Michiel Hubert Alphonse Smeets

Het woord “passeurs” was tijdens de bezetting in Belgie gebruikelijk voor grensoverschrijdende vluchtelingenhelpers. In de loop van 1941 ontstond vanuit de harmoniekapel “Ste Cécile” in het Nederlandse grensplaatsje Eijsden ten zuiden van Maastricht een groep, die zich bezighield met het over de grens naar België brengen van door de Duitsers gezochte personen. Individueel waren zij al in 1940 begonnen met uit Duitsland ontvluchte Franse en Belgische krijgsgevangenen. Het begon met de fruitteler Alphons Smeets, die voor zijn werk vaak naar België moest (met zijn hele gezin), zijn buren en huisbazen, het Belgische echtpaar De Liedekerke, douanier D. Sleeuwenhoek (die beroepshalve vrijelijk over de grens heen en weer kon en wist wanneer er Duitse patrouilles liepen) en de Luikse dirigent van de harmonie, Arthur Renkin. Zij deden ook aan inlichtingenwerk, bijvoorbeeld het doorgeven van vijandelijke transporten via het spoor, wat vooral voor rekening kwam van Alf Dresen, chef-ladingmeester bij de NS in Maastricht. In België hadden zij contacten met de inlichtingengroep Clarence, ter plaatse onder leiding van de huisarts Jules Goffin in ’s-Gravenvoeren, met Theodoor Brentjens, de rijkswachtcommandant van St.-Martensvoeren, twee monniken uit de abdij van Val-Dieu: de paters Hugo (Karel Jacobs) en Stephanus (Piet Muhren) en vele anderen. Een ander belangrijk contact was de “passeurs”-organisatie “Luc/Marc”. De Eijsdense groep kwam via de Maastrichtse oud-militair Pierre Dresen in contact met diens stadgenoot Niek Erkens, die bezig was een ontsnappinslijn vanuit Rotterdam op te bouwen. Zij werden geïnfiltreerd door het Groningse filiaal van de Duitse Marineabwehr (contraspionagedienst van de Duitse marine), die daarvoor het dodelijke „Hannibalspiel“ opzette. Er werden maar liefst vier infiltranten ingezet. Het resultaat was dat de volledige groep Erkens-De Liedekerke werd gearresteerd en ook Clarence en Luc/Marc zwaar werden getroffen. Elf personen, waaronder Niek Erkens, die het zwaarst van allen gemarteld werd, en Alphons Smeets, werden ter dood veroordeeld en op 9 oktober 1943 in het fort Rijnauwen (Bunnik bij Utrecht) doodgeschoten. Er staat daar een gedenksteen met de namen van de elf leden van de “groep Erkens”. Sluiten