Kornelis Pieter Fielstra

Mijn vader, Kornelis Pieter Fielstra, was in de oorlogsjaren actief in het verzet. Hij was, evenals zijn vader, werkzaam als timmerman bij Niemeijer aan de Paterswoldseweg in de stad Groningen. Hij trouwde op 27 augustus 1942 met Mensje Fuchten (1914-2001). Op 13 september 1943 ben ik geboren maar ik heb mijn vader nooit gekend. Hij is met vier verzetskameraden, vader Carolus H.H. Magermans en zijn zoon Johannes A. Magermans en de heren Johannes G. Kok en Johannes Verbiest, eind april 1945 doodgeschoten in Leer, net over de grens in Duitsland. Hier is zijn verhaal dat ik nog niet zo lang geleden te weten ben gekomen.

Vader en zoon Kees

Op 21 april 1945, de stad Groningen was al bevrijd, waren mijn vader en zijn makkers, op verzoek van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten, met een luxe auto en een truck onderweg naar Nieuwe Schans om mensen op te halen die vanuit Duitsland terugkwamen en niet meer goed ter been waren. Zij werden vlak bij de grens opgepakt door een Duitse patrouille met de beschuldiging dat zij in Duitse wagens reden en bewapend waren. Ze werden overgebracht naar de gevangenis in Leer en daar was kort daarvoor de moordenaarsbende van Willie Herold aangekomen. Deze zogenaamde kapitein had met zijn groep al dood en verderf gezaaid in de kampen van het Emsland. Om de burgemeester van Leer, die met de vijf Hollanders in zijn maag zat, te imponeren liet hij de gevangenen overbrengen naar een Gasthaus waar hij verbleef.

Der Alte weg in Leer

In de achtertuin werd een schijnproces van nauwelijks tien minuten gehouden. Vervolgens werden de Hollanders op 25 april in een vrachtauto naar een eenzame plek net buiten Leer gebracht waar zij zelf hun graf moesten graven. In het bijzijn van enkele meisjes uit Leer werden de mannen neergeschoten en begraven.

Nadat Herold de andere dag al was opgepakt en alles had bekend van zijn gruweldaden in het Emsland werd op 11 juni 1945 het massagraf in Leer geopend en werden de daar gevonden lijken geïdentificeerd als de vijf Hollanders die waren vermist. Hun lichamen werden naar Groningen overgebracht en daar begraven. Mijn vader is later herbegraven in Loenen, het Ereveld van de Oorlogsgravenstichting.

Willie Herold werd ter dood veroordeeld maar per ongeluk weer vrij gelaten. Toch werd hij later weer opgepakt door de Engelsen wegens het stelen van een brood (!) en in november 1946 werd het doodsvonnis alsnog voltrokken door middel van de guillotine.

Mijn moeder heeft mij nooit meer verteld of kunnen vertellen dat mijn vader was verraden en was neergeschoten in Leer. Verdere details wist zij niet of wilde zij niet vertellen. Zij is een aantal jaren geleden overleden.

Het gezin Fielstra in 1944

Begin 2010 werd ik door een neef van mij in Groningen erop attent gemaakt dat het verhaal van mijn vader was vermeld in het boek “Gevangen in het veen” door Pieter Albers. Nadat ik het boek had aangeschaft en het hoofdstuk over mijn vader en zijn kameraden opensloeg zag ik een foto van Willie Herold, een jongen(tje) van twintig jaar. Ik heb minuten lang naar die foto gekeken want dat was immers de moordenaar van mijn vader!

Sindsdien ben ik op zoek gegaan naar nog meer gegevens en heb uiteindelijk zelf contact gezocht met de Gemeente Leer. Men was heel goed op de hoogte van de gebeurtenissen in de nadagen van de oorlog. Ook in Leer is zeer veel leed geweest in de oorlog bijvoorbeeld het wegvoeren van enkele honderden Joden.

Uiteindelijk ben ik dinsdag 18 mei 2010 voor het eerst naar Leer gegaan en zeer hartelijk ontvangen door mevrouw Menna Hensmann van het Stadsarchief. In het Gemeentehuis is een kleine tentoonstelling over die gebeurtenissen maar er waren geen foto´s. Zij was zeer onder de indruk toen ik haar enkele foto´s gaf van mijn vader, hun verhaal kreeg nu ook een gezicht. Ik ben ook naar de kelder geweest waar nog een gevangeniscel in tact is. Toen ik daar in stond was dat zeer emotioneel maar voelde ik mij wel heel nadrukkelijk verbonden met mijn vader. Even later namen wij met een ´hele warme over alle grenzen heen knuffel´ afscheid van elkaar.

In september 2010 ben ik opnieuw in Leer geweest en heb samen met mevrouw Menna Hensmann, aan de hand van oude kaarten en het uittellen van de meters, de plaats bezocht waar de executie van mijn vader en diens kameraden heeft plaatsgevonden. Het was heel heftig om op die plek te staan! Maar de verbondenheid met hem was er opnieuw, net zo als eerder in het de kelder van het Gemeentehuis. In april 2011 ben ik opnieuw in Leer geweest en heb op de executieplaats narcissen geplant.

In mei 2011 werd ik tijdens mijn vakantie in Duitsland gebeld door ene meneer Kok. Al gauw bleek het de zoon te zijn van de heer Kok, een van de kameraden van mijn vader! Na de vakantie hebben wij elkaar ontmoet en onze gegevens uitgewisseld. Hij heeft altijd contact gehouden met de zoon en dochter van Magermans, een ander lid van de groep Groningers.

Via de Oorlogsgraven Stichting ben ik nog op het spoor van een nabestaande van J. Verbiest gekomen. De heer en mevrouw Verbiest hadden zelf geen kinderen maar de zoon van een zus van mevrouw Verbiest, John van Hengelaar, is naar J. Verbiest vernoemd. Hij was enkele jaren geleden ook al eens begonnen met het zoeken naar gegevens over zijn oom maar kwam niet veel verder. We hebben inmiddels contact en zijn samen naar Leer geweest; het lijkt wel of we elkaar al heel lang kennen.

Op 10 februari 2013 ben ik naar het vernieuwde Documentatiecentrum over de Emslandkampen in Esterwegen geweest. Daar werd de film over Willy Herold (Der Hauptmann von Muffrika) vertoond. Aansluitend heb ik het verhaal van mijn vader en zijn makkers in het Duits voor de Duitse belangstellenden verteld en dat was zeer emotioneel en heel bijzonder.

Herinneringsplaat aan het Stadhuis van Leer voor de vijf Groningers die op 25 april 1945 zijn geexecuteerd.

Met de plaatsing van een gedenkplaat op 25 april 2013 aan de muur van het stadhuis, naast de deur waar de mannen in 1945 zijn binnen- en uitgegaan, worden zij herdacht en geëerd. Op 25 april 2014 is in de buurt van de executieplaats eenzelfde gedenkplaat onthuld. Herinneren aan het verleden zal ook denken aan de toekomst mogen en moeten zijn.

Het contact met mensen in Leer zal zeker blijven en er komt ook nog een gedenksteen op de plaats van de executie. Ook zal men de jeugd van Leer via de scholen blijven herinneren aan de oorlogsgebeurtenissen waaronder de laffe daad van een Duitse jongen die voor mijn vader en zijn kameraden op het verkeerde moment op de verkeerde plaats was.

Bron: https://www.fielstra.nl/geschiedenis