Johannes Kippers

Veldwachter Johannes Kippers kwam onder grote druk te staan, nadat N.S.B.-burgemeester Geert Bisschop op 29 juli 1943 door verzetsstrijders in het gemeentehuis van Schoonebeek werd doodgeschoten. Kippers werd op 23 juni 1899 in Veendam geboren en huwde met Grietje Klein uit Sappemeer. Hij kwam op 26 juni 1929 in Schoonebeek als gemeenteveldwachter, nadat hij als opperwachtmeester bij de marechaussee te Veendam was gestopt. Hij verrichtte diverse verzetswerkzaamheden en kon door zijn functie veel kennis doorgeven aan zijn verzetsgenoten over ophanden zijn arrestaties en data van geplande razzia’s. Na de moord op Bisschop werd Kippers door de Duitse bezetters gearresteerd op verdenking van het leveren van wapens aan de Binnenlandse Strijdkrachten en steun aan het verzet. Hijh werd tevens verdacht van bijstand bij de aanslag op Geert Bisschop. De Sicherheits Dienst vermoedde dat hij in het complot zat van deze liquidatie.

Veldwachter Kippers wordt gearresteerd en afgevoerd. Hij werd overgebracht naar het ‘Oranjehotel’ in Scheveningen, waar hij van 10 november 1943 tot 14 april 1944 gevangen zat. Samen met zijn medeveroordeelden Jacob Kraal, Gerard Jansen, Hendrik Drogt, Jan Rijkmans, Gerrit Jan van den Berg, Wiepke Harm Timersma en Fokke Jagersma zong hij de avond voor zijn executie psalmen, zoals medegevangenen later verhaalden. Kippers werd in de ochtend van 14 april 1944 op de Waalsdorpervlakte door de Duitse bezetter gefusilleerd.

Over het doodvonnis lezen we in de Friesche Courant van 15 april 1944: ‘Doodvonnissen. Officieele bekendmaking. Naar de höhere SS- und Polizeiführer “Nordwest” meedeelt, heeft het Polizeistandgericht Den Haag op 13 April 1944 de volgende Nederlandsche staatsburgers ter dood veroordeeld:

Het vonnis is met den kogel voltrokken . . . De politiebeambte Johannes Kippers heeft een in zijn particulier bezit zijnde pistool met munitie overhandigd aan den door het Polizeistandgericht Assen op 20 September 1943 ter dood veroordeelden Nederlander Por, waarbij hem bekend was, dat Por de bedoeling had een lid van de NSB dood te schieten. Het Polizeistandgericht heeft alle misdrijven waardoor de veroordeelden gestreefd hebben naar het verkrijgen van levensmiddelenkaarten, de vernietiging van papieren van den burgerlijken stand en het doodschieten van in openbaren dienst staande Nederlanders, die hun actie hadden opgemerkt, beschouwd als handelingen die geschikt waren de openbare orde in het bezette Nederlandsche gebied in gevaar te brengen en heeft derhalve tegen de daders als saboteurs overeenkomstig par. 1 der Ordnungsschutzverordnung van 9 Januari 1943 de doodstraf uitgesproken.’

Hetzelfde verslag – maar dan in de Duitse taal – is vermeld in de Deutsche Zeitung in den Niederlanden van 16 april 1944.

Ter zijner nagedachtenis wordt na de oorlog een gedenkplaat in het Schoonebeeker gemeentehuis aangebracht. Het stoffelijk overschot van Kippers werd na de Tweede Wereldoorlog opgegraven in een massagraf op de Waalsdorpervlakte bij Scheveningen en werd op 1 maart 1946 herbegraven te Veendam in aanwezigheid van zijn echtgenote, zoon en vele anderen. Hij kreeg nummer 77878 bij de Oorlogsgraven Stichting.