Op 11 maart 1928 klonk voor het eerst de stem van radioreporter Han Hollander in de Nederlandse huiskamers. Van seconde tot seconde hield hij de luisteraars, in een rechtstreeks commentaar, op de hoogte van de gebeurtenissen in de interlandwedstrijd Nederland-België. Hij kon zijn sportverslagen zo enthousiast brengen dat iedereen aan de radio gekluisterd zat. Bevlogen en gepassioneerd deed hij verslag. Het betekende niet alleen de start van een schitterende radiocarrière bij de AVRO, maar tevens van de radio-sportverslaggeverij. De wedstrijd eindigde na negentig tamme minuten met een gelijke stand 1-1. De grote populariteit van Han Hollander is vooral te verklaren door zijn stijl van werken. Hij kon luisteraars laten meeleven door hun het gevoel te geven bij de sportgebeurtenis aanwezig te zijn. Vooral echter door zijn wijze van spreken – rad van de tong, vlug reagerend en beeldend in woordgebruik – slaagde hij erin de spanning vol te houden.Hartog Hollander werd geboren aan de Walstraat 113 in Deventer. Hij was één van acht kinderen in het gezin Hollander. Zijn vader, Simon Hollander was een welbespraakt joods koopman in Deventer. Ondanks dat het gezin niet rijk was, ging Hartog met zijn broer Karel naar de HBS in Deventer. In 1902 was hij één van de oprichters van de Deventer club Go Ahead. Hollander kwam met het idee om de club Go Ahead te noemen. In 1907 moest hij in militaire dienst in Utrecht bij de Telegraafcompagnie van de Genie. Ook hier vermaakte hij zijn kameraden door zittend op een brits bevlogen verslag te doen van allang gespeelde voetbalwedstrijden. De soldaten hingen aan zijn lippen. Eén van hen was zijn slapie Willem Vogt, de latere directeur van de AVRO. Na zijn schooltijd werkte hij enkele jaren voor de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij, de tegenwoordige Nederlandse spoorwegen. In 1921 werd hij adjunct-chef van de sportredactie van het Dagblad de Telegraaf. Zeven jaar later benaderde zijn oude dienstkameraad Willem Vogt Hollander voor sportverslaggeving op de Nederlandse radio. Hollander werd spoedig een van de grote namen van de omroep. Hij kreeg het verzoek zijn joodse voornaam Hartog in Han te veranderen. Dat deed het beter, vond Vogt . De Nederlanders presteerden zeer goed in die dagen en in sportkringen werd zelfs gezegd dat Hollander zou hebben bijgedragen door zijn commentaar aan het welvaren van de verdiensten van het elftal. Vooral ook de kwalificatie voor het WK van 1934 leidde tot groot enthousiasme onder de mensen. In zijn latere zangcarrière heeft hij verschillende 78-toerenplaten opgenomen. Hij zal blijvend herinnerd worden als de allereerste voetbalverslaggever van de radio in Nederland, naast zijn commentaar bij allerlei andere sporten, zoals zwemmen en atletiek.Hollander versloeg ook de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn, en was bovendien zeer enthousiast over de twee bronzen medailles die Nederland in de wacht kon slepen. Maar die spelen werden hem een paar jaar later fataal. Toen de Duitsers in 1940 Nederland binnenvielen nam AVRO-directeur Vogt het zekere voor het onzekere. Nog voordat het door de bezetter was gevraagd, ontsloeg hij al het Joodse AVRO-personeel, en dus ook zijn jeugdvriend Hollander. Deze meende echter dat hem, door het bezit van de door Hitler ondertekende oorkonde die hij bij de spelen van 1936 in Berlijn had ontvangen, weinig kon gebeuren en dook niet onder. In het najaar van 1942 werd het gezin Hollander (vader, moeder en dochter) opgepakt en naar Westerbork getransporteerd. Hollander had dat nooit verwacht. Wel werd hij in Westerbork vriendelijk behandeld. Hij mocht met zijn vrouw verhuizen naar het kamp Heidelager in Hooghalen. Daar bivakkeerden de ‘Arische’ bewakers van Westerbork. Hollander moest er de administratie bijhouden. In januari 1943 schreef Hollander uit Westerbork dat er omstandigheden waren waarin de dood boven het leven was te verkiezen. Op 9 juli 1943 kwam, nadat hij bij de Duitsers in ongenade was gevallen, kort na aankomst in Sobibor een eind aan het leven van Hartog Hollander en zijn vrouw Leentje Hollander-Smeer.In het Olympisch Stadion (Amsterdam) hangt nog een plaquette ter herinnering aan de eerste internationale voetbalwedstrijd, die live werd verslagen op de Nederlandse radio. Vanuit Het Oude Stadion in Amsterdam woonde Han Hollander op 11 maart 1928 namens de AVRO Nederland – België bij. Sluiten