Pieter Krijthe

Het verhaal van Pieter Krijthe:Pieter Krijthe werd geboren op 27 december 1924 in Zevenhuizen gem. Leek, Groningen.

Hij was het vijfde kind uit het huwelijk van Hendrik Krijthe (1886-1961) en Hanske (Hannah) Bethlehem (1892-1970). Hendrik Krijthe en Hannah Bethlehem hebben samen 8 kinderen gekregen. Het beroep van Hendrik was wagenmaker, gevestigd in Zevenhuizen, Groningen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben Hendrik en Hannah verscheidene keren onderdak geboden aan onderduikers en evacués.

In mei 1943 kregen alle jongemannen tussen de achttien tot vijfendertig jaar een oproep om zich te melden voor de Arbeidsinzet. Aangezien Pieter ook tot deze groep behoorde besloot hij zich te onttrekken aan deze oproep.

In de zomer van 1943 was er een onderduiker in het gezin Krijthe opgenomen. Op een dag kwamen zijn zus en zijn verloofde hem per fiets bezoeken. Haverwege de middag moesten de meisjes weer naar huis. Pieter en de onderduiker besloten hen een eind op de fiets te vergezellen. Aangezien de openbare weg teveel risico’s opleverde gingen ze, toen nog zandwegen, via de Zuursche duinen zodat de meisjes daarna via Roden en Groningen naar Winsum konden terug fietsen. Terwijl zij enige tijd in de Zuursche duinen verbleven werd dat gebied, zonder dat zij het merkten omsingeld door de Grüne Polizei en daarna volledig uitgekamd. Pieter werd in Roden ingesloten en daarna op transport geteld naar Assen. Hierna volgden 14 dagen in het Durchgangslager kamp Erika in Ommen waarna hij vervolgens in kamp Amersfoort belandde. Beide meisjes werden ongemoeid gelaten en de andere jongen heeft slechts korte tijd vastgezeten. Voor Pieter was er echter geen pardon vanwege zijn geboortejaar 1924 (weigering Arbeitseinsatz).

Na een verblijf van 8 maanden in het concentratiekamp Amersfoort, waar hij zwaar ziek geweest is (hij woog toen nog amper 50 kilogram) kregen zijn ouders in maart 1944 bericht van een uit Amersfoort vrijgelaten jongeman uit Kornhorn dat Pieter vanwege slechte lichamelijke gesteldheid spoedig vrijgelaten zou worden. Het pakte anders uit. Op 1 april 1944 kregen Hendrik en Hannah het volgende bericht van hun zoon: Stuur mij kleren want ik moet naar Duitsland, verder niets.

Hierop werd het beste ondergoed enz. ingepakt en door Hendrik en Hannah naar Amersfoort gebracht met de hoop om Pieter nog te mogen zien. Dit is helaas niet gelukt. Pieter werd naar Duitsland gebracht, naar Friedrichsweiler een dorp aan de Frans-Duitse grens in het Saargebied.De huisvesting in het werkkamp bestond uit houten barakken. Hoewel het toegestaan was ’s avonds het terrein enige uren te verlaten mocht hij nooit met verlof naar huis.

Pieter werd te werk gesteld als onderhoudsmonteur voor elektrische installaties in een fabriek in Saarlautern (Saarlouis in het Frans, de Fransen en Duitsers betwisten elkaar de eigendom van dit gebied). Voor de avonduren had Pieter een prettig onderdak gevonden bij het hoofd van de lagere school van Friedrichsweiler, Hauptlehrer Herres, ze waren erg goed voor hem. Voor deze mensen heeft hij o.a. een leuke tuinbank getimmerd bovendien werd hij verliefd op de dochter des huizes. Bij het gezin Krijthe ontstond derhalve de vraag of, wanneer Pieter na de oorlog met een Duits meisje zou thuiskomen, zij haar dan zouden kunnen accepteren. De conclusie was dat er ook goede Duitsers bestonden en dat ze het meisje gewoon zouden accepteren.

Eind 1944 begonnen de Amerikanen op te rukken richting het Saargebied. De Duitse bevolking werd geëvacueerd naar het binnenland. Pieter besloot samen met een vriend uit Haarlem, Jan den Doelder onder te duiken in een voorstadje van Saarlautern genaamd Roden. Ze vonden onderdak in een schuilkelder/bunker in de tuin van een brandstofhandelaar. Van enkele mensen hadden ze o.a. geconserveerde blikken levensmiddelen gekregen. Zo dachten ze veilig de komst van de Amerikanen te kunnen afwachten. Dit was een misrekening.

De Amerikanen stoten tegen de verwachting in niet verder door en er ontstond gedurende ca. drie maanden een niemandsland. Verondersteld wordt dat gedurende deze drie maanden in dit gebied over en weer door soldaten patrouille tochten werden ondernomen. Men vermoedt dat tijdens een van deze patrouilles er leven in de bunker is ontdekt en dat er handgranaten in de bunker zijn geworpen met fatale gevolgen voor Pieter en zijn vriend.

Begin maart 1945 keert de bevolking van dit gebied langzamerhand terug en vindt in de tuin een ingestorte schuilkelder met daarin de lijken van Pieter Krijthe en Jan den Doelder. De stoffelijke overschotten zijn hierna voorlopig begraven in Roden, Duitsland. In juli 1945 krijgen de ouders van Pieter bericht van het Nederlandse Rode Kruis dat hun zoon is gestorven.

In 1957 volgt een herbegrafenis op het ereveld van Orry-la-Ville in Frankrijk. In 1958 wordt het ereveld officieel geopend en krijgen Hendrik Krijthe en Hannah Bethlehem een uitnodiging van de oorlogsgravenstichting om deze opening bij te wonen. Samen met jongste dochter Hennie en zoon Jan bezoeken ze hier het graf van Pieter. (zie foto)

Pieter en Jan liggen naast elkaar begraven op dit ereveld (C1-11 C1-10).

De naam Pieter Krijthe wordt tevens vermeld op het oorlogsmonument -gedenkteken voor alle gevallen slachtoffers- op de begraafplaats in Zevenhuizen, Groningen.