Johannes Klinkspoor

Geboren vrijdag 3 december 1886 te Harderwijk (GL)Zoon van Barend Klinkspoor (1829-1906) en Hermina Visscher (1855-1929).Religie: Nederlands Hervormd

Op 25 jarige leeftijd gehuwd, woensdag 24 juli 1912 te Schoten (NH) met de 28 jarige Catharina Jeanetta van der Putten (1884-1956).Uit dit huwelijk geboren vier kinderen (3 zonen en een dochter) waarvan het eerste kind, zoon Herman Cornelis, binnen 2 maanden kwam te overlijden.

Johannes ging in 1901 als beroepsmilitair het Nederlandse leger en werd op 18 oktober 1908 bevordert tot onderofficier.Op 1 mei 1927 volgde bevordering tot Sergeant-majoor.

Sinds 16 maart 1937 was de woonplaats van de familie Klinkspoor Ede op het adres; Op den Berg 18. Het 22e Regiment Infanterie, waar Johan bij diende, had als garnizoensplaats Ede. Op 26 juni 1939 betrok het 22e Regiment Infanterie de gloednieuwe Elias Beeckmankazerne. Het is niet geheel duidelijk wanneer precies de bevordering van Johannes tot Adjudant Onderofficier heeft plaats gevonden.

Op 29 augustus 1939 was de algemene Mobilisatie een feit. Alle lichtingen van 1923 tot 1938 werden opgeroepen. Ongeveer 280.000 mannen waren nu onder de wapenen, waaronder de mannen van het 22e Grensbataljon (G.B.) die al paraat waren, maar ook de militairen van het 35e Regiment Infanterie(35 R.I.) dat een taak kreeg langs het Zuidelijk deel van de IJssellinie.

In het voorjaar van 1940 zwaaide de lichting 1923 af, een aantal van hen bleef vrijwillig in militaire dienst. Tot 9 april 1940 bestond het vak langs de IJssel ten zuiden van de spoorlijn Arnhem – Emme-rich tot aan de Rijn uit manschappen van 1e compagnie 22e G.B. Deze compagnie werd organiek bij het 3e bataljon 35e R.I. getrokken en dus omgenummerd tot de 4e compagnie van het IIIe bataljon 35e Regiment Infanterie (4-III-35 R.I.). De 4e sectie stond onder leiding van reserve 1e luitenant Th. van der Hoeven en bestond organiek uit 1 officier, 3 onderofficieren en 33 manschappen (totaal 36 militairen). In de praktijk week de sterkte nog wel eens af van de organieke sterkte waardoor er op 10 mei 1940 mogelijk minder manschappen aan de sectie verbonden waren. De drie groepen werden verdeeld over de diverse S3 kazematten en de loopgraven op de voorste wal van het Fort Westervoort.De sectie Van der Hoeven was versterkt met een groep politietroepen voor de bezetting van beide rivierkazematten Zuid en Noord. Ook was op het fort aanwezig een stuk geschut van 8 staal en 2 zware mitrailleurs Schwartzlose. De gehele sectie had op het fort stelling genomen voor de be-waking en verdediging de bruggen. (2 spoorbruggen beide met een enkel spoor en een verkeers-brug) Adjudant J. Klinkspoor, afkomstig van 22 R.I., ingedeeld bij 1-22 G.B., was na de omnummering tot 4-III-35 R.I. toegevoegd aan de commandant van de 4e sectie de luitenant van der Hoevenvoor de verdediging van het fort.De intacte verovering van de bruggen bij Westervoort vormde een belangrijk doel in het Duitse aanvalsplan. De Duitsers hadden de bedoeling om met een overvalploeg, gecombineerd met een gepantserde trein, de verdediging bij verrassing te overrompelen. Wanneer de Duitsers erin zouden slagen om de bruggen ongeschonden te veroveren dan zou dat een snelle doorstoot naar de Grebbelinie mogelijk maken.Het door de Duitsers gekozen aanvalstijdstip om de Hollandse grenzen over te trekken was 3:55 uur Nederlandse (5:35 Duitse) tijd. De afstand van grens tot Westervoort bedroeg een kleine 20km.

De voor Westervoort bedoelde Duitse overvalploeg werd door een Hollandse grenspatrouille van22 G.B. bij Didam aangehouden nog voor het officiële invasietijdstip. De groep bestond uit zo'nachtentwintig als Hollanders verklede Duitsers. Deze arrestatie verijdelde vrijwel zeker een hei-melijke overval op de bruggen bij Westervoort.De Duitse pantsertrein passeerde op exact het invasietijdstip de Nederlandse grens en stond on-geveer om 4.15 uur voor de laatste versperring op de Westervoortse spoorbrug. Tussen Duitsers uit de trein, die werden ondersteund door het treingeschut, en de verdediging brak een levendigvuurgevecht uit, waarbij de pantsertrein zware schade opliep. Om 4.45 uur blies men de bruggen op die daar-op met daverend geweld in de rivier stortten.De verdedigingswerken op het fort werden vervolgens onder vuur genomen. De verdediging verloor stapsgewijs haar vuurkracht; eerst het stuk 8-staal dat na 8 schoten onbruikbaar werd, daarna de rivierkazemat Noord die om 5.15 uur was uitgeschakeld en rivierkazemat Zuid rond 6.30 uur. De houten barakken op het binnenplein stonden op dat moment in lichterlaaie, de onoverdekte loopgraven voor geweerschutters waren ontruimd, en ook de S 3 kazematten op de noordoostelijke en zuid-oostelijke punten van het fort vuurden niet meer zodat de gevechtskracht van het fort vanaf ongeveer 6.30 uur Nederlandse tijd vrijwel nihil was geworden Kort voordat de Duitse aanvalsploeg met de boten naar de rivier zouden stormen, werd een intensief onderdrukkend artillerie- en infanterievuur op de Nederlandse defensie afgegeven, zodat vrijwel geen verdediger het aandurfde om zijn wapen te richten. De overgangspoging zette zich rond 9.15 uur. De Duitsers slaagden erin om met hun boten de rivier te bereiken en de oversteek in te zetten.Rond 9.15 uur had de commandant van Fort Westervoort onder de geschetste omstandigheden besloten dat het welletjes was. Hij liet een provisorische witte vlag plaatsen voor de rivierkazemat Zuid.15 minuten later eindigde de beschietingen.Rond 09.30 uur was de strijd gestreden. Het grootste deel van de Duitse aanvalsploeg kon intussen(zonder motorvoertuigen) worden overgezet en de nog aanwezige Nederlandse troepen werden ge-vangen genomen.Een aantal Nederlanders had zich vlak voor de overgave van het fort teruggetrokken om te proberen via Arnhem naar de Grebbelinie te komen om aldaar de strijd voort te zetten.Bij de verdediging van Fort Westervoort sneuvelden 9 Nederlandse militairen en raakten er tenminste 9 gewond.

Ook adjudant Klinkspoor was samen met een 20-tal manschappen en 2 sergeanten richting Grebbelinie getogen. Onderweg werden zij door een vrachtauto van het 4e Regiment Huzaren opgepikt en achter de linie naar Leersum gebracht. In opdracht van Commandant IIe Legerkorps moesten zij voor alles rusten,waarna er kleding, wapens en uitrusting aangevuld werden.De sectie van adjudant Klinkspoor werd samen met één sectie afkomstig van 3-III-11 R.I. en enkele andere teruggetrokken militairen in de avond van 10 mei 1940 ingedeeld in het zgn. "Detachement Dewez"onder leiding van reserve Kapitein W.J. Dewez. Het detachement werd ingedeeld bij 2-III-11 R.I. Majoor Van der Ploeg was commandant van III-11 R.I. Dit onderdeel werd ingezet om vanuit Rhenen op 12 mei een uit te voeren op de Grebbeberg via de noordzijde van de Grebbeweg.Waar tijdens deze tegenstoot adjudant Klinkspoor met zijn sectie was ingezet is onduidelijk. In de middag van woensdag 13 mei kreeg 2-III-11 R.I. het bevel om terug te trekken op Rhenen. Niet alle militairen van de compagnie konden hiervan op de hoogte gebracht worden.

Grebbeweg 13 mei 1940

Op de Grebbeweg vanuit Rhenen richting Wageningen bevinden zich aan de noordzijde diverse huizen.

In de omgeving van huize "Rust Wat" werden na het beëindigen van de strijd diverse gesneuvelde Nederlandse Militairen aangetroffen, waar onder 17 lichamen die vermoedelijk onder zeer verdachte omstandigheden zijn gesneuveld.

Van het beschikbare fotomateriaal van deze locatie tonen een drietal foto's vier gesneuvelde Nederlandse Militairen langs de Grebbeweg: drie van hen liggen voor Huize Wilhelmina. Het is zeer waarschijnlijk dat deze 4 gesneuvelden zijn:- Dpl. soldaat H.A.B. Dungelmann (Staf-I-24 R.I.),- Adj. O.Off. Instr. J. Klinkspoor (1-22 Grens Bataljon),- Dpl. korporaal Fourier W. van Walraven (Staf-I-24 R.I.),- Dpl. korporaal W.P. Verberne (1-I-24 R.I.).De 4 bovengenoemde Nederlandse militairen zijn gesneuveld op 13 Mei 1940 aan de straatweg voor het huis rechts naast Theeschenkerij-Pension "Rust Wat", gelegen West van de dierentuin. Zij werden gevon-den op donderdag 16 Mei 1940 en werden begraven op dezelfde dag in het 1e Hollandse graf.Johannes Klinkspoor werd begraven in het 1e Hollandse graf (rij1) graf 59

Adjudant J. Klinkspoor, afkomstig van 22 R.I., ingedeeld bij 1-22 G.B., was na de omnummering tot 4-III-35 R.I. toegevoegd aan de commandant van de 4e sectie de luitenant van der Hoeven voor de verdediging van het fort. De intacte verovering van de bruggen bij Westervoort vormde een belangrijk doel in het Duitse aanvalsplan. De Duitsers hadden de bedoeling om met een overvalploeg, gecombineerd met een gepantserde trein, de verdediging bij verrassing te overrompelen. Wanneer de Duitsers erin zouden slagen om de bruggen ongeschonden te veroveren dan zou dat een snelle doorstoot naar de Grebbelinie mogelijk maken.Het door de Duitsers gekozen aanvalstijdstip om de Hollandse grenzen over te trekken was 3:55 uur Nederlandse (5:35 Duitse) tijd. De afstand van grens tot Westervoort bedroeg een kleine 20 km. De mislukte overval op de bruggen.De voor Westervoort bedoelde Duitse overvalploeg werd door een Hollandse grenspatrouille van 22 G.B. bij Didam aangehouden nog voor het officiële invasietijdstip. De groep bestond uit zo'n achtentwintig als Hollanders verklede Duitsers. Deze arrestatie verijdelde vrijwel zeker een heimelijke overval op de bruggen bij Westervoort.De Duitse pantsertrein passeerde op exact het invasietijdstip de Nederlandse grens en stond ongeveer om 4.15 uur voor de laatste versperring op de Westervoortse spoorbrug. Tussen Duitsers uit de trein, die werden ondersteund door het treingeschut, en de verdediging brak een levendig vuurgevecht uit, waarbij de pantsertrein zware schade opliep door de pantserboorborende munitie van het antitankgeschut van de politietroepen. Om 4.45 uur blies men de bruggen op die daarop met daverend geweld in de rivier stortten.De verdedigingswerken op het fort werden vervolgens onder vuur genomen. De verdediging verloor stapsgewijs haar vuurkracht; eerst het stuk 8-staal dat na 8 schoten onbruikbaar werd, daarna de rivierkazemat Noord die om 5.15 uur was uitgeschakeld en rivierkazemat Zuid rond 6.30 uur. De houten barakken op het binnenplein stonden op dat moment in lichterlaaie, de onoverdekte loopgraven voor geweerschutters waren ontruimd, en ook de S 3 kazematten op de noordoostelijke en zuidoostelijke punten van het fort vuurden niet meer zodat de gevechtskracht van het fort vanaf ongeveer 6.30 uur Nederlandse tijd vrijwel nihil was gewordenKort voordat de Duitse aanvalsploeg met de boten naar de rivier zouden stormen, werd een intensief onderdrukkend artillerie- en infanterievuur op de Nederlandse defensie afgegeven, zodat vrijwel geen verdediger het aandurfde om zijn wapen te richten. De overgangspoging zette zich rond 9.15 uur. De Duitsers slaagden erin om met hun boten de rivier te bereiken en de oversteek in te zetten.Rond 9.15 uur had de commandant van Fort Westervoort onder de geschetste omstandigheden besloten dat het welletjes was. Hij liet een provisorische witte vlag plaatsen voor de rivierkazemat Zuid. 15 minuten later eindigde de beschietingen.Rond 09.30 uur was de strijd gestreden. Het grootste deel van de Duitse aanvalsploeg kon intussen (zonder motorvoertuigen) worden overgezet en de nog aanwezige Nederlandse troepen werden gevangen genomen.Een aantal Nederlanders had zich vlak voor de overgave van het fort teruggetrokken om te proberen via Arnhem naar de Grebbelinie te komen om aldaar de strijd voort te zetten. Bij de verdediging van Fort Westervoort sneuvelden 9 Nederlandse militairen en raakten er tenminste 9 gewond.Terugtocht naar de Grebbelinie:Ook adjudant Klinkspoor was samen met een 20-tal manschappen en 2 sergeanten richting Grebbelinie getogen. Onderweg werden zij door een vrachtauto van het 4e Regiment Huzaren opgepikt en achter de linie naar Leersum gebracht. In opdracht van Commandant IIe Legerkorps moesten zij voor alles rusten, waarna er kleding, wapens en uitrusting aangevuld werden.De sectie van adjudant Klinkspoor werd samen met één sectie afkomstig van 3-III-11 R.I. en enkele andere teruggetrokken militairen in de avond van 10 mei 1940 ingedeeld in het zgn. "Detachement Dewez" onder leiding van reserve Kapitein W.J. Dewez. Het detachement werd ingedeeld bij 2-III-11 R.I. Majoor van der Ploeg was commandant van III-11 R.I. Dit onderdeel werd ingezet om vanuit Rhenen op 12 mei een aanval uit te voeren op de Grebbeberg via de noordzijde van de Grebbeweg.Waar tijdens deze tegenstoot adjudant Klinkspoor met zijn sectie was ingezet is onduidelijk. In de middag van woensdag 13 mei kreeg 2-III-11 R.I. het bevel om terug te trekken op Rhenen.

Het raadels rond het doodschieten van Adjudant Klinkspoor en zeker drie Nederlandse militairen op 13 mei 1940 in Rhenen is dichter bij een oplossing gekomen. De militairen zijn volgens Grebbe Veteraan Hulsscher zonder vorm van proces door een Duits vuurpeloton geëxecuteerd, als vergelding voor het beschieten van een Duits gewondentransport.Eerder op de ochtend hadden ze de stelling van hun sectie vlak achter de stoplijn verlaten, nadat de munitie verschoten was. Bij Rust Wat hebben zij vermoedelijk binnen onderdak gezocht. Daar zijn ze gevangen genomen toen de strijd nog volop gaande was. Het heeft er alle schijn van dat zij, na kort voordien gevangen te zijn genomen, simpelweg zijn neergeschoten. Hulscher ontkwam zelf ternauwernood aan executie dankzij een Duitse gewondenverzorger die het voor hem opnam. "Dat is mijn geluk geweest, anders had ik daar ook gelegen", aldus Hulscher. "De korporaal zei dat ze [de Nederlandse militairen] niedergelegt zouden worden omdat ze op een Duits gewondentransport hadden geschoten