Jans Lanting

Jans Lanting werd op 1 september 1908 geboren te Gieterzandvoort als zoon van Berend Lanting en Marchien Tonnes.
Op 7 januari 1931 trouwde hij in Meppel met Geesje Kraal. Het echtpaar kreeg één dochter: Marchiena Hilda, geboren op 13 juni 1940 te Batavia.



Huwelijksakte Jans Lanting en Geesje Kraal (Drents Archief)

Na de lagere school en enkele jaren voortgezet onderwijs ging Jans Lanting in 1923 naar de Normaalschool te Assen. Een jaar later werd deze school echter opgeheven. Jans liet zich toen inschrijven aan de Rijkskweekschool te Meppel.
In 1926 legde Jans het onderwijzersexamen met goed gevolg af. In 1930 haalde hij zijn hoofdakte.

Jans studeerde met een beurs, in ruil waarvoor men hem verplichtte een aantal jaren naar Nederlands-Indië te gaan.

Geesje Kraal, de toekomstige echtgenote van Jans, studeerde aan dezelfde school in Meppel voor onderwijzeres.

Begin 1931, enkele dagen na het huwelijk, vertrok het jonge paar met het M.S. Marnix van St. Aldegonde naar Batavia, de hoofdstad van Nederlands-Indië (nu Jakarta, hoofdstad van de republiek Indonesië). Vandaar ging de reis naar Ambon, waar zij allebei een benoeming kregen aan de 2e Europeesche School, als onderwijzer(es).
Tot augustus 1935 bleven ze op Ambon, waar zij een heerlijke tijd hadden.
In zijn vrije tijd mocht Jans graag bridgen en hij was een verdienstelijk tennisser.

In 1935 werd het echtpaar Lanting-Kraal overgeplaatst naar Manokwari op Nieuw-Guinea. Jans werd er schoolhoofd en zijn vrouw parttime onderwijzeres aan een zesklassig schooltje dat gehuisvest was in een huis met vier kamertjes. Later zorgde de plaatselijke zendeling voor een houten schoolgebouw.



Midden: Jans Lanting

Van februari 1937 tot februari 1938 verbleven de Lantings met verlof in Nederland. De Johan van Oldebarneveldt bracht hen opnieuw naar Indië, naar Java dit keer, waar Jans tot schoolhoofd werd benoemd op een school bij een suikeronderneming te Slawi.

Anderhalf jaar later vertrok het echtpaar naar de hoofdstad Batavia, omdat Jans een cursus wilde volgen om de aktes biologie en natuurkunde te halen. Hij werd er hoofd van de 1e Amboneesche Burgerschool.



Leerlingen en leraren van de Amboneesche Burgerschool op het Koningsplein Batavia

Hier in Batavia werd dochter Marchien geboren.
Na het behalen van zijn aktes werd Lanting in 1941 benoemd tot leraar aan de MULO in Madioen op Midden-Java.



Geesje Lanting-Kraal met dochtertje Marchien in 1941

In december 1941 kwam het bericht dat Indië in oorlog was met Japan. Jans Lanting moest zich melden in Bandoeng en daar werd hij ingedeeld bij de Rode Kruistroepen. Na de capitulatie kwam hij terecht in een kamp in Bandoeng.
Zijn vrouw en dochtertje waren intussen in het vrouwenkamp Tjihapit opgesloten. Nog twee keer hebben ze elkaar even gezien. Gescheiden door een schutting die om het vrouwenkamp heen stond, konden ze stiekem enkele woorden wisselen. Een gevaarlijke onderneming, want als de Japanners zoiets merkten, sloegen ze erop los. Jans vertelde zijn vrouw dat hij bij een tandarts moest werken en daar een dubbeltje per dag verdiende.
Met Kerst zag Jans nog kans zijn vrouw een kort briefje in handen te smokkelen.

Jans Lanting werd in mei 1944 uit het kamp gehaald, voor tewerkstelling in Japan. Op 2 juni 1944 werd hij, met 770 andere gevangenen, op een Japans vrachtschip gezet, om naar de Japanse stad Nagasaki te worden gebracht, waar hij op een scheepswerf moest gaan werken.
Dit vrachtschip, de Tamahoku Maru, werd op 25 juni 1944, nog maar zo'n 40 mijl van Nagasaki verwijderd, getorpedeerd. Hierbij vonden 560 gevangenen de dood. Eén van hen was Jans Lanting. Hij werd 35 jaar.

Geesje Lanting-Kraal en haar dochtertje Marchien bleven tot maart 1945 in kamp Tjihapit. Daarna moesten zij de verschrikkingen doorstaan van kamp Kampong Makassar, bij Batavia. Daar bleven ze tot de capitulatie van Japan, in augustus 1945.
In juni 1946 bracht de Johan van Oldenbarneveldt hen terug naar Nederland.