Jacobus Marinus Aarts

Jac. Aarts wordt geboren op 9 september 1911 in Hilvarenbeek. Hij is de jongere broer van Jan, die in de meidagen van 1940 sneuvelt in Zeeland.

Jac. voetbalt bij het eerste elftal Volharding en is samen met Jan lid van de Harmonie St. Leonardus in Hilvarenbeek. Net als duizenden andere Nederlanders is Jac. in de jaren dertig werkloos door de crisis. Hij besluit daarom beroepsmilitair bij het KNIL te worden, waarna hij op 3 november 1937 vanuit Amsterdam naar Nederlands-Indië vertrekt, aan boord van M.S. J. Van Oldenbarnevelt. Na aankomst in Bandoeng gaat hij aan het werk als luchtvaartradiotelegrafist op de vliegbasis Andir. In het voorjaar van 1939 komt ook zijn vrouw Anna Hamers vanuit Nederland over, met wie hij in januari 1939 ‘met de handschoen’ (op afstand) was getrouwd. Basje is hun eerste zoon.

Op 8 december 1941, een dag na de aanval op Pearl Harbor, verklaart de Nederlandse regering vanuit Londen Japan de oorlog. De Japanners grijpen dit aan om Nederlands-Indië direct binnen te vallen. Vanwege zijn geostrategische ligging en natuurlijke oliebronnen is de Nederlandse kolonie voor hen een van de belangrijkste doelen geworden om Oost-Azië te kunnen overheersen. Tegen deze achtergrond wordt Jac. Ingezet bij de verdediging van Java.

Na een veldtocht van drie maanden hebben de Japanners de belangrijkste strategische punten in de archipel ingenomen. Het slecht voorbereide KNIL, ernstig gehinderd door besluiteloosheid aan de top, biedt nog felle weerstand, maar is uiteindelijk niet opgewassen tegen de superieur Japanse vuurkracht. Op 8 maart 1942 capituleert het KNIL in Bandoeng. Diezelfde dag wordt Jac. Krijgsgevangen genomen en samen met duizenden andere Nederlandse militairen afgevoerd naar de kampen. Uiteindelijk wordt hij getransporteerd naar het vasteland van Zuidoost-Azië, om daar als dwangarbeider te worden ingezet bij de aanleg van de Birma-spoorlijn. Tijdens zijn gevangenschap verneemt Jac. dankzij een gesmokkeld briefje dat zijn vrouw was bevallen van hun tweede zoon Willy.

De lange dagen van extreem zwaar werk, de zeer slechte leefomstandigheden en het tropische klimaat worden Jac. te veel. Op 9 augustus 1943 wordt hij volgens zijn Japanse kampkaart ziek en amper een maand later, op 7 september, overlijdt hij aan malaria in het kamp van Kuie. Hij is 32 jaar geworden.

Pas in oktober 1945 krijgt de familie van het Nederlandse Rode Kruis bericht van zijn overlijden. In 1946 keert zijn vrouw met hun twee zoontjes aan boord van de Japara terug naar Nederland, waar ze intrekken bij de moeder van Jac. in Hilvarenbeek.