Jacob Kaas

Jacob Kaas 31-03-1919Van mijn achterneef ervoer ik als kind in 1952 toen eindelijk het bericht kwam dat en waar hij was overleden. Pas in 2016 begon mijn zoektocht naar deze onbegrijpelijke geschiedenis. Jaap was een plattelandsjongen, opgegroeid in een agrarische streek. Net als zijn vader werd hij transportarbeider bij de Broeker veiling. In de herfst van 1942 werd hij opgeroepen voor de Arbeitseinsatz, samen met Gerrit Smak. Veel van zijn dorpsgenoten waren daarvoor vrijgesteld, want zij werkten voor voedsel in de agrarische sector. Onwilllig gaf hij gehoor aan de oproep. Hij moest naar Berlijn, eerst Staaken, later Grünau. Bij een aardappelgroothandel deed hij hetzelfde werk als thuis, honger heeft hij daardoor niet geleden. In 1943 kon hij met verlof, zijn ouders drongen aan om thuis te blijven, maar hij ging toch terug. Zijn jongere broer bleef wel in Nederland en verborg zich. Op 28 november 1944 veranderde zijn wereld radicaal. Samen met 75 buitenlanders werd hij in het woonkamp opgepakt op een valse beschuldiging: o.a. sabotage, wapenbezit en verbergen van gevluchte Flak-arbeiders. Bij onderzoek vond de politie niets. Toch werden ze afgevoerd naar de gevangenis en later naar Sachsenhausen. Kerstavond 1944 werd het nog erger, ze werden op een trein gezet richting het Westen; hard werken aan de “Kanonenbahn”, zeer weinig eten en nauwelijks kleding of verzorging werd hun deel in die strenge winter van 1945. Jaap werd al snel ziekelijk en na bijna twee maanden op de trein was hij niet meer in staat om te werken. Een aantal kameraden was al gestorven van kou, honger of ziekte (o.a. Gerrit Smak). Hij werd met 165 (van oorspronkelijk 504) “Muselmannen” op ziekentransport gezet naar onbekend (“Koekjesfabriek bij Hamburg” werd gezegd). Pas zomer 1952 kwam bij zijn ouders het bericht dat dit oord het concentratiekamp Bergen-Belsen was geweest waar hij op 25 februari was overleden. De administratie werkte nog enigszins, want er werd later een overlijdensakte gevonden met de verbasterde naam Jacob Kazz. Van de andere 7 Nederlanders op het transport geen spoor. Hun lot kon niet anders dan eender zijn aan dat van Jacob, want ook zij werden nog steeds vermist. Hun ouders kregen eindelijk in 1952 het bericht dat hun zonen tussen 5-4-1945 en 31-5-1945 in Bergen-Belsen gestorven moesten zijn. De moordmachine van de SS had zijn werk gedaan. Sluiten

in het voorjaar van 1944 is Jacob naar huis geweest op verlof naar het Schapenland in Broek op Langedijk. Zijn ouders hebben geprobeerd hem te verhinderen terug te keren naar Duitsland. Jacob zei: " Wanneer ik niet voor de gestelde datum te laat of niet terug ben , dan zal één van mijn maten worden doodgeschoten". Dat heeft hem doen besluiten om terug te keren naar Duitsland. Sluiten

Vorige week bezocht ik het concentratiekamp Bergen Belsen om meer te weten te komen over Jacob Kaas. Hij wordt in het Gedenkboek van 2007 2 maal genoemd: als Jacob Kaas geb 31-3-1919 en eenmaal als Jacob Kazz met foute geboortedatum 31-2-1919, maar juiste overlijdensdatum 25-2-1945. Dit komt van de kopie Totenschein. Jacob Kaas was daar terechtgekomen met een ziekentransport rond 5-2-1945 van de 12e SS Eisenbahnbaubrigade, onder beheer van KZ Sachsenhausen waar hij eerder als politieke gevangene was geïnterneerd. Sluiten