Christiaan Anton Cattel

Chris Cattel is leerling op het Dalton Den Haag van 1937 tot 1940. Vanaf het voorjaar 1944 is in Den Haag ook een KP-ploeg actief, waarvan Chris Cattel (“Erik”) de oprichter en leider is. Cattel verzamelt een aantal jongeren, vooral begin-twintigers, die de middelbare school hebben doorlopen en waarvan een aantal student is. Anders dan in Rotterdam, waar de KP-afdeling voornamelijk uit Gereformeerden bestaat, is bij de Haagse ploeg een enkeling Protestant of Katholiek en de rest buitenkerkelijk.Cattel is werkzaam op het ministerie van Handel en Nijverheid en weet ook zijn collega Willem de Zanger (“Flip”) mee te krijgen. Ze zijn door hun werk in het bezit van speciale ‘Ausweise’ die hen goed van pas komen. Rond ‘Dolle Dinsdag’ wordt deze Haagse ploeg als koeriersploeg ingezet omdat deze over vervoermiddelen (auto’s, motoren), voorraden benzine en ‘Ausweise’ beschikt. Bij de Haagse KP zijn dan de volgende leden bekend: Chris Cattel (“Erik”), Ernst Cornelius, Ben Cramer (‘Remarc’), Boy Ecury, Rein Goedheer, Ab Jüdell (‘Bill’), Adrie Knijff, de broers Hans en Ron Koomen, Ellis Maassen, Albert de Soet (‘Ab’) en Willem de Zanger (‘Flip’).[OHK]Over de verplaatsing van de Haagse KP in september naar Rotterdam bestaan twee lezingen. In “Boy” van Ted Schouten staat daarover het volgende: De ontwikkelingen in Rotterdam dwongen de pas benoemde Landelijke Sabotage Commandant, Johannes van Bijnen (‘Frank’), de Knokploegen in de havenstad onder leiding van Samuël Esmeijer (‘Paul’) te versterken. Chris Cattel stelde de groep ervan op de hoogte, dat de opdracht niet zonder gevaar was en dat elk van hen er goed aan deed een afscheidsbriefje aan de familie te schrijven. Albert Oosthoek vermeldt in “Knokploeg Rotterdam-Zuid”: In de weken die volgden, werd de Haagse illegaliteit steeds opnieuw geconfronteerd met berichten dat verzetsmensen door de SD waren opgepakt. Men vond het onverantwoord, deze ploeg – die bekend kwam te staan als ‘de Haagse knokploeg’ – hoewel zij vanaf ‘Dolle Dinsdag’ voornamelijk als koeriersploeg zou optreden – nog langer in Den Haag te laten opereren. Eind september vertrokken de Haagse KP-ers per auto en motorfiets naar Rotterdam, waar ze de eerste dagen op een boerderij in Hillegersberg doorbrachten. Maar omdat hier de knokploeg van J.A. de Groot was gestationeerd, die dit gedeelte van Rotterdam bestreek, waren ze er niet welkom. Op initiatief van Esmeijer (‘Paul’) togen ze naar Charlois, waar ze zich min of meer als zelfstandige groep vestigden.Arrestatie Op donderdag, 26 oktober 1944, komen Chris Cattel en zijn vriendin Ellis Maassen, leden van de Haagse KP, per auto terug uit Den Haag. Ze passeren onderweg naar Rotterdam twee controleposten maar bereiken zonder problemen Rotterdam. Echter, bij een autocontrole in de Tochtstraat, een zijstraat van de Zaagmolenstraat, waar Chris even een boodschap moet doen, worden ze door de Landwacht aangehouden. Omdat de legitimatiepapieren van Chris niet in orde zijn worden ze meegenomen naar het hoofdbureau van politie. Chris Cattel (schuilnaam Erik van Vloten) is geboren in Den Haag in 1923. Hij woont op de Laan van Meerdervoort en werkt op het departement van Handel en Nijverheid. Op de gedenklijst van de Stichting L.O.-L.K.P. staat hij genoteerd als student. In Rotterdam is hij verspreider van de illegale krant Trouw. Eind mei 1944 is hij in Den Haag actief en richt een K.P.-groep op, die in september 1944 naar Rotterdam vertrekt.Ellis Maassen zegt daarover: “In Rotterdam ontdekten we dat we door de Duitsers gevolgd werden. Ze sommeerden ons te stoppen en één van hen kroop bij ons in de wagen. We werden naar het Haagse Veer gebracht, naar het Rotterdamse hoofdbureau van politie. Er zat natuurlijk wel belastend materiaal in de auto maar we konden verder niets doen, want die mof zat achter ons. Voor de deur van het Haagse Veer heeft Chris mij min of meer bevolen in de auto te blijven want hij zou, na zich gelegitimeerd te hebben terugkomen, zei hij. Ik heb daar zitten wachten onder de ogen van de wacht. De auto stond vlak voor de ingang. Toen trachtte ik zoveel mogelijk materiaal uit de auto te halen en in mijn tas te doen, wat ook gelukt is. Maar ik kon niet bij mijn revolver, die ergens in de zitting verstopt was, zonder dat de wacht dat zou zien. Ik ben toen uit de auto gestapt en heb brutaal tegen de wacht gezegd, dat ik het wachten beu was en dat ik om de hoek in het Erasmus Restaurant op mijn verloofde zou wachten. Ik heb hem zelfs gevraagd, of hij die boodschap door zou willen geven. Toen ben ik inderdaad naar het restaurant gelopen en via de achterdeur omgelopen naar ons verzamelcentrum, een donker kroegje ergens in Rotterdam. Daar zat dus het hele stel van ons en daar kwam iedereen in actie. Ik herinner mij dat Boy mij trachtte te troosten”.De bewuste kroeg is Le Perroquet aan de Provenierssingel achter het Centraal Station. Hans Koomen gaat poolshoogte nemen bij het politiebureau en ziet hoe Chris Cattel wordt weggevoerd. Hij wordt gearresteerd omdat de autopapieren niet in orde zijn. De leden van de Haagse groep, die dit alles van dichtbij meemaken, duiken onder. In de auto van Chris wordt een wapen gevonden en ook een sleutel met het label van het Charloisse Volkshuis aan de Katendrechtse Lagedijk 450. In het zakboekje van Chris Cattel vindt de Sicherheitsdienst (SD) ook het (schuil)adres van ds. De Jong aan de Wolphaertsbocht 227 op de eerste verdieping. De SD is daarom op dat adres aanwezig als Ab de Soet en Hans Hovius daar op de motorfiets aankomen, niets wetend van de arrestatie van Chris Cattel. Ab is lid van de Haagse KP en hij komt Hans Hovius, die eerder nog niet in Rotterdam illegaal actief is geweest, bij ‘Hantje’ introduceren. Deze is echter niet thuis. De twee jongens van net in de twintig worden door de Duitsers ingerekend.Zoals elke week is er die donderdagmiddag een bidstond geleid door ds. Nicolaas Willemse in de Vlietkerk (de latere Bethelkerk) aan de Boergoenschevliet, waarbij gebeden wordt om uitkomst in de nood van bezetting en onderdrukking. Deze dienst wordt ook door Hans de Jong bijgewoond. Als hij na de dienst op weg gaat naar zijn schuiladres aan de Wolphaerts- bocht wordt hij door buurtbewoners gewaarschuwd voor het dreigende gevaar. Hij is echter niet van plan de twee KP-ers in de steek te laten en wordt bij thuiskomst voor de deur van zijn huis ook gearresteerd. Binnen wordt door de SD huiszoeking gedaan terwijl ds. De Jong onder schot gehouden wordt. Hoewel er wapens in huis aanwezig zijn worden deze niet gevonden. Ds. Willemse: “Rustig en schijnbaar onbewogen zat hij neer, vond nog gelegenheid om voor het dienstmeisje te pleiten. Mevrouw Van Dorp was gelukkig juist afwezig en kon nog bijtijds gewaarschuwd worden en werd toen met de twee anderen per auto vervoerd naar de Heemraadssingel waar het beruchte huis van de SD zich bevond. Daarna wordt ook huiszoeking gedaan in het Charloisse Volkshuis, waar de directeur Willem van der Schee als verdachte wordt weggevoerd.‘s-Avonds rond half 8 loopt ook Klaas van Drimmelen, een gemeentelid van de dominee, in de val, als hij hem aan de Wolphaertsbocht een bezoek wil brengen. Hij wordt door de Landwacht, die daar is blijven posten, ingerekend. Om op deze manier nog meer illegale werkers te kunnen oppakken blijven de landwachters in de woning van de predikant! Daardoor kan ook Koos de Jong, illegaal Bruintje genoemd, worden aangehouden als hij nietsvermoedend langskomt om Hans de Jong iets te brengen. Bij fouillering wordt er o.a. een verdacht briefje over een wapentransport gevonden. Het pistool en de bonkaarten, die hij van plan was aan ‘Hantje’ te geven heeft hij achtergelaten bij zijn moeder aan de Katendrechtsche Lagedijk. Alle arrestanten worden naar het gebouw van de SD-Aussenstelle op de hoek van de Heemraadssingel en de Mathenesserlaan gebracht om verhoord te worden. Diezelfde nacht nog wordt Adrie Knijff die in eerste instantie met Ab de Soet naar Rotterdam had willen gaan van zijn bed gelicht door de Haagse SD en meegenomen. ’s-Avonds verspreidt zich in Charlois het droeve nieuws: Ds. De Jong is gevangen genomen en weggevoerd. Sluiten