Op 30 juni 1944 vond een vuurgevecht plaats in Amsterdam Oud-Zuid. Voor het huis in de Rubensstraat 26 werd de verzetsman Gerhard Badrian doodgeschoten. Nu waren er in 1944 wel vaker gewapende confrontaties tussen de Duitsers en het Nederlandse verzet, maar bijzonder was in dit geval dat de verzetsman óók een Duitser was. Een Duitser in het Nederlandse verzet? Hoe kon dat?

Gerhard Badrian was een Duitse jood. Om aan vervolging door de nazi's te ontkomen vluchtte hij In november 1938 naar Amsterdam. Hier werd hij reclamefotograaf en hij liet zijn familie overkomen, want Nederland leek een veilig toevluchtsoord. Tot de Duitsers ons land binnenvielen. Om aan deportatie te ontkomen dook hij in 1942 onder, eerst in Apeldoorn en Epe en ten slotte in Amsterdam. Daar kwam hij in het verzet terecht. Hij werkte samen met Gerrit Jan van der Veen, de leider van de Persoonbewijzencentrale, die voor duizenden onderduikers valse persoonsbewijzen maakte.

Badrian werkte niet alleen aan vervalsingen, hij deed ook mee aan spectaculaire acties. Dan trok hij een Duits uniform aan en speelde de rol van arrogante SD-officier. In perfect Duits en op hoge toon eiste hij dan dat gevangenen aan hem moesten worden overgedragen. Dat waren fraaie successen en hij redde er veel levens mee. Hij kon uit handen blijven van de Duitsers, maar hij was er wel getuige van dat de jodenjagers zijn familie oppakten. Zijn ouders en zuster zijn vermoord in Sobibor.

Op 1 mei 1944 werd een knokploeg samengesteld onder leiding van Van der Veen. Doel was gevangenen te bevrijden uit het Huis van Bewaring aan de Weteringschans in Amsterdam. Badrian zou weer de SD-officier spelen om de bewakers te overbluffen. Er was één bewaker gevonden die van binnenuit de voordeur zou openen. Helaas sloegen honden alarm. Er ontstond een vuurgevecht. De meeste leden van de knokploeg wisten te ontkomen, maar Van der Veen raakte zwaar gewond. Badrian bleef bij hem en kon hem nog naar een onderduikadres dragen. Daar werd Van der Veen toch nog opgepakt. Hij kreeg de doodstraf en werd geëxecuteerd. Badrian, die ontsnapt was, volgde hem op als leider van de PBC.

Hij moest kort daarna een nieuw onderduikadres hebben. Een vriendin wist wel een veilig adres in de Rubensstraat, namelijk haar eigen woning. Zij bleek echter een verraadster en toen Badrian binnen was, overvielen SD'ers het huis. Badrian vluchtte naar beneden, maar het was te laat. Hij kon nog één Duitser doden, maar op de stoep voor het huis werd hij zelf neergeschoten. Zijn lichaam is door de bezetters gecremeerd. De 'vriendin' kreeg een beloning van duizend gulden.

De Duitser Gerhard Badrian was een held van het Nederlandse verzet tegen de nazi's. Daarom is de urn met zijn as bijgezet op ereveld Loenen.

Sluiten

In het kader van het 75 jarig bestaan van de Oorlogsgravenstichting wordt tijdens het jubileumjaar elke week een nieuwe video gelanceerd over het leven van een oorlogsslachtoffer. De tweede video gaat over het uitzonderlijke leven en verzetswerk van Gerhard Badrian.Youtube: https://youtu.be/qtgM3LWxj7A of bekijk alles via www.oorlogsgravenstichting.nl/jubileum. Sluiten