Mannes Grendelman

Mannes Grendelman wordt op 16 juni 1913 in Bruchterveld (Ambt Hardenberg) geboren als zoon van landbouwer Gerrit Jan Grendelman (Stad Hardenberg 1877) en Dina Johanna Hulzebosch (Lutten, Ambt Hardenberg 1880). Grendelman trouwt in 1937 met Johanna Bouwhuis (roepnaam Janna, geb. Hardenberg 1915) en het paar krijgt drie kinderen: Dina Johanna (januari 1939), Hermanna (juli 1941) en Mannes (na de dood van zijn vader geboren op 15 juli 1945 en naar hem vernoemd). Het gezin Grendelman woont in Beerzerveld op een kleine gehuurde boerderij met wat grond. Mannes is landbouwer en controleur bij de Provinciale Voedselcommissaris in Zwolle. Hij is een van twaalf gefusilleerde mannen uit Hardenberg en omgeving.

In de oorlog maakt Mannes Grendelman deel uit van de Raad van Verzet en de Binnenlandse Strijdkrachten. Begin 1943 begint hij met het verzorgen van onderduikers. Zijn boerderij is een doorgangshuis met plek voor twee verzetsstrijders of mannen die willen ontsnappen aan de Arbeitseinsatz: bijvoorbeeld plaatsgenoten Wolter Oordt en Geert Wind. Met Oordt zit Grendelman ook bij de Trouw-groep van Derk te Rietstap, die de illegale krant Trouw verspreidt. Bovendien zitten beide mannen in de verzetsgroep Salland rondom het Stegerveld tussen Ommen en Hardenberg, waar wapens, explosieven en geheime agenten worden gedropt. Aannemer Jan Jacob de Groot uit Vroomshoop is ook bij de droppings betrokken. De codenaam van het Stegerenseveld is ‘Evert’, vernoemd naar de leider van het Sallands verzet kapitein Albert Ferdinand Lancker. Een hol in "de Loobelten" is de schuilplaats van de verzetsgroep ten oosten van het buurtschap Stegeren, waar de gedropte wapens worden klaargemaakt om te verzenden. Grendelmans schuur is een opslagplaats: van daaruit verdeelt hij de wapens – die bij hem worden opgehaald – over andere verzetsgroepen in de omgeving van Hardenberg. Ook staat er een tijdje een geheime zender bij hem thuis.

Op 12 januari 1945 wordt Mannes thuis gearresteerd. Zijn vrouw Janna moet ‘s avonds met deze mededeling naar haar moeders verjaardag in Heemserveen, terwijl de hulp voor dag en nacht bij de kinderen blijft. Haar vader fietst direct naar Kamp Erika in Ommen, maar krijgt zijn schoonzoon niet te spreken. Janna mag haar man in het Huis van Bewaring in Almelo een enkele keer schone kleren en tabak brengen.

Op 2 maart wordt Mannes Grendelman samen met Oordt, Te Rietstap en De Groot plus 42 andere verzetsmannen uit heel Nederland gefusilleerd bij het Rademakersbroek in Varsseveld. Hun dood is een represaille voor het ombrengen van vier Duitse militairen door verzetsgroep De Bark, die in de laatste oorlogswinter z'n hoofdkwartier heeft in een boerderij in buurtschap De Heurne vlakbij Dinxperlo.

Meer lezen? https://de46vanhetrademakersbroek.nl/