Orry-la-Ville, Nederlandse ereveld

Geschiedenis

Het Nederlands ereveld in Orry-la-Ville (arrondissement Senlis) herinnert aan 222 Nederlanders die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Frankrijk zijn omgekomen.

Er zijn Nederlandse militairen gesneuveld bij de torpedering van het Franse ss Pavon bij Duinkerken op 20 mei 1940. Dertien Nederlandse verzetsstrijders kwamen om in het Franse verzet en tijdens hun doortocht door Frankrijk. Nederlandse militairen van de Prinses Irene Brigade sneuvelden tijdens D-Day in Normandië en de bevrijding van Noord-Frankrijk. In Frankrijk zijn 35 Nederlandse burgers door oorlogshandelingen om het leven gekomen.

Na de terugtrekking van de Franse en Nederlandse troepen in 1940 uit Zeeland werd Duinkerken bereikt, waarna 1.430 Nederlandse militairen werden ingescheept aan boord van het Franse ss. 'Pavon' van de Compagnie de Navigation d'Orbigny richting Cherbourg of Le Havre. Een uur na vertrek uit Duinkerken werd het schip getroffen door een Duitse vliegtuigbom, die het met soldaten volgepakte middenruim raakte.

Zeventig soldaten kwamen hierbij in de vlammenzee om het leven. In de paniek die aan boord ontstond sprongen ongeveer tachtig Nederlanders in zee en verdronken. De kapitein kon het brandende schip echter nog bij Calais op het strand zetten. Een deel van de doden ligt begraven op het Nederlandse ereveld in Orry-la-Ville bij Parijs.

Initiatief
Eén gedenkplaat op het ereveld werd geschonken door de voormalige verzetsbeweging 'Union Patriotique Néerlandaise' (Nederlandse Patriottistische Unie).

Onthulling
Het ereveld is ingewijd in 1958.

Onderhoud
Het ereveld wordt onderhouden door de Franse zusterorganisatie van de Nederlandse Oorlogsgravenstichting.

Info

Vorm en materiaal
Het Nederlands ereveld in Orry-la-Ville (arrondissement Senlis) herbergt het stoffelijk overschot van 114 Nederlanders. Bij elk graf is een uniforme zerk van witte Portland-steen geplaatst met in reliëf de Nederlandse Leeuw. In een ereportaal bevinden zich vier gedenkplaten van witte natuursteen met de namen van 108 Nederlandse oorlogsslachtoffers die niet hier konden worden begraven.

Tevens staat op het ereveld een bronzen beeld van een achterovervallende, naakte mannenfiguur, 'De Vallende Man' geheten. Het beeld is geplaatst op een voetstuk van Franse kalksteen. Op het voetstuk is een afbeelding van de Nederlandse leeuw aangebracht. Het beeld is 2 meter hoog. Bij het ereveld is een informatiebord geplaatst.

Teksten
Op twee gedenkplaten zijn de namen van Nederlandse militairen aangebracht die omkwamen bij de torpedering van het Franse ss. Pavon bij Duinkerken in 1940. De tekst luidt:

'KONINKRIJK DER NEDERLANDEN
IN FRANKRIJK RUSTEN BUITEN DIT EREVELD

[Een lijst met namen]

* GENOEMDE SLACHTOFFERS ZIJN LATER
HERBEGRAVEN OP DIT EREVELD.'

De tekst op de verzetsgedenkplaat is zowel in het Nederlands als Frans en luidt:

'OPDAT ZIJ MET EERE MOGEN RUSTEN

TER NAGEDACHTENIS AAN DE NEDERLANDSE
VERZETSSTRIJDERS IN FRANKRIJK GEVALLEN
VOOR DE VRIJHEID VAN HUN VADERLAND EN ZIJN
BONDGENOTEN GEDURENDE DE OORLOG 1940-1945

A.J. BARON VAN BOETZELAER . J.C.J. BARON BRANTSEN
J.M. CAUBO . J.L.G. DOORNIK . J. KOLKMAN . J.J. MOHR
B.M. NIJKERK . J. VAN PRAAG . J. RUYS . TH. ROGGE
V.J.M. SWANE . J. TESTERS . GABRIELLE WEIDNER

TER HERINNERING AAN DE FRANS-NEDERLANDSE
SAMENWERKING IN HET VERZET GEDURENDE DE
OORLOG 1940-1945 EN TER NAGEDACHTENIS
AAN DE FRANSE EN ANDERE GEALLIEERDE
VERZETSSTRIJDERS DIE VIELEN VOOR DE VRIJHEID
VAN NEDERLAND EN ZIJN BONDGENOTEN.'

De tekst op de burgergedenkplaat luidt:

'KONINKRIJK DER NEDERLAND

IN FRANKRIJK RUSTEN BUITEN DIT EREVELD

[35 namen].'

Bij de ingang van het ereveld hangt een tweetalig informatiebord met in het Frans en Nederlands achtergrondinformatie over het ereveld en de daar begraven oorlogsslachtoffers.

Symboliek
'De Vallende Man' staat symbool voor allen die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben ingezet om Nederland te bevrijden en daarbij zijn doodgeschoten, geëxecuteerd, vermoord of gestorven in een van de concentratiekampen. Het staat ook voor hen die omkwamen bij gevechten, ten gevolge van bombardementen of andere oorlogshandelingen.

Het beeld van Cor van Kralingen staat tevens op het militaire erehof op begraafplaats 'Crooswijk' in Rotterdam, op begraafplaats 'Essenhof' in Dordrecht en bij de Nederlandse oorlogsgraven op begraafplaats 'Duinhof' in IJmuiden. Ook bevindt het beeld zich op de Nederlandse erevelden in Engeland (Mill Hill), Noorwegen (Oslo), Frankrijk (Orry-la-Ville), Oostenrijk (Salzburg) en op de in Duitsland gelegen erevelden te Frankfurt am Main en Hannover.

Overige info

Locatie
Het ereveld bevindt zich in Orry-la-Ville (arrondissement Senlis), op ongeveer 30 km ten noorden van Parijs, aan de linkerkant van de weg Paris-Senlis (Route Nationale, nummer 17), even voorbij het dorp La Chapelle-en-Serval. Het erekerkhof is ook bereikbaar via de A1. Bij de afslag Survilliers links over de A1 richting RN 127, rechtsaf richting Senlis.

Bronnen

• De Nederlandse Oorlogsgravenstichting.
• Een persbericht van het ministerie van Defensie, 4 mei 2004;
• Website van het Scheepvaartsmuseum.