Mijn vader, Geert Jan Helder, was één van de jongens die tijdens de Razzia's in Groningen werden opgepakt als repressaille voor de aanslag door het verzet op Keijer. Uiteindelijk was een deel van de gegijzelden in Böhlen te werk gesteld als politiek krijgsgevangene. Mijn vader heeft de oorlog overleefd en is op 30 december 2011 op 91-jarige leeftijd overleden. Hij vertelde in de loop der tijd veel over deze zwarte tijd. Over Gerrit Klifford heeft hij het volgende verteld. Gerrit Klifford woonde in Bedum, vlakbij Winsum,waar mijn vader werkte bij Oom Abel in de kwekerij. Ze werden via het Hoofdbureau van Politie in Groningen en Kamp Amersfoort naar Duitsland afgevoerd. In Kamp Böhlen, een fabriek waar brandstof werd gefabriceerd uit bruinkool, waren ze barakgenoten. Mijn vader werd gekoppeld aan het hoofd van de Ambachtsschule die bij de fabriek hoorde en kreeg daardoor gelegenheid om buiten de fabriek en het kamp te komen. Dit schoolhoofd, Freitag, was tegenstander van het nazi-regime en gaf mijn vader gelegenheid om kleding en voedsel te stelen en het kamp in te smokkelen. Ook gaf hij voedselbonnen die mijn vader kon inwisselen dankzij een "goede" bakker. Toen mijn vader dysenterie kreeg in het kamp, heeft Gerrit Klifford hem verzorgd en eten en appels voor hem gejat tijdens luchtalarm. Dankzij Klifford heeft mijn vader het overleefd. Later, toen Russen, Amerikanen en Duitsers nog volop slaags waren in de regio, vluchtten Nederlandse gevangenen in een amerikaanse vrachtwagen met platte aanhanger op zoek naar een ziekenhuis. Klifford was bij vertrek erg ziek, hij leed ook aan dysenterie. Zij zijn na omzwervingen in het oorlogsgebied in Mügeln aangekomen, waar Duitse verpleegsters en artsen nog in een hospitaal werkten. Daar werden ze opgevangen en verpleegd. Helaas was het voor Gerrit Klifford te laat; hij overleed aan dysenterie.Mijn vader heeft zijn leven lang een schuldgevoel gehad, dat hij Klifford niet kon redden, terwijl Klifford hem wèl had gered. Omdat de gevechten tussen Russen en Duitsers heftiger werden, is mijn vader gevlucht met Pieter Jan Doornbos en Johan Bos en na maandenlane omzwervingen uiteindelijk bij vrouw en kinderen thuisgekomen. . Hij heeft Gerrit Klifford nooit vergeten en hem altijd geëerd als een held, die hem het leven redde.Over Gerrit Klifford zijn de volgende gegevens bewaard gebleven:Naam: Gerrit Klifford Geboren: Woensdag 12 November 1919 te Bolsward Adres: Boterdiep B 29 Woonplaats: BedumOpgepakt bij de Razzia in Winsum, Bedum, Middelstum, Zuidwolde en omstreken van 25 april 1944 in de Boterdiep B 29, Bedum. Op dinsdag 26 april 1944 per overvalwagen afgevoerd naar het PDA in Amersfoort In het PDA werden alle persoonsgegevens genoteerd waaronder het beroep van de gevangene. Beroep: Kontorist Gevangenenr: 967Tussen 25 april 1944 en 7 juli 1944 werden een aantal gegijzelden vrijgelaten Gerrit Klifford is NIET vrijgelatenOp 7 juli 1944 's-morgens om 02:30 uur werden de gevangenen afgemarcheerd naar het station in Amersfoort om per trein naar Duitsland vervoerd te worden. Kampen in duitsland: Plaats, kamp: Schkopau, Schkopau Plaats, kamp: Lippendorf, De Kippe Plaats, kamp: Peres, AlpenroseWerkplekken in duitsland: Böhlen / Lippendorf, BRABAG en de A.S.W.Persoonlijk verhaal: Gerrit Klifford is samen met Gerard van Olm en anderen, in totaal 28 jongens, op 12 april 1944 uit Peres vertrokken op een vrachtwagen met open laadbak en daarachter een open platte aanhangwagen. 8 van de 28 jongens zijn in Mügeln overleden. Joop is overleden aan Lungentuberkulose (Longtuberculose). Hij is begraven op het Johannisfriedhof te Mügeln, Neuerteil Abteilung B Reie 19 Grabnummer 1.Herman van Straaten vertelde dat ze op 12 april 1944 met een vrachtwagen met aanhangwagen zijn vertrokken rond 15:30 uur van het kamp Alpenrose in Peres op zoek naar een ziekenhuis. De hele nacht hadden ze gereden. De lucht werd verlicht door de beschietingen. Om 03:30 uur kwamen ze aan in Mügeln.Uit: Aanslag en Represaille van Harm Reinders, blz. 237. Gerard van Olm bevond zich in de ziekenbarak in kamp Alpenrose in Peres. Hij was één van de 28 jongens die op een open vrachtwagen naar Mügeln getransporteerd werden. Van Olm vertelt verder: We hoorden al schieten, op een open aanhangwagen achter een auto met een gasgenerator vertrokken we. Het liep tegen de avond, ’t was nog licht. De hele nacht werd doorgereden, een spookachtige nacht en de lucht vol met lichtkogels. Eerst gingen we naar Würzen naar het ziekenhuis maar daar was het vol, toen naar Oschatz maar ook daar alles vol. Verder gereden naar Mügeln waar we in de König Albert Stiftung terecht kwamen. Het lag er heel mooi met een prachtige tuin. ’s Morgens gingen we in het bad, vijf man na elkaar in hetzelfde water. Ik wou eerst niet in dat vuile water maar het moest. We waren keurig ondergebracht in houten barakken in de tuin, sliepen op bedden met lakens. Gedurende een dag of tien waren de Duitsers er nog de baas. Henk de Jong, de Sanitäter, was ook bij ons. Toen het bericht kwam dat de Russen kwamen ging ieder zijn horloge verstoppen, de verpleegsters waren bang voor verkrachting. Er lagen ook Russische patiënten bij ons. Wij hebben nooit last van de Russen gehad, we kregen eten van hen, stukken spek en zo. In Mügeln is Gerrit Klifford overleden, het staat voor mij vast dat hij op het transport vanuit Peres op die open wagen kapot is gegaan. Van Mügeln uit hebben we nog dertien kilometer gelopen naar Wermsdorf, de Duitsers waren zo lief, we kregen kookpotten vol met soep. De 8 overledenen in Mügeln zijn: Op 14 april 1945 Pieter de Bie uit Velsen-Noord, aan Durchfall und Herzschwäche. Op 15 april 1945 Klaas Seinen uit Dalfsen aan Herzschwäche. Op 15 april 1945 Wim Coldenhof uit Apeldoorn aan Pneumonie. Op 16 april 1945 Gerrit Klifford uit Bedum aan Lungentuberkulose Op 18 april 1945 Jan Gildemeester uit Deventer aan Lungentuberkulose Op 19 april 1945 Floris Golverdingen uit Hardinxveld aan Lungentuberkulose Op 28 mei 1945 Joop Casander uit Beverwijk aan Lungentuberkulose Op 6 juni 1945 Jacques Duivesteijn uit Den Haag aan Lungentuberkulose. De 2 overledenen in Coswig zijn: Op 5 juli 1945 Cornelis Ippel uit De Werken/Werkendam naar Sanatorium Dresden Op 1 oktober 1945 Johan Ruis uit Rotterdam naar Sanatorium in Dresden.Op de vrachtwagen werden 28 jongens vervoerd. Naast de 8 overledenen in Mügeln en de 2 overledenen in Coswig, herinnert Herman van Straaten zich nog 7 namen: Henk de Jong uit Sliedrecht Sanitäter , thuisgekomen op 19 juli 1945. Jan ten Hoven hulp Sanitäter. Geert Jan Helder uit Groningen thuisgekomen op 19 juli 1945. Herman van Straaten uit Haarlem thuisgekomen op 19 juli 1945. Cornelis (Chris) Meere uit Utrecht, thuisgekomen op 19 juli 1945. Jacob Schol uit Santpoort thuisgekomen op 19 juli 1945. Bart van der Kreeft uit Sliedrecht, thuisgekomen op 19 juli 1945. Gerard van Olm uit Bedum. Sluiten