Jannes Hermanus van den Hoek

Veel is er niet meer bekend over Jan van den Hoek. ''Moeder vertelde wel dat haar broer in de oorlog was omgebracht'', vertelt Jans' neef Hans van Maldegem zo veel jaren later. ''Maar wat hem allemaal was overkomen, daar werd niet zo veel over gepraat.''

Jan van den Hoek was van Zeeuwse herkomst. Zijn vader Jakob Marinus van den Hoek was voor de oorlog huisarts geweest in het West Brabantse Dinteloord. Tijdens de oorlog vervulde hij een hoge medische functie in MIddelburg. Hij woonde toen naast het vliegveld van Middelburg waar hij op 19 februari 1944 om het leven kwam bij een Geallieerd bombardement. Moeder, Sara Lena Hermina van den Hoek-de Visser, overleed na de oorlog in 1946.

Tijdens zijn studie autotechniek aan de TU Delft was hun zoon Jan in het verzet gegaan. Hij maakte tekeningen van bunkerstellingen in Zeeland en omgeving, die vervolgens bij de Geallieerden terecht kwamen. Dat was uiteraard nuttige informatie en de Duitsers waren er op gebrand om mensen als Jan te pakken en uit te schakelen. Uiteindelijk werd hij in april 1943 in Amsterdam gepakt. Hij werd in Utrecht gevangen gezet. Er is een document dat dat laat zien. Er is geprobeerd om gratie voor hem te regelen, maar dit was voor de Duitsers een te grote vis. Zo iemand kreeg geen gratie. Zelfs bezoek werd hem niet toegestaan.

''In de gevangenis moet hij het zwaar hebben gehad'', vertelt Hans van Maldegem. ''Toen zijn zus, mijn moeder, hem drie weken voor zijn dood toch nog mocht zien, constateerde ze, dat Jan sterk vermagerd was.'' Er is geen bewijs dat hij gemarteld is, maar uit te sluiten is dat geenszins. De bezetter was in dat opzicht doorgaans niet terughoudend.

Jan van den Hoek werd op 18 september 1943 ter dood gebracht en werd gecremeerd in Velsen. Zijn as (en die van een tegelijkertijd omgebrachte andere verzetsstrijder) werd in 1954 in Bielefeld, Duitsland teruggevonden. Hoe de urn daar terecht was gekomen, is niet meer na te gaan. Hij is destijds als onbekend oorlogsslachtoffer bijgezet op het Nationaal Ereveld Loenen. Pas in 2023 is het duidelijk geworden dat het hier om de asresten van Jan van den Hoek ging.

Na de oorlog pakte de familie de draad zo goed en zo kwaad als dat ging weer op. Zijn zus, de moeder van Hans van Maldegem, trouwde met een landbouwer. ''Tijdens de watersnood hebben wij de vlucht moeten nemen'', vertelt Van Maldegem. ''Mijn opa van moederskant had een pachtboerderij in West Brabant en daarnaast kon mijn vader land huren om verder te boeren. We woonden eerst in een noodwoning en later in een vaste woning, waar een schuur aan was gebouwd. Uiteindelijk heeft hij toch weer een mooi boerenbedrijf kunnen opzetten. Later heeft hij opa's bedrijf erbij gekregen. Toen mijn ouders relatief jong en kort na elkaar overleden, heeft geen van de drie zoons het bedrijf willen overnemen. Dus werd de boerderij verkocht. Toen ik de zolder opruimde, ontdekte ik een kartonnen doos met allerlei documenten die ik niet kende en die veel over mijn familie duidelijk maakten. Aan de hand van die documenten heb ik een soort familiemap gemaakt. Ook over oom Jan.''

Toen de Oorlogsgravenstichting mij wilde informeren over het feit, dat de asresten van oom Jan waren, konden zij mij niet bereiken. Ik was kort tevoren verhuisd. De post is op een oud adres terecht gekomen. Daarom heb ik de plechtigheid rond zijn steenplaatsing niet kunnen meemaken. Dat vind ik jammer. Maar nu ik weet waar zijn stoffelijke resten zijn, ga ik zeker naar Loenen. Zijn leven en dood hebben voor mij nu meer betekenis dan ooit tevoren. Hij was iemand, die zijn leven in de waagschaal stelde, toen zijn land door de vijand was bezet. Als je dat doet, verdien je respect. Ik ben trots op hem.''