Chaja Stodel-Borzykowski

Chaja Borzykowski was een geliefde jonge vrouw. Ze werd geboren in Amsterdam, haar ouders waren van Poolse afkomst. Chaja was lid van de AJC (arbeiders jongeren centrale) hier maakte ze veel vrienden en ze werd zelfs verliefd. Ze ontmoette hier Abraham (Ab/Appie) Stodel. Het AJC had een kampterein: de paasheuvel in Vierhouten. De paasheuvel had een groot wit gebouw met een rieten dak en een openluchttheater. De familie van Chaja had een textielwinkel en woonde aan de nieuwe kerkstraat op nummer 103. Mei 1941 kondigden de Duitsers aan dat niet-joden geen joodse werknemers meer mochten hebben en Chaja werd ontslagen. Haar collega’s gingen haar missen en als afscheidscadeau kreeg ze een poederdoos met de gravure: “ alle collega’s, 31 mei 1941”

In de tweede helft van 1941 moesten niet-Nederlandse joden zich registreren voor “vrijwillige emigratie”, doordat de ouders van Chaja Pools waren, had Chaja geen Nederlands paspoort. Door met Ab te trouwen kreeg ze de Nederlandse nationaliteit en zo kon Chaja bij Ab in Nederland blijven. Chaja trouwde op 18 december 1941 in een zelf genaaide jurk, tegelijk met haar zus Rachel. De familie werd op 26 mei 1943 bij een razzia opgepakt en naar Westerbork gestuurd. Van heel de familie die bij deze razzia werd opgepakt zou alleen Jules de oorlog overleven. Na een week in Westerbork doorgebracht te hebben werden ze weer een trein in gepropt. Ze zaten met 65 mensen in een goederenwagon waar ze 4 dagen naar een voor hen onbekende bestemming afreisden. Deze bestemming was Sobibor. Chaja werd op de dag dat ze daar aankwam vergast. Ze werd 21 jaar oud.