Gerard Arnold Hermans

Gerard Arnold Hermans heb ik nooit gekend, maar ik heb veel over hem gehoord omdat ik in contact kwam met Willemien Frederiek (Onne) Hermans, zijn jongere zusje. Gerard was de oudste van de vijf kinderen Hermans: een samengesteld gezin. Zijn zus Onne Hermans was gehuwd met Jack Boer, de reserve KNIL-kapitein, die tijdens de bersiap-periode in voormalig Nederlands-Indië, op 10 november 1945 ruim 2300 onschuldige en ten dode opgeschreven Nederlanders uit de Werfstraatgevangenis in Soerabaja bevrijdde. Jack Boer overleed op 5 september 1993 en zijn echtgenote Onne op 2 februari 2005. Zij liggen begraven op de Algemene Begraafplaats aan de Kerkhoflaan te Den Haag.Gerard Arnoldus Hermans ontving na de oorlog postuum De Verzetsster Oost-Azië 1942-1945 toegekend omdat hij tijdens de Japanse bezetting deelnam aan het Indisch Verzet op Borneo.In zijn boek ‘De eeuw van mijn vader’ beschrijft Geert Mak op bladzijde 295-296 de vluchtpogingen van ‘Indische jongens’. Daarbij citeert hij uit aantekeningen van zijn vader Ds. Mak, over de vlucht, de executie en de begrafenis van 3 officieren, t.w. Harterink, De Rochemont en Hermans. De vader van Geert Mak sprak op de begrafenis van De Rochemont en Hermans.Citaat uit het dagboek van Ds. Mak uit het boek van Geert Mak ‘De eeuw van mijn vader’: Op 25 november 1942: vrije dag. Vier man ontvlucht, ’s namiddags ontdekt. Tachtig mensen in de houding gestaan – velen vielen flauw. Afgrijselijke straf voor de naastliggende hongbewoners. Zij stonden er ’s morgens nog. Met vele slagen.’ De volgende dag: ‘4 u.30 namiddag. Onze mensen staan nog in de houding! Sinds gisteren met slagen, schoppen enzovoorts. Eén is als dood weggedragen.’ Nog een dag later: ‘Gisteren 9 u 45, na zevenentwintig uur, zijn de mensen losgelaten.’ Op 1 december: ‘Geruchten dat drie ontvluchte officieren gevat zijn. Dat wordt doodvonnis.’ Op zaterdag 12 december: ‘Vandaag no duty. Plotseling naar Pastoor Vergeest en mij gevraagd. De drie ontvluchte officieren zouden gefusilleerd zijn. Met veel moeite toch nog naar (het hoofdkamp) Thanbuyzayat gegaan.’ Die zondag: ‘Aldaar drie officieren begraven. ’s Morgens ruwweg doodgeschoten, liggende op het kerkhof. Pastoor sprak voor Harterink, ik voor De Rochemont en Hermans.’ Einde citaat.Onne Boer-Hermans vertelde mij kort voor haar overlijden in 2005, over de ‘executie’ van haar broer Gerard in kamp Wagale in Birma: “Jack en ik kregen in de jaren zeventig bezoek van een medegevangene die ooggetuige was geweest. Gerard werd met de andere jongens die gevlucht waren, met handen en voeten aan een hek vastgebonden. Zij kregen geen kogel, maar zijn met bajonetten afgemaakt en de Jappen hebben hiervoor ruimschoots de tijd genomen.”Gerard Arnold Hermans. Moge hij rusten in vrede.Bussum, augustus 2015 Pia van der Molen* Op de foto rechts Gerard Hermans en zijn zus Onne Sluiten