Antonius Josef Bartmann

Antonius Josef Bartmann is geboren in Zwolle en groeide op in een katholiek gezin. Zijn vader was werkzaam bij de Staatsspoorwegen, onder meer in de functie van onderstationschef te Rotterdam Feijenoord als controleur 1ste klasse. Zijn moeder Lamberta Maria Heuperman was dochter van een Hedelse stationschef.Antoon Bartmann bezocht in zijn jonge jaren het internaat te Heythuysen om vervolgens op zijn 13de jaar, zoals in die tijd gebruikelijk in katholieke gezinnen te gaan studeren voor het priesterambt bij de Franciscanen aan het Sint Antonisgymnasium te Megen. Een jaar later breekt de Tweede Wereldoorlog uit.Antoon Bartmann is 18 jaar en woonachtig te Utrecht waar hij volgens de gegevens van de Oorlogsgravenstichting als kok werkzaam is. Al lange tijd loopt hij met de gedachte uit te wijken naar Engeland. Voorzien van de nodige informatie besluit hij om via de zuidelijke route over de Pyreneeën naar Engeland uit te wijken, hij zal een van de jongste Engelandvaarders zijn. Onderweg naar neutraal gebied meldt hij zich in Toulouse bij een Nederlandse verzetsorganisatie (Dutch Paris) die vluchtelingen opvangt en naar de grens met de Spanje begeleidt. Hij wordt bij een groep Engelandvaarders ingedeeld met o.a. de volgende geïdentificeerde personen: Sam Timmers Verhoeven, Chris van Oosterzee, Ferry Staverman, Gijs den Besten, Han Langeler, Arjaan Hijmans, Johan Pieter de Veer, Victor Lemmens, Johan Sinnige, Rudi Zeeman, Roger Eugène Bureau, C. Campell Brigman, Nicholas Mandel (USA) en David Blanes, Rudy Regout, Pim de Nerée tot Babberich,Dick Nederlof, Klaas Conijn Jan Weve, Bert van Holk, Dolf Mantel en Ciryl Gips Het konvooi zou in totaal bestaan uit 24 personen man. De lokale berggidsen Henri Marot en Pierre Treillet begeleiden het konvooi.Tijdens de zware voettocht in de nacht van 6 februari 1944 door het besneeuwde gebergte wordt de groep op de Col de Portet d’Aspet bij de Cabane des Evadés door een Duitse patrouille onderschept. Slechts een klein aantal vluchtelingen weet te ontkomen. Bartmann wordt gearresteerd en op 8 februari 1944 door de Franse grenspolitie van het commissariaat Foix aan verhoor onderworpen. In het Vernehmungsniederschrift van Antoon Bartmann is te lezen: ‘Wie ich schon angegeben habe, wollte ich versuchen illegal nach Spanien zu gelangen um dort Arbeit zu suchen. Ich bestreite entschieden zur Dissidentenarmee gewollt zu haben‘.Aanvankelijk is na de oorlog niets over het lot van Bartmann bekend. Men vreest dat hij in het concentratiekamp Buchenwald is overleden. Uit onderzoek blijkt dat een aantal van zijn gearresteerde reisgenoten op transport is gegaan naar Buchenwald. Pas op 16 december 1949 wordt te Utrecht aangifte gedaan van zijn overlijden. Hij blijkt op 19-jarige leeftijd in concentratiekamp Mauthausen te zijn omgekomen.De familie van Antoon Bartmann heeft meer offers in de oorlog moeten brengen. Zijn vader Karel Bartmann is tijdens een dienstreis op 6 november 1944 te Gouda gedood bij een bombardement en daarop volgende beschieting van de trein. Zijn oudere broer Willem werd als dwangarbeider in de ‘Arbeitseinsatz’ aan het spoor te werk gesteld bij de reparatiewerkplaats Opladen te Leverkusen. Het complex was veelvuldig doelwit van geallieerde bombardementen. Willem Bartmann vindt de dood op 30-jarige leeftijd en in begraven op de Erebegraafplaats te Opladen, de exacte plek van het graf is onbekend. Sluiten

Antoon Bartmann is 18 jaar en woont in Utrecht als hij besluit via de zuidelijke route over de Pyreneeën naar Engeland uit te wijken. Onderweg naar neutraal gebied meldt hij zich in Toulouse bij de Résistance, die vluchtelingen opvangt en naar de Spaanse grens begeleidt. Hij wordt bij een konvooi van 24 man ingedeeld, dat bestaat uit gestrande geallieerde piloten, Joodse vluchtelingen en andere Engelandvaarders. De lokale berggidsen Henri Marot en Pierre Treillet begeleiden het konvooi. Tijdens een zware voettocht door het besneeuwde gebergte wordt het konvooi op de Col de Portet d'Aspet verraden en bij de Cabane des Evadés door een nazi-patrouille onder vuur genomen. Slechts een klein aantal vluchtelingen weet te ontkomen. Bartmann wordt gearresteerd en op 8 februari 1944 door de nazi-grenspolitie van het commissariaat Foix aan verhoor onderworpen.Aanvankelijk is na de oorlog niets over het lot van Bartmann bekend. Pas op 16 december 1949 wordt te Utrecht aangifte gedaan van zijn overlijden. Hij blijkt op 19-jarige leeftijd in concentratiekamp Mauthausen te zijn omgekomen. Sluiten