meisjes) wonen IJsbrand en Hendrika op Molenstraat 29. In schuren bij het huis ligt de voorraad, die wordt uitgevent in het dorp. Den Drijver heeft ook twee vaste kramen.

In de oorlog zit Den Drijver in het verzet. Hij luistert vaak naar de radio, noteert de gecodeerde berichten van Radio Oranje en geeft ze door. Of hij is op pad om onderduikers te helpen of mee te doen aan sabotageacties. Zijn kinderen zien hem niet veel. De familie Den Drijver heeft zelf ook onderduikers, die verblijven op de zolder van de schuur. Het zijn ongeveer vijf mannen, veelal afkomstig uit het westen van het land, die tijdelijk onderdak nodig hebben omdat ze in het verzet zitten of aan moeten sterken. In Vriezenveen is er voldoende te eten. Het gezin gaat vaak met een bakfiets vol eten richting familie in Den Haag. De buurman Dirk Smoes, een van de leiders van de Knokploeg in Almelo, is initiatiefnemer van de grote bankoverval in Almelo op 15 november 1944. Den Drijver zou daar ook indirect bij betrokken zijn geweest. Maar op 3 februari 1945 vallen de Duitsers de woning van het gezin binnen: Den Drijver is mogelijk verraden door een man uit de straat. Hendrika krijgt klappen en IJsbrand komt van boven, waar hij naar de radio heeft geluisterd. De kinderen zullen hem nooit meer terugzien. Via het Huis van Bewaring in Almelo belandt hij in gevangenis De Kruisberg in Doetinchem. Op 3 maart 1945 hoort zijn gezin dat hun man en vader is gefusilleerd.

Op 2 maart 1945 is IJsbrand Willem den Drijver gefusilleerd aan het Rademakersbroek bij Varsseveld in de Achterhoek, samen met 45 andere (verzets)mannen uit heel Nederland. Hun dood is een represaille voor het ombrengen van vier Duitse militairen door verzetsgroep De Bark, die in de laatste oorlogswinter z'n hoofdkwartier heeft in een boerderij in buurtschap De Heurne vlakbij Dinxperlo.

Op 28 april 1945 wordt Den Drijver in Vriezenveen begraven. Hendrika blijft achter met elf kinderen, waarvan de oudste zeventien jaar is. Drie kinderen wonen een paar jaar in Loosduinen bij ooms en tantes, maar vier jaar na de oorlog is de familie weer herenigd. Hendrika zal nooit hertrouwen.

Meer lezen? https://de46vanhetrademakersbroek.nl/