Jacob Westbroek

Ik sta voor het coupéraampje. We zijn in de buurt van Borne. Plotseling wordt mijn aandacht getrokken door een schaduw. Ik buig me wat het raam uit. Daar verdwijnt een been zo maar de lucht in. Alles aan me en in me is gespannen. Er gebeurt wat! De mannen piepen hem.
Dan ineens grote beweging onder de bewakers. Ze grijpen hun geweren. De Transportführer roept: “Nicht schiessen!” De trein stopt. Ik gooi het portier open. De Duitsers vliegen het perron op, het geweer in de aanslag. Boven op één der wagens ligt één van de jongens op zijn ellebogen steunend. Er knalt een schot! Hij tuimelt van de wagen af en smakt tussen de rails.
Ik vlieg er naar toe. De pater ook. Er ligt een lijkkleur op zijn gelaat. Dood? De Duitsers schreeuwen. Niemand mag het perron verlaten. De jongen komt bij. Ik vraag of hij protestant is. Hij knikt. De pater gaat wat terzij. Ik praat met hem. Er komt een dokter. Deze stelt haastig een onderzoek in. Schot door de long. De man baadt in zijn bloed. Een Duitser komt er bij, die niets doet dan razen en tieren en met zijn geweer zwaaien. Ik vraag hem kort en goed stil te zijn, omdat hier een mens sterft. Ik kniel naast de stervende neer. “Ga ik dood?” “Ik weet het niet. Je bent zwaar gewond. Praat niet te veel en blijf stil liggen.” Hij zwaait onrustig met zijn armen. Arme kerel! Hij kijkt me weer aan.
“Ik ben de veldprediker, de dominee.” Hij knikt en kijkt strak naar me. “Ik zou vluchten. Kom uit Scheveningen, Oranjehotel. Ze hebben me krijgsgevangene gemaakt, u begrijpt het wel. De vrijheid majoor, de vrijheid!”
Ik begrijp het. Eén van de Hollandse jongens die zich niet aan banden laat leggen door een vreemde overheerser. Ik bid met hem. Tussen de rails…

Op 7 februari 2023 heeft Stichting WO2 Sporen het graf gevonden van de toen onbekende krijgsgevangene Jacob Westbroek.

Als dienstplichtig soldaat is hij opgeroepen om zich te melden voor krijgsgevangenschap. Jacob heeft zich niet gemeld en stond op een lijst van ondergedoken militairen. In september 1943 is hij bij een razzia in Den Haag opgepakt.

Zeer waarschijnlijk is hij via een politiebureau (Van der Vennestraat) in Den Haag en het Oranjehotel in de Waterloo-kazerne in Amersfoort gekomen. Hier zaten meer krijgsgevangenen, wachtende op transport, die d.m.v. verraad waren opgepakt.
Op 7 oktober 1943 gaat er een transport van krijgsgevangenen vanuit de Waterloo-kazerne in Amersfoort naar krijgsgevangenenkamp Stalag IV B Mühlberg ad Elbe.
Op de een of andere manier was Jacob erin geslaagd een zaag te bemachtigen. Toen hij met lotgenoten per trein op weg was naar het krijgsgevangenenkamp, wist hij door zijn lengte een gat in het dak van de goederenwagon te zagen. Vier mannen herwonnen hun vrijheid door van de langzaam rijdende trein te springen. Bewakers kregen Westbroek echter zelf in Borne in het vizier en hebben hem doodgeschoten.