Adrianus Josephus Hagelaars

Volgens de nabestaanden is de ware toedracht bij de dood van Adrianus Hagelaars nooit helemaal opgehelderd. Toen Janus met de staf van Prins Bernhard in Eindhoven aankwam, kreeg hij verlof om zijn ouders te bezoeken. Tijdens dit bezoek zou hij volgens de familie burgerkleding hebben aangetrokken. Ook over de datum van overlijden bestond onzekerheid. Volgens de gemeente Veldhoven is hij op 4 oktober 1944 doodgeschoten toen hij op een motor door Geffen reed. Deze datum is daarom als zijn overlijdensdatum geregistreerd.Onderzoek heeft echter uitgewezen dat de geallieerde militair die door Geffen reed en gedood werd niet Hagelaars was. Bij de zogenaamde 'bijzondere aantekeningen' op zijn staat van dienst is vermeld dat Janus Hagelaars op 5 oktober 1944 in een actie bij Nuland gedood is.

Op 7 november 1944 verzocht de luitenant-generaal J.F. van de Vijver namens de minister van Oorlog de militaire commissaris van Den Bosch de naaste familieleden in kennis te stellen van zijn overlijden. In dit schrijven vermeldde hij dat Janus ten gevolge van een verwonding opgelopen door een actie van de vijand, gesneuveld is. Voorts verzocht hij de militair commissaris de nabestaanden zijn deelneming te betuigen.

Adrianus Josephus was een zoon van het rooms-katholieke echtpaar Franciscus Hagelaars en Wilhelmina Joanna Jansen. Zij woonden in het Brabantse dorpje Oerle in de gemeente Veldhoven, waar vader Hagelaars een café had. Het gezin telde verder nog vier kinderen; een zoon en drie dochters. Janus bezocht de lagere school en daarna de ambachtsschool in Veldhoven. In de gemeente Eersel, waar hij ook zijn verloofde ontmoette, werkte hij als automonteur. Om te ontkomen aan de arbeidsinzet zat hij ondergedoken, maar hij was te ongedurig om lang stil te blijven zitten.

In augustus 1942 vertrok hij daarom richting Frankrijk om naar Engeland over te steken. Na een reeks omzwervingen bereikte hij het Portugese Lissabon. Omdat een recht- streekse oversteek niet mogelijk was, vertrok hij met het s.s. 'Laurens Meeus' naar Curaçao. Van daaruit slaagde hij erin naar Londen te vertrekken, waar hij op 26 november 1942 aankwam. Nadat hij als Engelandvaarder verhoord was, werd hij bij de Nederlandse Troepen in Engeland ingelijfd als gewoon dienstplichtige. Twee weken later, 8 februari 1943, volgde zijn overgang naar de Koninklijke Nederlandse Brigade Prinses Irene.

Voor het beleidvol voorbereiden en uitvoeren van een plan tot ontsnapping uit bezet Nederland kreeg Janus Hagelaars op 24 februari 1943 het Kruis van Verdienste. Op 9 maart 1943 werd hij overgeplaatst naar de Nederlandse Commandotroepen.

Als lid van no.2 Dutch Troop no.10(I-A)Commando volgde Hagelaars diverse opleiding- en trainingscursussen. Vanaf mei 1943 onderging hij de zwaarste commandotrainingen. Gedurende 1943 nam hij deel aan grote legeroefeningen, onder andere de vooroefening voor de landingsoperatie in Frankrijk.In verband met voorgenomen acties tegen Malakka en Sumatra wilde Admiraal Mountbatten de beschikking hebben over onder andere no. 2 Dutch Troop.

In december 1943 vertrok Janus met dit onderdeel naar India. Voor het vertrek ontving no. 2 Dutch Troop uit handen van prins Bernhard, die de Troop regelmatig bezocht, een kleine rood-wit-blauwe vlag met oranje rand.
Met het oog op de inzet in de strijd tegen Japan ondergingen zij in Portugees Goa speciale tropen- en jungletrainingen. Janus Hagelaars is toen overigens niet in actie gekomen.

Omdat de strijd in Europa voorrang kreeg op de strijd in het Verre Oosten en de mannen van no. 2 Dutch Troop wilden deelnemen aan de bevrijding van Nederland, volgde terugkeer naar Europa. Op 15 augustus 1944 kwamen zij in Engeland aan. Na enkele weken verlof werd de Brabander begin september 1944 als lijfwacht gedetacheerd bij de staf van Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Bernhard. Precies een maand heeft hij als zodanig dienst gedaan. Na de oorlog is hem postuum het Verzetsherdenkingskruis verleend, terwijl in de gemeente Oerle een straat naar hem is vernoemd.

Adriaan Hagelaars rust sinds 3 juni 1982 in vak E grafnummer 1260 op het ereveld Loenen en staat vermeld op het herdenkingsbord Engelandvaarders in de kapel op het ereveld.

Bron: Boek Ereveld Loenen, Laatste rustplaats van Nederlandse oorlogsslachtoffers