Alexander de Groot

Bescherming werd niet geboden. Opdat wij niet vergeten...

Beroep: Inspecteur.

Laatst bekende adres: Cornelis van der Lijnstraat 8 te Den Haag (Bezuidenhout).

Locatie van overlijden: Midden-Europa.

Locatie laatste rustplaats: Onbekend.

Gegevens deportatie:

In het voorjaar van 1944 werd Jacobus Jonker (https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/72932/jacob-jonker) door de ondergrondse van Ursem gevraagd of hij bereid was om onderduikers in huis te nemen. Het betrof het uit Den Haag afkomstige Joodse echtpaar Alexander de Groot (geboren 26 april 1903) en Duifje Sientje de Groot-Vlessing (geboren 19 maart 1909). Het echtpaar had een zoon die ondergedoken had gezeten maar was opgepakt. Het echtpaar was bang om ook opgepakt te worden.

Jacobus Jonker en zijn gezin reageerden positief op het verzoek en het echtpaar de Groot werd in maart/april 1944 in huis genomen, op de Walingsdijk 67a te Ursem (dit adres bestaat hedentendage niet meer). Ze verbleven binnenshuis met de rest van het gezin en hadden een eigen slaapkamer op de bovenverdieping. Er was tevens een improvisorische schuilplaats in hun slaapkamer.

In de nacht van 24 op 25 juni 1944 zijn ongeveer tien SS-ers naar het huis gekomen. Er was gepraat en geloop in de steeg naast het huis en vervolgens werd er op de deur gebonkt. De SS-ers hebben het huis betreden en het echtpaar Jonker is verhoord en gevraagd of ze Joden in huis hadden ondergedoken. Een van de kinderen van het gezin, Trien, was ondertussen in het bed van het echtpaar de Groot gaan liggen, de Joden verborgen zich in hun schuilplaats. Trien is eerst door de Duitsers uit bed gehaald en naar beneden gebracht. Het echtpaar de Groot werd daarop uit hun schuilplaats gehaald, waarna Jacobus Jonker is gearresteerd wegens het verbergen van Joden. Hij en het echtpaar de Groot zijn vervolgens weggevoerd. Alleen Duifje de Groot kwam na de oorlog terug (overleden in 1976).

Jacobus Jonker is verraden door een lid van de ondergrondse uit het naburige dorp Spierdijk, genaamd Theo Koning. Dez persoon was (op 24 juni??) opgepakt door de Duitsers wegens het vervoer van een clandestiene radio. Naar alle waarschijnlijkheid heeft hij zijn vrijheid verkregen in ruil voor de namen van andere leden van de ondergrondse en ondergedokenen. Naast Jacobus Jonker en het echtpaar de Groot werden in de nacht van 24 op 25 juni 1944 twee leden van de ondergrondse en twee andere (niet-Joodse) onderduikers opgepakt. Theo Koning werd (op 25 juni??) weer vrijgelaten. Hij is tijdens de oorlog in Spierdijk blijven wonen. Na de oorlog is hij berecht en heeft drie jaar in de gevangenis doorgebracht. Na de periode in de gevangenis is hij verhuisd naar een andere plaats.

Het echtpaar de Groot werd door de jongere kinderen als een oom en tante gezien. De oudere kinderen waren zich meer van de werkelijke situatie bewust. Na de arrestatie is het echtpaar naar Westerbork overgebracht. Vanuit Westerbork hebben zij een brief geschreven aan de familie Jonker (poststempel 13 juli 1944). Zij is uiteindelijk in Ravensbrück terecht gekomen en heeft de oorlog overleefd. Hij is vergast in Dachau (volgens de bron, OGS zegt Midden Eruopa).

Na de oorlog is mevrouw de Groot naar kennissen in Scheveningen gegaan. Dochter Trien en vrouw van Jacob Jonker zijn haar een keer gaan opzoeken. Mevrouw de Groot was zeer emotioneel omdat inmiddels was komen vast te staan dat zowel haar man als haar zoon waren vergast en over het lot van Jacobus Jonker niets bekend was. Trien en haar moeder werden verder niet uitgenodigd door mevrouw de Groot. Zij heeft na de oorlog wel enkele keren een verjaardagskaart gestuurd naar een van de kinderen en Jan en zijn vrouw hebben naar nog een keer opgezocht.

Alexander de Groot en zijn vrouw Duifje kwamen op 1 juli 1944 in Westerbork aan en verbleven in barak 67 of 66. Op 3 september 1944 werden ze naar Auschwitz getransporteerd.

Hun zoon Robert Isaac de Groot was al op 14 augustus 1943 naar Westerbork gedeporteerd en verbleef in barak 76. Hij werd op 31 augustus 1943 naar Auschwitz gedeporteerd en daar op 3 september 1943 vermoord.

De vader van Duifje: Hartoch Vlessing kwam op 1 december 1942 in Westerbork aan en werd op 8 december 1942 naar Auschwitz gedeporteerd.

Overige gegevens: Zoon van Robert Isaac de Groot en Marianne van Praag.

Op de foto met Alexander de Groot: zie je rechts Rie Jonker en links haar oudere zus Vroon Jonker. (Bron: kind van Rie Jonker).

Vermelding op Erelijst Bezuidenhout: www.erelijstbezuidenhout.nl

Amsterdams politierapport van arrestatie. Bron: Open Archieven.

Bronnen: Email kleinzoon Jacobus Jonker; Coos Wever. Joods Monument, Herinneringscentrum Kamp Westerbork, Bevolkingsregister Haags Gemeentearchief.

Lieve familie,

Wij zijn hier nu reeds ruim een week en hebben verlof te schrijven en natuurlijk zijn jullie de eersten die wij iets van ons laten hooren. Tante en ik maken het goed. Hopelijk is Pa al weer thuis. Wij zijn hier zeer benieuwd naar & verzoeken U ons omgaand een en ander mede te deelen. Alles wat nog van ons bij U is, hebben wij hier dringend nodig, vooral mijn andere pak, tante's en mijn schoenen, mijn tandenborstel en pasta, mijn scheerzeep, tante's hoed enzoovoort, ook tante's touwtasch. Zenden aan: de Groot, Alexander, Lagen Westerbork, Barak 66, geboren 26-04-'03. Antwoord op deze brief moet U schrijven op aangehecht formulier, alleen op de stippeltjes schrijven. Wij zijn erg benieuwd hoe U allen het maakt. Wij willen U ook danken voor al het goede, dat wij bij U ondervonden hebben, hetgeen wij nu hier pas goed beseffen. Stuurt U ons s.v.p. ook de 2 lepels en vorken, daar we hier steeds moeten leenen. Ontvangt allen velen velen groeten en kusjes voor de kinderen van ons beiden, Oom & Tante.