Frederik Jan van Elburg

Over de heer Frederik Jan van Elburg: Lotte Lehrmann werd in 1923 in Den Haag geboren in een orthodox joods gezin. Kort na de Duitse bezetting in 1940 besloot zij zich op te geven voor de opleiding “Palestina Pioniers” om daarna zo snel mogelijk Nederland te verlaten. Zover is het niet gekomen. Om in Palestina met kennis van zaken het land te helpen opbouwen ging Lotte Lehrmann in de leer bij een boer in Boekelo. Ze schrijft: ”het was hard werken, erg zwaar. Ik heb ook leren melken. Vaak ging ik met de boer mee naar de melkfabriek in Boekelo. Daar heb ik kennis gemaakt met directeur Dirk Pape en onderdirecteur Frederik Jan van Elburg”. Direct na de bezetting in 1940 werden beperkende maatregelen voor joden ingevoerd. Vanaf 1942 werd de situatie voor de joden onhoudbaar. “Men raadde me aan onder te duiken en me in verbinding te stellen met mijnheer Jan van Elburg”. Frederik Jan van Elburg was inwoner van Enschede. Hij bracht Lotte Lehrmann naar een schuilplaats in Boekelo: een groot, in tweeën gesplitst kippenhok op het erf van de boerderij van de heer Nijhuis. In het ene gedeelte schuilde een jong echtpaar, in het andere een echtpaar met drie kinderen. Het echtpaar Nijhuis ontving hiervoor in 1976 een Yad Vashem onderscheiding. Van Elburg bracht hen boeken, handwerk en vertelde nieuws. In hun eigen huis boden hij en zijn vrouw Everdina Timmerman onderdak aan een joodse vrouw met haar kind. Het was een echtpaar met veel kracht, energie en een sterk godsvertrouwen. Eind 1942 bracht Van Elburg Bernard mee, de jongste broer van Lotte. Ook moest hij haar vertellen dat de andere gezinsleden bij een razzia waren opgepakt en weggevoerd. Door een op de boerderij verborgen joodse jongen liet de heer Nijhuis de onderduikers voedsel brengen. “Piet”, die in werkelijkheid Emanuel Anholt heette (en er volgens Lotte niet joods uitzag) was de eerste van een reeks joden, die door Frederik Jan van Elburg aan een schuilplaats werd geholpen. In juni 1943 werd “het kippenhok” lafhartig verraden. De onderduikers werden gedeporteerd naar vernietigingskampen. Ook Pape en Van Elburg weren gearresteerd en gedeporteerd. Dirk Pape stierf begin 1945 in Buchenwald aan zijn mishandelingen. Frederik Jan van Elburg werd uit Dachau bevrijd, maar overleed december 1945 in een ziekenhuis te Enschede ten gevolge van zijn ontberingen. Hij is 37 jaar geworden. Wonder boven wonder overleefden Lotte en Bernard Lehrmann de verschrikkingen. Lotte schrijft: ”Dirk Pape en Jan van Elburg hebben zoveel goeds gedaan. Ze hebben hun hulp met de dood moeten betalen. Ze blijven steeds in onze gedachten”. Lotte Lehrmann vond na de oorlog Emanuel Anholt terug. Ze trouwden en emigreerden, evenals haar broer Bernard, naar Israël. Zowel Dirk Pape als Frederik Jan van Elburg zijn geëerd met een straatnaam in Boekelo. De Yad Vashem onderscheiding wordt in ontvangst genomen worden door de heer Albert Jansen van Elburg, oudste kleinzoon van de oudste broer van Frederik Jan van Elburg. Sluiten