Willem Gijsbert van de Fliert

Onderstaande bijdrage is een kopie uit het boekje 'Respect voor hen die vielen', geschreven door Simone Beijer. Dit gaat over het monument in Renswoude waarop de namen van de slachtoffers uit Renswoude staan die in WO II zijn overleden. Op basis van nader onderzoek van het archief in Sachsenhausen kan nog worden toegevoegd dat Willem Gijsbert eigenlijk al na een maand werd overgebracht naar Neuengamme.

Hieronder de reactie van het archief van Sachsenhausen:

In response to your inquiry concerning Willem Gijsbert van de Fliert, I would like to inform you about the following: Most of the files of the administration of concentration camp Sachsenhausen were destroyed by the SS before the evacuation of the camp. Among those were nearly all of prisoners’ files with exact personal data and photographs of the prisoners. Those records which have survived are kept in various archives, mainly in archives of the Russian Federation. As far as these containing information on individual prisoners, they have been incorporated into a database. In this database, I have found two entries about Gijsbert van de Fliert. The records say that he was registered in the concentration camp Sachsenhausen under prisoner number 98804. This transport came from Vught on 8/9/1944 to Sachsenhausen. On 16/10/1944 he was transferred to the concentration camp Neuengamme. I am sending to you the information as an attachment. Unfortunately, we have no more information. I can recommend you to inquire also with the International Tracing Service. For many decades this is the central registration-institution of all the documents concerning former detainees of concentration camps in Germany and the foreign countries.

http://www.its-arolsen.org

hier is een nieuwe inquiry gedaan per email op 26 november 2017. Relevante updates zullen hier worden gepost.

Hieronder de eerste bladzijde van een 'reclamefolder' uit die tijd. Het telefoonnummer was echt 'nummer 5' omdat er op dat moment nog niet meer dan 5 telefoons in Renswoude waren.

Dit is het tragische verhaal van Willem Gijsbert van de Fliert.

Een man die onderduikers hield op zijn boerderij Zeldenrust, maar verraden werd. Willem Gijsbert werd gewaarschuwd dat de Duitsers naar hem op zoek waren. Toch vluchtte hij niet. Op 2 september 1943 werd de inval gedaan op zijn boerderij. Vanuit de boerderij werd er via een draadje een waarschuwing verzonden naar het kippenhok. De onderduikers die lagen te slapen werden gewekt en konden vluchten. Maar bij het doorzoeken van de boerderij werd het draadje ontdekt dat leidde naar het kippenhok met de nog warm beslapen bedden. Willem Gijsbert werd opgepakt en naar kamp Vught getransporteerd. Een jaar later, op ‘Dolle Dinsdag’, 5 september 1944 werd Willem Gijsbert op de trein gezet naar Sachsenhausen. Vervolgens werd hij op 16 oktober 1944 naar Neuengamme overgebracht. De ontruiming van Neuengamme begon op 18 april 1945 waarbij dagelijks transporten gingen naar de industriehaven van Lübeck. Zie ook update van 3 mei 2019 op Oorlogsgravenstichting.nl.

Willem-Gijsbert is waarschijnlijk met de beroemde witte busjes van het Zweedse Rode Kruis naar Lübeck gereisd. Waarom hij een paar dagen eerder weg mocht dan de laatste groep is nog niet bekend. Misschien was hij al gewond geraakt in het concentratiekamp.

Willem-Gijsbert staat op de aanwezigheidslijsten van de Rode Kruis schepen Magdalena en Lillie Mathiessen. Aangezien op de Magdalena alleen 223 vrouwen hebben gezeten moet Willem-Gijsbert op de Lillie Mathiessen hebben gezeten. Deze boten zijn op 30 april vertrokken. Dit klopt aardig met het feit dat ze op 2 mei zijn aangekomen in Helsingborg. Vast staat dat Willem-Gijsbert niet op de getorpedeerde cruiseschepen Cap Arcona, Thielbek of de Athen gezeten heeft en via wrakhout aan land is gekomen. Hij schrijft namelijk zelf in zijn brief dat hij op 2 mei aangekomen is, terwijl op 3 mei de genoemde schepen zijn getorpedeerd. Zijn zelf geschreven zin 'als een stuk brandhout uit het vuur gerukt' moet deze gedachte aan de nabestaanden hebben gegeven, maar dit was blijkbaar een algemene metafoor van Willem-Gijsbert voor zijn eigen erbarmelijke situatie.

Hij schreef op 4 mei een brief naar huis dat hij nog leefde en snel naar huis zou komen (zie andere bijdrage voor de brief). Het gezin dat al bijna 2 jaar nog niets van hun vader had gehoord was uiteraard heel erg blij en dankbaar. Willem Gijsbert werd ondergebracht in een noodhospitaal in Boras. Toen er een telegram kwam op 7 augustus waarin stond dat hun man en vader was overleden op 20 juli, was de klap daarom extra zwaar. Het lichaam van Willem Gijsbert van de Fliert was hoogstwaarschijnlijk te verzwakt geraakt door alle ontberingen.

Willem Gijsbert overleed op 20 juli 1945, de dag van de herbegrafenis van zijn neef Willem van de Fliert die op 12 maart 1945 werd gefusilleerd samen met 30 andere gevangen in het Weteringplantsoen in Amsterdam (zie monument ‘De Gevallen Hoornblazer’).

Rest nog de vraag wat er nog bekend is over de periode in het noodhospitaal tussen 4 mei 1945 (datum van zijn brief) en de dag van zijn overlijden 20 juli 1945. Hij was blijkbaar niet meer in staat om verdere brieven te schrijven, of zijn zijn brieven zoekgeraakt? Hij schrijft dat hij gewond is, is die verwonding hem fataal geworden?

Willem Gijsbert is begraven in Oslo op de internationale begraafplaats voor oorlogsslachtoffers.

Toen Willem Gijsbert werd gevangen genomen bleef in Renswoude een jong gezin achter. Op die dag:

Was dochter Cor 20 jaar

Was zoon Frans 17 jaar

Was dochter Ger 16 jaar

Was zoon Jan 14 jaar

Was dochter Wil 12 jaar

Was zoon Gerrit 11 jaar

Zijn vrouw Gerritje Veldhuizen was op dat moment 46 jaar.

Dit verhaal is samengesteld uit diverse bronnen door Peter van de Fliert, kleinzoon van Willem Gijsbert. Voor verdere details en / of vragen kun je hem bereiken via LinkedIn.