Anne Theodorus Briedé

Anne Theodorus Briedé werd geboren op 29 december 1899 in Streefkerk. Hij
was montagewerker bij de firma Stork NV en woonde met zijn vrouw en
stiefdochter aan de Jagerstraat 21a in Rotterdam. Hij was ook een
actief lid van de Communistische Partij van Nederland (CPN), die na
de Duitse inval in 1940 verboden werd. Als groepsleider van vijf
CPN-leden verspreidde hij de illegale partijkrant De Waarheid en
andere pamfletten tegen de bezetter.

Op 14 april 1942 werd hij op zijn werk gearresteerd door de
Sicherheitsdienst (SD), die hem had opgespoord dankzij de
bekentenissen van twee andere CPN-groepsleiders. Zij waren gemarteld
en zwaar verminkt, en Briedé kon het hen niet kwalijk nemen dat ze
zijn naam hadden genoemd. Hij zag hen nog een keer in de gevangenis,
en schreef later: “Het was afgrijselijk om te zien hoe ze er aan
toe waren.”

Zo begon de lange en gruwelijke lijdensweg van Briedé, die hem langs
verschillende concentratiekampen zou voeren. Dit is een chronologisch
overzicht van zijn gevangenschap:

15 april 1942: ingesloten bij de SD in Rotterdam
Huis van Bewaring Rotterdam aan de Noordsingel en de Bergstraat.

16 april 1942: overgebracht naar de gevangenis in Scheveningen, ook wel
het “Oranjehotel” genoemd.

Mei 1942: overgebracht naar Kamp Amersfoort, waar hij werd mishandeld en
uitgehongerd.

Juni 1942: overgebracht naar Kamp Sint-Michielsgestel, waar hij als
buitenkommando moest werken voor de Duitsers.

Juli 1942: overgebracht naar Kamp Vught, waar hij het gevangenisnummer
598 kreeg.

September 1944: overgebracht naar Kamp Sachsenhausen in Duitsland, waar hij
het gevangenisnummer 98567 kreeg. Hij moest werken in de
Heinkel-fabriek in Oranienburg, waar oorlogsvliegtuigen werden
gemaakt, zoals de bommenwerper HE177.

Maart 1945: opgenomen in het ziekenhuis in Oranienburg, waar hij leed aan
een hartkwaal, pleuritis, bronchitis en longontsteking.

Op 22 april 1945 werd Kamp Sachsenhausen bevrijd door het Rode Leger.
Briedé was toen ernstig ziek, ondervoed en zonder kleren. Hij werd
eerst verzorgd door de Russen, en later door de Amerikanen. Op 18
september 1945 kwam hij eindelijk thuis in Den Haag, waar hij werd
opgevangen door zijn familieleden (zwager, broer, vier zusters en
zijn pleegdochter Annie Kamphuis). Zijn vrouw Neeltje Kool was al
overleden op 27 mei 1943.

Hij werd meteen naar het gemeentelijk ziekenhuis Bergweg gebracht, waar
hij verder werd behandeld voor zijn ziektes. Hij kreeg ook hulp van
de Stichting 1940-1945, die hem pyjama’s, ondergoed en een
uitkering regelde. In hun rapport schreven ze: “Dit is een
prachtkerel, echter lichamelijk helemaal geknakt.”

Helaas kon Briedé niet meer herstellen van zijn verwondingen. Op 8 december
1945 overleed hij in het ziekenhuis, tot groot verdriet van zijn
familie en vrienden. Hij was een moedig man die zich had verzet tegen
de onderdrukking van onze vrijheid van meningsuiting en politieke
keuze. Hij had daarvoor een onmenselijke prijs moeten betalen.

Anne Theodorus Briedé ligt begraven op het Ereveld Loenen (Military
Cemetery @ Groenendaalseweg 64) - Graf 103. Zijn naam staat ook
vermeld op de Erelijst der Gevallenen - Pagina 801.