Désiré Antoine Leonard Imandt

Dees werd geboren als een na oudste zoon in een gezin van elf kinderen. Vader Leonard was naar Bergen op Zoom gekomen als beroepsmilitair. De familie Imandt was gezegend met veel talent op het gebied van beeldende kunst; behalve achteroom Willem tekenden en schilderden ook vader leonard en zoon Charles. Dees groeide op als een degelijke en sportieve jongen; hij was zowel lid van voetbalclub MOC als van de turnvereniging Rapid. In september 1939, hij was toen bijna 20 jaar, werd hij opgeroepen voor militaire dienst.Dees heeft de inval van de Duitsers in de lente van 1940 en de overgave van het Nederlandse leger als militair ondergaan. Enkele jaren later treffen we hem aan als ambtenaar op het distributiekantoor. Vanwege de oorlog en de bezetting was er niet genoeg voedsel meer, het werd gerantsoeneerd en het was alleen nog mogelijk om eten te kopen met bonnen van het distributiekantoor. De bonnen waren persoonsgebonden en werden alleen verstrekt aan geregistreerde inwoners. Dees liet bonnen uit het officiële circuit verdwijnen om ze terecht te laten komen bij onderduikers, mensen die uiteraard niet geregistreerd waren en dus geen recht op eten hadden. Het was een op het eerste gezicht misschien niet zo spectaculaire vorm van verzet, maar wel degelijk van het grootste belang. Hulp aan onderduikers werd door de bezetter als een zeer ernstige misdaad beschouwd en zwaar bestraft.Het gezin Imandt woonde in een straat waar ook NSB-gezinnen woonden. De Imandts werden regelmatig getreiterd en bedreigd vanwege hun anti-Duitse gezindheid. Een van de zusjes van Dees heeft na zo'n treiterpartij met haar moeder een nacht vastgezeten op het politiebureau. Zelfs is er een keer een aanslag gepleegd. Op een ochtend in juni 1943 bleek dat er 's nachts een lading dynamiet vanaf het dak in de schoorsteen was gehangen. Gelukkig was het gaan regenen, zodat de lont was uitgedoofd voor de zaak tot ontploffing kon komen. Dees ging aangifte doen op het politiebureau maar er werd geen onderzoek ingesteld.Omdat de Imandts als anti-Duits bekend stonden, nam Dees met zijn daden een groot risico. Hij was een intelligente jongen en moet zich van de mogelijke consequenties volledig bewust zijn geweest. De frauduleuze handelingen van Dees op het distributiebureau konden niet verborgen blijven; ze werden op een zeker moment ontdekt, of aan de Duitsers vermeld. Dees werd op 22 mei 1944 thuis opgehaald en gearresteerd door twee leden van de SD. Broer Willy, een jongen van 11 jaar, die op dat moment toevallig net thuis kwam herinnert zich "dat ze alle twee een zilveren plaatje op de borst droegen".In eerste instantie werd Dees opgesloten in het huis van bewaring te Breda. Op 7 juni, de Amerikanen waren zojuist geland in Normandië, werd hij geïnterneerd in Kamp Vught. Op 24 augustus, de dag voor de bevrijding van Parijs, werd Dees naar het buitencommando Venlo overgebracht om werkzaamheden te verrichten op het vliegveld aldaar. Uit een bij de familie bewaarde brief uit deze periode blijkt hoe Dees al spoedig de warmte van het gezin thuis in Bergen op Zoom miste. Hij schrijft: "Nu begrijp ik eigenlijk pas goed hoe gezellig het thuis is ....Eerst nu waardeer ik het pas op zijn best...". In dezelfde brief vraagt hij zijn ouders: "Geef Willy voor zijn verjaardag een gulden van mij".Op 6 september 1944, de geallieerden waren ondertussen opgerukt naar België, werd Dees Imandt op transport gesteld naar het concentratiekamp Sachsenhausen. Daar vandaan werd hij op 16 oktober overgebracht naar Neuengamme; anderhalve week voor de bevrijding van Bergen op Zoom. Ondertussen was het stil geworden rond Dees. Er kwamen al lang geen brieven meer. De familie verkeerde in grote ongerustheid. De strenge winter ging voorbij, het laatste offensief van de Duitsers was mislukt, het werd weer lente en in mei 1945 volgde de capitulatie van Duitsland. De overlevenden van de concentratiekampen keerden terug naar huis en ook de familie Imandt hoopte vurig dat Dees plotsklaps weer voor un neus zou staan. Maar dat gebeurde niet. Van Dees werd niets vernomen en pas eind november 1949 ontving het gezin een officieel overlijdensbericht van het Rode Kruis.Volgens een register dat bewaard was gebleven in Neuengamme zou Dees tot de gevangenen behoord hebben die op 25 maart 1945 werden geëvacueerd van kamp Meppen-Versen terug naar Neuengamme. Het was de laatste keer dat zijn naam ergens vermeld werd. Het was niet bekend of hij levend te Neuengamme was aangekomen; of hij aldaar in de weken die volgden was overleden; of tussen 19 en 27 april opnieuw op transport was gesteld naar Lübeck.Circa 13.000 ongelukkigen werden in de laatste fase van de oorlog op schepen in de Lubeckerbocht geïnterneerd om te voorkomen dat deze door de geallieerde bommenwerpers zouden worden vernietigd. Bij een aanval op 3 mei werden de schepen echter toch gebombardeerd en vonden alle gevangen de dood, op ca. 2500 na. Aangenomen moet dus worden dat Dees tussen 25 maart en 3 mei 1945 overleden is. Dees Imandt is verdwenen in de mist der geschiedenis. In de chaos, de pijn, het geschreeuw, de kou, de honger, het puin, het stof en de as van die laatste oorlogsmaanden. Zijn naam leeft voort op het monument aan de Parade.Bron; De waterschans. Uitgever: De Geschiedkundige Kring van Stad en Land van Bergen op Zoom Sluiten