Tieke Jansma

Haulerwijk, 11 oktober 1913 – Amsterdam 12 januari 1945.

Tieke Jansma werd op 11 oktober 1913 geboren als dochter van Geert Jansma en Tetje Klos in Haulerwijk te Friesland. De eerste jaren van het leven van Tieke Jansma worden gekenmerkt door het vele verhuizen van de familie. Haar vader werkte als commies in verschillende gemeenten. Een commies was vroeger een ambtelijke rang binnen Nederlandse gemeenten, hoger dan een klerk maar lager dan een referendaris. Ze woonden onder andere in Denekamp, Lonneker en Haaksbergen. In Haaksbergen, toen Jansma zes jaar oud was, overleed haar moeder.

Tieke Jansma heeft in eerste instantie een opleiding gevolgd tot onderwijzeres. Hoewel de opleiding met goed gevolg werd afgesloten bleef een baan als onderwijzeres uit. In navolging hiervan besloot Jansma een opleiding tot verpleegster te volgen. Na deze opleiding vond Jansma uiteindelijk toch werk als onderwijzeres op ‘de Gortershoek’, een lagere school in Zaandijk.

Toen ze op deze school werkte woonde Tieke Jansma aan de Meidoornstraat in Zaandijk. Ze was inwonend bij de familie Rijpstra en hielp hen met het verzorgen van Joodse onderduikers. Toen Jansma werk kon vinden in Amsterdam is ze vanuit Zaandijk verhuisd naar de Nieuwe Prinsengracht in Amsterdam. In het kleine appartement op vier hoog wist ze 12 Joodse mensen te verbergen voor de Duitsers.

Toen in de Hongerwinter het eten schaars werd, wist een van de onderduikers of Jansma zelf enkele palingen te bemachtigen. Helaas was één van deze palingen besmet met tyfus en werd een deel van de onderduikers ziek. Jansma, uitgeput van het verzorgen van de zieke onderduikers, raakte zelf besmet en overleed binnen een week. Vijf dagen later werd ze begraven in graf E 174 op de Algemene Begraafplaats in Bloemendaal.