Korte biografie
Theodoor (Theo) van Gogh
5 november 1920 - 8 maart 1945
Theo, geboren in Amsterdam, was de oom van de in 2004 vermoorde regisseur, columnist en opiniemaker Theo van Gogh. Hij zat oorspronkelijk op het gemeentelijk gymnasium in Hilversum, en kwam op 11 januari 1937 in de derde klas gymnasium van het…
Theodoor (Theo) van Gogh
5 november 1920 - 8 maart 1945
Theo, geboren in Amsterdam, was de oom van de in 2004 vermoorde regisseur, columnist en opiniemaker Theo van Gogh. Hij zat oorspronkelijk op het gemeentelijk gymnasium in Hilversum, en kwam op 11 januari 1937 in de derde klas gymnasium van het Montessori Lyceum. Daarin waren zijn resultaten heel behoorlijk, in klas vier ging het bij een enkel vak wat minder. Wel werd hij een betrouwbare werker genoemd, die hier en daar iets beter zijn best moest doen. Omdat het lyceum toen de gymnasiumklassen vier en vijf tijdelijk ophief, verliet hij al in maart 1938 de school. Hij ging naar het Nieuwe Lyceum in Hilversum en deed daar eindexamen.
Vanaf 1941, toen hij economie ging studeren, was Theo op vele fronten actief in het verzet, evenals vele andere leden van zijn Corps-dispuut. Zij ageerden in 1943 onder andere tegen het moeten ondertekenen van de zogenaamde loyaliteitsverklaring, wat inhield dat je niets tegen de Duitsers zou ondernemen. Tekende je niet, dan mocht je niet verder studeren. Op 6 mei 1943 moesten zij die niet hadden getekend zich melden voor de Arbeitseinsatz in Duitsland. Theo deed dit niet.
Hij hielp al direct Joden, regelde onderduikadressen en verzorgde persoonsbewijzen, bonkaarten, levensmiddelen enzovoort voor onderduikers in samenwerking met onder andere het Studentenverzet. Hij ondersteunde de Binnenlandse Strijdkrachten, en was de centrale figuur voor een koeriersdienst. Verder bood hij hulp aan gevangenen en slaagde erin een aantal vrij te krijgen. Eind 1944 huisvestte hij de verzetskrant Het Parool in zijn vaders kantoor, en hij was ook betrokken bij de verzetskrant Ons Volk. Daarnaast pleegde hij nog meer verzetsdaden, waarover echter minder bekend is geworden.
Theo is tweemaal opgepakt, bij een razzia in 1943 en een treincontrole in 1944. Zijn vader kon hem in beide gevallen na enige maanden weer vrij krijgen, uit kamp Vught respectievelijk kamp Amersfoort.
Er werkte een uitgebreide groep van studenten en anderen met hem samen en voor hem (onder wie oud-leerling Hans Schippers - zie diens biografie). Bij een inval in zijn woning op 1 maart 1945 is niet alleen hijzelf maar ook een groot aantal van hen gearresteerd. Theo werd zeven dagen later wegens de aanslag op SS-commandant Rauter gefusilleerd in Amsterdam, op Rozenoord aan de Amsteldijk. Hij was toen 24 jaar. Zijn graf bevindt zich op de Eerebegraafplaats Bloemendaal in Overveen. Op zijn grafsteen staat ‘Moedig en onverschrokken voor de vrijheid’.
Lees meer
Lees minder
Bron:
“Kom vanavond met verhalen” Het Montessori Lyceum in de oorlogsjaren (publicatie 2008)
Geplaatst door Rolf Schoevaart op 15 december 2019
