Rijk Hammer

BIOGRAFIE VAN LANDSTORM SLD. INF. KNIL RIJK HAMMER1.Algemene gegevens -naam en voornamen : HAMMER, RIJK -plaats en datum geboorte : GENEMUIDEN, 30 Jan. 1898 -rang/ status : Landstorm Sld. Inf. KNIL (militieplichtig) -alg. stamboeknr. : 15 71 98 -onderdeel : Ldst. Afd. Djocjakarta/ Territoriale Troepen IIde Divisie, KNIL -burgerberoep : Leraar te Djocja. -overleden : 28 dec. 1942 in het Jap. ziekenhuis te Rangoon, Birma. Slachtofferlijst Rangoon nr.: 51. -herbegraven : Ned. Ereveld “Menteng Pulo” te Jakarta( Batavia); v/r/nr.: XI 73.2.Korte historie RIJK HAMMER werd op 30 jan. 1898 geboren te Genemuiden; na zijn Lagere school opleiding te hebben beëindigd, verliet Rijk het ouderlijke huis in Genemuiden om een opleiding te volgen aan de Kweekschool te Maastricht. Na deze te hebben voltooid, was hij enige jaren onderwijzer te Giethoorn. In 1928 leerde hij Jannetje Kanters uit Puttershoek kennen.Hij moest toen al gauw naar Indië vertrekken, want hij had intussen een aanstelling als leraar gekregen voor de MULO school in Modjokerto, Oost-Java; hij moest daar lesgeven in Handelsrekenen, Boekhouden en Engels. In 1928 trouwde hij met Jannetje met de handschoen; (als “bruidegom” trad toen zijn broer Gerard op). Kort hierna vertrok ook Jannetje naar Indië om zich bij Rijk te voegen. Rijk werd na een aantal jaren overgeplaatst naar Makassar op Celebes (het huidige Sulawesi). Tijdens de vakanties werden de binnenlanden van Celebes bezocht, zoals de Toradjalanden; tijdens de weekenden bezochten zij samen met vrienden het eiland Samalona. Zij hadden daar een heerlijke tijd. Na hun verlof in Nederland in 1935, keerden zij weer terug naar “de Gordel van Smaragd”, het oude Indië met als nieuwe standplaats Djocjakarta; hier werden hun dochters Babs en Marijke geboren. Aan de hand van verhalen, films en foto’s kan worden gesteld, dat het gezin ook her een schitterende fijne tijd heeft gekend. bron: Barbera Beukenkamp INDIË IN OORLOG MET JAPAN CAPITULATIE VAN HET KNIL ONS “INSULINDE” BEZET DOOR JAPAN 3.Inleiding -Zoals alle Nederlanders in Indië had RIJK trouw zijn militieplicht bij het KNIL vervuld en deelgenomen aan alle herhalingsoefeningen van het leger. -Na het uitroepen van de Algehele Mobilisatie van onzestrijdkrachten in Indië - in verband met het uitbreken van de oorlog met Japan – werd RIJK opgeroepen voor de militaire dienst en ingedeeld bij de Landstorm- afd. van de Inf. van het KNIL te Djocjakarta, Midden-Java; -Ondanks hevig verzet van o.a. ons Koloniale Leger moest het in maart 1942 capituleren voor het overmachtige Jap. Leger. -RIJK werd vervolgens met andere KNIL- militairen gevangen genomen en in verschillende kampen op Java geïnterneerd. -begin oktober 1942 werd hij vervolgens met andere kgvn. uit o.a. de krijgsgevangenenkampen te Tjimahi naar Batavia, het huidige Jakarta overgebracht. Aldaar werd hij tijdelijk ondergebracht in de kazerne van het vm. Garnizoensbat. - het Xde Bat. Inf. van het KNIL - dat toen door het Jap. Leger als “doorgangskamp” werd gebruikt ; van hieruit werden de kgvn. naar o.a. Singapore, Thailand(Siam), Birma, Japan en andere landen overgebracht. Op 15 okt. 1942 moest RIJK in de vroege ochtenduren met ca. 1700 kgvn. met al zijn “spulletjes” buiten aantreden; vervolgens werd zwijgend afgemarcheerd naar het vm. centraalstation van Batavia (het huidige Jakarta). Daar stonden reeds treinen met wagons gereed, om de kgvn. naar de havenstad Tandjong Priok te brengen. Daar aangekomen bleek het Jap. troepentransportschip ss “Tacoma Maru” aangemeerd te liggen, waarmede men - toen nog voor de kgvn. met onbekende bestemming - verder zouden worden getransporteerd.In Priok moesten de kgvn. op de kade, in de brandende zon wachten, alvorens zij in de late middag werden ingescheept. Gedurende de tijd dat de kgvn. op de kade verbleven werden zij echter niet van eten of drinken voorzien. Gelukkig bleek op de kade bij een vm. KPM-magazijn een waterkraantje te zijn, waar de kgvn . dankbaar gebruik van hebben kunnen maken. Tijdens de inscheping werden de kgvn. als “sardientje in blik” in de ruimen gejaagd. Deze verbouwde ruimen beschikten slechts over enkele lucht- sluizen en een beperkt aantal toiletten; het stonk daarom in deze gloeiend hete ruimen verschrikkelijk; door de weinig ruimte waarover de kgvn. konden beschikken, moesten zij bovendien veelal zittend slapen. In de late middag van 16 okt. 1942 vertrok het ss “Tacoma Maru” uit Tandjong Priok in Noordelijke richting. Door het slechte en karige voedsel wat aan de kgvn. werd verstrekt en vooral het onbetrouwbare drinkwater, ontstond er onder de kgvn. vrij snel na vertrek, in de overvolle ruimen een ware explosie aan “bacillaire dysenterie”; doordat isolatie van deze patiënten niet mogelijk was, waren er heel snel honderden patiënten; geneesmiddelen werden echter niet door de Japanse leiding beschikbaar gesteld.Op 19 okt. 1942 kwam het ss “Tacoma Maru” in Singapore aan; direct na aankomst werden 63 ernstig zieke patiënten van boord gehaald en naar een ziekenhuis vervoerd. De overige kgvn. moesten aan boord blijven. Op 24 okt. 1942 vertrok het ss. “Tacoma Maru” in konvooi van 6 schepen, zoals later bleek, richting RANGOON in Birma. Het konvooi werd echter onderweg door 2 Geallieerde onderzeeboten aangevallen , waarbij één van de Jap. Marine- Korvettes, tot zinken werd gebracht. Het konvooi vluchtte toen naar de haven van Penang, alwaar het op 25 okt. 1942 aankwam en daar een week bleef liggen; de kgvn. moesten toen gedurende de gehele periode, in de hitte en stank van de ruimen blijven. Intussen breidde de dysenterie zich steeds verder uit, zodat iedere dag wel een krijgsgevangene overleed. Spoedig bleek dat ook RIJK te zijn getroffen door dysenterie. Op 2 nov. 1942 zette het konvooi de reis eindelijk voort en kwam op 7 nov. 1942 te Rangoon aan; toen bleek, dat er tijdens de zeereis reeds 12 kgvn. te zijn overleden. Na aankomst in Rangoon werd Rijk samen met 13 ander ernstig zieke dysenteriepatiënten van boord gehaald en naar het Japanse Hospitaal in Rangoon gebracht. De overige 600 minder ernstige zieke patiënten werden ook van boord gehaald, maar naar de gevangenis in Rangoon overgebracht.Het konvooi vervolgde haar reis met de overige kgvn., die naderhand in Moulmein van boord gingen.Door o.m. dysenterie, uitputting en ondervoeding, overleed Landstorm Sld. Inf. KNIL RIJK HAMMER tenslotte op 28 dec. 1942 in het Jap. Hospitaal te Rangoon. Hij ligt nu vredig en eervol herbegraven op het Nederlands Ereveld “Menteng Pulo” te Jakarta, Indonesië; v/r/nr.: XI 73. Moge Gods Zegen op hem rusten.bron: LKol. Jacq. Z. Brijl Sluiten