Jan Willem Kempff

Op 3 mei 1942 werden er 72 Nederlandse verzetslieden geëxecuteerd in concentratiekamp Sachsenhausen, na een proces dat de geschiedenisboeken inging als het ‘Proces der 72’. De Duitsers deden het doen lijken alsof er sprake was van een eerlijk proces, alle verzetslieden kregen ook een advocaat toegewezen, maar niets was minder waar. Hoe verliep het proces precies en waarom werden ze ter dood veroordeeld?


Het Proces der 72 (1942): Nederlandse verzetslieden worden na schijnproces geëxecuteerd in Sachsenhausen | IsGeschiedenis

Namenlijst slachtoffers van het proces der 72

Vader : Jan Christiaan Kempff, beroep bleker

Moeder : Johanna Sara Pieternella Krul

De eerste en oudste verzetsgroep van Loosduinen was de groep van Jan Willem Kempff. Hij was leider van deze groep, die voor de oorlog bestond onder de naam “Bijzonder Vrijwillige Landstorm” afgekort de BVL, afdeling Loosduinen. Dit korps, bestaande uit afgezwaaide militairen was opgericht na de Eerste Wereldoorlog om bij eventuele binnenlandse onrusten te kunnen optreden. Door onvrede binnen het Nederlandse Leger had de regering met de BVL de beschikking over een betrouwbare gewapende macht die kon optreden om het wettige gezag te handhaven.

De BVL werd na mei 1940, door de Duitse bezetter verboden. Jan Willem Kempff probeerde het kapitaal van de BVL uit handen van de Duitsers te houden door het via een transactie veilig te stellen. Kapitaal was uiteraard nodig voor de opbouw van een verzetsgroep. Na de capitulatie hadden veel Nederlandse militairen hun wapens ingeleverd, kapitaal en contacten waren nodig voor de aankoop van nieuwe wapens. De wapens en munitie die de groep Kempff in bezit had werd verstopt in de oranjerie van de Stichting Bloemendaal waar Jan Willem werkzaam was.

Jan Willem kwam voor de geldtransactie in contact met Cees Schüngel, die bij de Nutsspaarbank in Loosduinen werkte en leider was van een tweede verzetsgroep in Loosduinen. Het kapitaal van de BVL werd door Cees Schüngel bij de bank op een aparte rekening geplaatst. Het contact met de bank bracht de verbinding tot stand tussen de beide verzetsgroepen. Voorzichtig werden de eerste contacten gelegd met oud-militairen die een zekere gevechtstraining en wapenkennis hadden. Deze nieuwe contacten kwamen uit het Legioen Oud-Frontstrijders (LOF) of uit andere groepen die lid waren geweest van de BVL. In deze fase ontstond een verwarrende situatie met risico van langs elkaar heen werkende groepen en gevaar van arrestatie van de gehele groep door de Sicherheitsdienst (SD).

Maandag 21 juli 1941: In Polen wordt het vernietigingskamp Lublin-Majdanek geopend. Jan Willem Kempff wordt in de middag gearresteerd, gelijktijdig en in de dagen daarna de rest van de leden, inclusief de groep van Martinus Staamer die in loosduinen ook een verzetsgroep leidde.

Zaterdag 2 mei en zondag 3 mei 1942: Met ingang van zondag 3 mei 1942 moeten alle Joden in Nederland de zespuntige gele “jodenster” op hun kleding dragen. In concentratiekamp KZ Sachsenhausen bij Berlijn worden de leden van de Ordedienst terechtgesteld. Jan Willem Kempff wordt met drieënzestig andere leden van de Ordedienst in het weekend gefusilleerd op het Industriehof van het concentratiekamp. Het terrein waar de fusillades plaats vinden ligt naast het gevangenenkamp, uit het zicht onttrokken door een hoge muur. De gevangenen kunnen vanuit het kamp niet waarnemen wat op het zogenoemde "Industriehof", de cellenbarakken en in het crematorium gebeurd. De lichamen worden in het crematorium van Station Z, zoals de Duitsers deze plaats noemen, verbrand en uitgestrooid op het terrein.

Sachsenhausen is een stadswijk in de stad Oraniënburg in Brandenburg. De Industriehof is een apart terrein waar o.a. de terechtstellingen plaats vonden. Station Z bevindt zich op hetzelfde terrein.

Jan Willem Kempff heeft postuum het Verzetsherdenkingskruis gekregen.

Bronnen:

Familie Kempff

Loosduins Museum

Het verzet in loosduinen, Cees Schüngel

Gedenkstätte Sachsenhausen

Nederlandse Oorlogsgravenstichting