Johannes Wissink

Jan Wissink was een avontuurlijk ingestelde jongen uit een gezin van zeven jongens en een meisje, waar hij de op een na jongste was. In 1939 begon hij als scheepstimmerman bij de Marine en na de capitulatie in 1940 vertrok hij naar Friesland, waar hij werk en zijn grote liefde Trijnie Zijlstra vond.

Luchtopname van de RAF. Den Haag ontruimd voor de Atlantikwall, foto Nationaal Archief

Toen zijn hele familie moest evacueren vanwege de aanleg van de Atlantikwall was hij een tijdje terug in Den Haag. In mei 1943 moest hij zich als krijgsgevangene melden in Amersfoort, wat hij niet van plan was, waarna hij onderdook in Friesland en zich aansloot bij het verzet. Hij wilde zijn vrijheid en die van zijn landgenoten terug. Zijn verloofde werd koerierster. Onder de schuilnaam Alex (Verduin) hield Jan zich in Sneek onder meer bezig met wapenvervoer en sabotage. Later in Gaasterland werd hij Sabotagecommandant van de Knokploeg Oudemirdum. Hij was niet bang aangelegd en voerde met anderen de meest gevaarlijke opdrachten uit. Zo was hij ook betrokken bij debevrijding van verzetsmensen uit het politiebureau in Sneek op 12 februari 1945 die, net als de legendarische overval op 8 december 1944 in de gevangenis van Leeuwarden, zonder bloedvergieten verliep. Een deel van de mensen deed aan beide overvallen mee. Veel joodse mensen en mannen die aan de Arbeitseinsatz wilden ontkomen, doken onder in Friesland. Het werd de belangrijkste onderduikprovincie van Nederland.

Voor al die mensen waren schuiladressen, voedingsbonnen en vaak ook valse papieren nodig, waarvoor de ondergrondse in actie kwam. De Sicherheitsdienst (SD) zat het verzet op de hielen en steeds meer mensen werden opgepakt. Op 23 februari 1945 in Woudsend werd na verraad een belangrijke verzetsgroep rond huisarts Bonga opgerold, waarbij een van de opgepakte mannen doorsloeg, informatie prijsgaf en namen noemde, waaronder die van Jan Wissink. Meteen werd er een inval in een school gedaan waar wapens werden gevonden. De dag erop werd een groot gebied afgezet en vond er een razzia plaats, waarbij verschillende mensen werden aangehouden. Jan die de bende zag naderen kon nog anderen waarschuwen, voor hij zelf in de fuik liep. Vanuit een SD-auto werd hij aangewezen als sabotagecommandant. Hij had zijn pistool nog in een sloot kunnen gooien voor hij werd gegrepen, maar dat werd gezien. Daarbij had hij nog ander belastend materiaal op zak. Ze namen hem meteen al flink te grazen voor hij werd overgebracht naar het Politiebureau in Sneek. Daar volgden vier dagen van zeer zware mishandelingen, waarin hij niets losliet.

Er is door zijn verzetsmaten nog geprobeerd hem een pistool toe te spelen, maar hij was er te slecht aan toe om die nog te kunnen gebruiken. Op 28 februari 1945 in alle vroegte werd Jan, samen met degene die hem had aangewezen, geblinddoekt en geboeid door de SD meegenomen naar een bos in Oudemirdum. Daar werden beide mannen gefusilleerd en bovenop elkaar in een net gegraven kuil gegooid. Een arbeider die van afstand de schoten had gehoord en later op onderzoek is gegaan, kon na de oorlog de plek aanwijzen, waarna de lijken zijn opgegraven. Uiteindelijk heeft Jans kostbaas hem uit de beschrijvingen in de krant herkend aan zijn ring met T.Z. erin gegraveerd. Aan een lange, onzekere tijd kwam daarmee voor de familie een eind.

In Den Haag is hij op 10 juli 1945 begraven op Nieuw EykenDuynen in Den Haag. Jan is 24 jaar oud geworden. Hij stond bij de Friezen in hoog aanzien. Voormalige verzetscollega’s roemden zijn betrouwbaarheid, onverschrokkenheid en leiderschap en noemden hem ,,De Hollandse Leeuw onder de Vrije Friezen". De groep Bonga werd uit de cel bevrijd op 6 maart 1945. Postuum werd aan Jan Wissink het Oorlogsherinneringskruis toegekend met de gesp "Nederland Mei 1940". In zijn honderdste geboortejaar is Jan herbegraven op het Nationaal Ereveld Loenen. Ere wie ere toekomt!