Dirk Martinus van der Gugten

Dirk Martinus van der Gugten wordt in mei 1944, door verraad. bij zijn ouders thuis op de Overrijn gearresteerd en gevangen genomen. De familie hoort een Katwijkse agent zeggen: 'Dick. Als je vlucht, schiet ik je neer'. De volgende morgen wordt hij door twee Katwijkse agenten naar de gevangenis ('het Oranje Hotel') in Scheveningen gebracht. Vandaar gaat Dirk in juni 1944 op transport naar Kamp Amersfoort, een strafkamp voor Nederlanders die zich aan de Arbeitseinsatz hebben onttrokken.Van der Gugten verblijft na zijn arrestatie nog zes weken in het kamp Amersfoort. Op 10 juli 1944 wordt hij per trein, via Wilhelmshaven, naar het Duitse Wadden¬eiland Wangerooge (in de monding van de rivier de Jade) getransporteerd. Hier wordt hij te werk gesteld bij de Organisation Todt, die verantwoordelijk is voor de aanleg van de kustverdediging. Dirk Martinus moet hier voornamelijk zwaar grondwerk verrichten aan de funderingen voor bunkers op het eiland, waarvan de Duitsers denken dat het een doelwit kan zijn voor een geallieerde landing. Dit blijkt later een juiste veronderstelling te zijn, maar doordat er aan geallieerde zijde veel slachtoffers worden verwacht, wordt de landing afgeblazen. Als alterna-tief worden op 25 april 1945 in een tijdsbestek van vijftien minuten door vijfhon¬derd bommenwerpers ruim zesduizend bommen boven het eiland afgeworpen. Er ontstaat een kraterlandschap en volgens een krantenbericht komen er 830 mensen om het leven door dit bombardement.Als op 4 mei 1945 het bericht komt van de bevelhebber der Duitse strijdkrachten dat Duitsland capituleert, wil Dirk met een aantal mede-dwangarbeiders zo snel mogelijk naar Nederland terug. Ze hebben daarvoor de in Norddeich afgemeerde 'Joanna' op het oog, een binnenvaartschip afkomstig uit Sliedrecht dat vaarklaar in de haven van het eiland Wangerooge ligt Op 7 mei 1945 scheept hij zich, met nog 39 man van een groep van 150 Nederlandse ex-dwangarbeiders, illegaal in op de Joanna, om naar het Groningse Delfzijl te varen. Velen van hen komen daar nooit aan. Bij prachtig weer en in het zicht van de haven van Delfzijl, loopt de 7oanna' ter hoogte van het gehucht Spijk op een drijvende zeemijn. Na de explosie zinkt het schip snel. De meeste opvarenden bevinden zich in het vrachtruim en zien geen kans zich zelf te redden. Door de bemanningen van andere kustvaarders en met hulp van vissers kunnen slechts zeven opvarenden uit het water worden gehaald. Er komen 39 mensen om het leven.Bijzonderheden:Twee jaar later (1947) is de 'Joanna' gelicht en in de buurt van Delfzijl droog gezet. Jarenlang heeft het schip hier gestaan. ter nagedachtenis aan de ramp. Tijdens de berging zijn nog vijf stoffelijke overschotten van slachtoffers gevonden. Dirk Martinus staat ook vermeld op de monumenten van oorlogsslachtoffers op de begraafplaats in Gieten (gemeente Aa en Hunze), en de algemene begraafplaats in Delfzijl. Sluiten