Gerhardus Johannes Lovink

Gerhardus Johannes (Gerhard) Lovink wordt geboren in Enschede op 19 juli 1907 als zoon van politieagent en gemeenteveldwachter Jan Willem Lovink (Doetinchem 1881, werkzaam bij de politie) en Grada Hendrika Everdina Boland (Dinxperlo 1878). Gerhard is de middelste van drie zoons. Jan Hendrik (Jan *1906) is de oudste, werkt bij de politie, is in de oorlog opperwachtmeester Narechaussee in Varsseveld en Dinxperlo. Wilhelm Johan (Willy *1908) is de jongste en werkt later ook bij de Marechaussee.

Gerhard Lovink trouwt op 19 oktober 1932 met Margaretha Johanna (Gré) van Oene (*Deventer 1907). Zijn eerste standplaats als veldwachter is Gorinchem, waar hij met Gré twee zoons krijgt: Jan (1933) en Herman (1936). In de oorlog worden nog twee kinderen geboren, die heel jong overlijden. In de zomer van 1936 verhuist het gezin naar Vaassen (gemeente Epe), waar Lovinks oom Frederik Bernard ook veldwachter was. De twee politiehonden – een bouvier en een herdershond – wonen bij het gezin achterin de tuin.

In de oorlog is Gerhard Lovink als opperwachtmeester het hoofd van de politie in Vaassen (het bureau bestaat uit drie agenten). Thuis heeft hij een telefoon die ook van pas komt bij zijn verzetswerk, net als zijn dienstpistool dat hij tegen de regels in altijd bij zich draagt. Want Gerhard is agent onder Duitse bezetting maar helpt tegelijkertijd onderduikers met schuilplekken, eten, bonkaarten en valse legitimatiebewijzen. Het Joodse gezin Curt en Assia Spanier met hun twee kinderen uit Deventer duikt een half jaar bij het gezin Lovink onder en zo zijn er in de oorlogsjaren meer. Zoons Jan en Herman fietsen met tassen vol eten naar onderduikadressen in de omgeving van Vaassen, zoals Gortel en Niersen. Lovink laat verzetsstrijders uit de cel ontsnappen. Ook regelt hij wapens voor de ondergrondse, die bij hem thuis worden opgeslagen. Hij werkt samen met een knokploeg uit Apeldoorn en doet mee aan sabotageacties. In augustus 1943 wordt zijn nieuwe standplaats Zaltbommel en twee maanden later promoveert hij tot rechercheur 1e klas in Arnhem, waar het gezin begin oktober 1943 naar toe verhuist. Als het eten – aardappels, vlees, meel, melk – steeds schaarser wordt, pleegt Lovink samen met andere verzetsstrijders overvallen op boeren, die weinig of geen eten afstaan voor onderduikers en andere hongerige mensen. Zwarthandelaren zijn zeker de klos. Deze groep krijgt als bijnaam ‘de bende van Lovink’ en doet zich vaak voor als Landwachters. De Nieuwe Apeldoornsche Courant spreekt op 28 maart 1945 van een “Veluwse roversbende.” Knokploeglid en fruitkweker Leo Boks Scholten uit de omgeving van Olst sluit zich bij de groep van Lovink aan. Hij is ondergedoken in Vaassen en heeft een vals persoonsbewijs met de naam Leo Sluiters.

De buitenwereld weet niks van Lovinks verzetswerk. Sommigen denken zelfs dat het gezin pro-Duits is, omdat er aan het einde van de oorlog onder dwang Duitsers bij hen thuis zijn ingekwartierd. De Sicherheitsdienst heeft Lovink eind oktober 1940 op straat een keer aangehouden en opgesloten in het Huis van Bewaring aan de Weteringschans in Amsterdam voor hulp aan een Engelandvaarder, maar half november wordt hij vrijgelaten: de verklaring dat hij ondoordacht te werk zou zijn gegaan pleit hem vrij. Op 10 februari 1945 om elf uur ‘s avonds worden Lovink en Boks Scholten in Vaassen gearresteerd, evenals zo’n tien andere bendeleden. Drie dagen later bevalt Gré Lovink van een doodgeboren kindje.

De beschuldiging is diefstal en roof. Lovink en Leo worden gezien als hoofddaders. De mannen worden verhoord op het politiebureau in Epe en daarna volgt de Willem III-kazerne in Apeldoorn. Gevangenis De Kruisberg in Doetinchem is hun eindstation. Beiden worden op 2 maart 1945 samen met 44 andere (verzets)mannen uit heel Nederland gefusilleerd aan het Rademakersbroek in Varsseveld.Hun dood is een represaille voor het ombrengen van vier Duitse militairen door verzetsgroep De Bark, die in de laatste oorlogswinter z'n hoofdkwartier heeft in een boerderij in buurtschap De Heurne vlakbij Dinxperlo.

Deze fusilladeplaats op een akker in Varsseveld is een plek waar Lovinks oudste broer Jan in de oorlog werkt en woont: Varsseveld, Sinderen en Dinxperlo. Net als Gerhard is zijn oudste broer Jan samen met zijn gezin zeer betrokken bij het verzet in de Achterhoek. Jan en zijn vrouw vernoemen hun zoon Fred (Alfred Gerhard, in 1947 geboren) naar broer Gerhard Lovink en een Engelse soldaat die hen bevrijdt. Jan Lovink is in die periode gedetacheerd bij de politieke recherche en opsporingsdienst in Doetinchem (taak: verhoor van oorlogsmisdadigers).

Meer lezen? https://de46vanhetrademakersbroek.nl/