Vóór de oorlog behoorde een deel van het eiland TIMOR, aan Ned. Indië en een ander deel maakte deel uit van Portugees Indië, ook wel TIMOR- DILLY genoemd.Na het uitbreken van de oorlog met Japan, had onze Regering in Indië uit inlichtingenbronnen gegevens verkregen, dat Japan plannen had om het door Portugal zwak verdedigde eiland TIMOR- DILLY, te bezetten. In overleg met de Australische Regering besloot onze Regering toen om een kleine bezettingsmacht naar TIMOR- DILLY te zenden, bestaande uit een KNIL- contingent, en Australië stelde o.m. een infanterie bataljon beschikbaar.Op 17 feb. 1942 , omstreeks 11.00 uur landden onze troepen zonder problemen ten Westen van DILLY, om vervolgens direct naar Dilly op te rukken en dat te bezetten. De Commandant van het Nederlandse contingent was Luitenant-Kolonel Inf. KNIL. N.L.W. van Straten, met als chef staf, Kapt. Inf. KNIL. J. Breemouer en 1ste Lnt. J. W. Zijlstra als adjudant. De Commandant van de Australische troepen was Lieutenant Colonel W. Legath.Intussen hadden onze verkenningsvliegtuigen vastgesteld, dat de Japanse invasievloot onderweg was naar het eiland TIMOR. In de nacht van 19 op 20 feb 1942 landden Japanse gevechtseenheden: - ten Westen van DILLY, Portugees Timor; - aan de Zuidkust van Ned. Timor, bij Tandjoeng Oilmatimoeti; - tevens een landing van een eenheid van ca. 600 Japanse Parachutisten nabij het vliegveld Penfoei, bij Babaoe, Ned. Timor.Door de grote overmacht aan Japanse gevechtseenheden, die bovendien ruim voorzien waren van zware wapens, zoals tanks, artillerie en automatische wapens en met ondersteuning van de Japanse Luchtmacht en Marine, was het voor de kleine beperkte strijdmacht, waarover de Nederlandse en Australische bezettingstroepen beschikten niet mogelijk om in rechtstreekse gevechten de Japanse vijand tegemoet te komen. Derhalve werd besloten om over te gaan tot een guerrilla- oorlog vanuit het bergachtige gebied op Timor. De KNIL.- groepen, die zich in Atamboea bevonden, hadden een totaal sterkte van 14 officieren, 32 onderofficieren en 209 kpls. en manschappen. Nadat de bruggen rond Atamboea waren vernield, vertrok de eenheid van het KNIL, onder commando van Kapt.Inf. C.L.E.F. van Swieten vanuit Atamboea naar een kleine kampong aan de zuidkust tussen Weloeli en de Portugese grens. De Australische troepen hadden zich onder commando van brigade-generaal Veale o.m. verzameld te Bobonaro. Na overleg werd besloten dat de KNIL. guerrillastrijders zich zouden richten op de Japanners rond Stamboea, en de Australische guerrilla- eenheden zouden aanvallen uitvoeren op de Japanse troepen in het gebied rond DILLY. Tijdens deze gevechten en door ziekten verloor het Nederlandse contingent een aantal militairen. Sld.Ekl.KNIL. Jan Londong Luntungan was één van de slachtoffers. Hij overleed op 25 januari 1945 op Portugees Timor.De guerrillastrijd werd met het Japanse leger gevoerd tot eind november 1942. Daarna werd besloten om de Nederlandse KNIL. militairen - na tien maanden - naar Australië te evacueren. Op 11 dec 1942 werd o.a. het contingent KNIL. militairen via het strand bij Betano geëvacueerd, met behulp van Hr. Ms. “Tjerk Hiddens”; er werden in totaal 87 Portugese evacués, 50 zieken, 64 Australiërs en 192 man van het KNIL. geëvacueerd. De inscheping verliep vlot; binnen 5 kwartier waren allen veilig aan boord en kon het anker worden gelicht. Zonder door vijandelijke vliegtuigen te zijn waargenomen werd vervolgens op 11 dec. 1942, om 18.00 uur Port Darwin in Australië bereikt. Op 16 en 18 dec 1942 werd met HR. .MS. “ Tjerk Hiddens “ de 4th Australien Independent Compagnie vanuit Timor naar Australië geëvacueerd. Het laatste contingent Australische troepen werd op 11 feb 1943 geëvacueerd met de Amerikaanse onderzeeboot USN “Dudgeon” en onder dekking van een RAAF Hudsons, vanuit Timor naar Australië gebracht. Sluiten