Evert Gerard Roes

Tegen dit vraagstuk liep ik aan toen ik aan het uitzoeken was hoe lang een drietal onderduikers in het huis van mijn tantes verborgen waren geweest.

Die drie onderduikers werden uiteindelijk opgepakt en samen met nog elf andere verzetsmannen op 26 mei 1944 in de Loonse en Drunese duinen gefusilleerd. Hun graven zijn nooit teruggevonden.

Een van deze 14 mannen was Evert-Gerard Roes, geboren op 7 november 1921 te Rijswijk. Zijn naam is gebeiteld in een zwerfkei van het monument dat dicht bij de executieplaats is geplaatst.

De mannen waren in de morgen van 26 mei 1944 vóór 5 uur vanuit de Polizeigefängnis Haaren naar deze plek gereden en daar in twee groepen van 7 man omgebracht en begraven.

Toen ik de boeken van Haaren bestudeerde kwam ik bij deze datum echter een heel andere naam tegen: Jan Steven Roes, geboren op 8 februari te Delft. Dat is dus een andere naam en een andere geboortedatum en –plaats. Welke van de twee is nu de juiste?

Verder zoeken op de naam Jan-Steven Roes bracht me in de Verenigde Staten in de plaats Charleston, South Carolina, waar op 2 januari 2006 een Jan-Steven Roes op 87-jarige leeftijd was overleden. Die was ook geboren op 8 februari in Delft. Hij was al in 1939 naar de USA vertrokken en daar gebleven. Het leek er in eerste instantie op dat er een fout in de Haarense documentatie is gemaakt.

Overigens staat op zijn graf een gedichtje van toon Hermans:

One needs Someone Quiet And Honest
Who When Time Is There
Prays For You And Fights For You
The Moment You Have Somebody
Who Laughs And Cries With You
Only Then You Can Say
I Have A Friend

Raadpleging van de kranten (via Delpher) die in mei 1944 na de executie verschenen geven echter ook Jan-Steven aan:

Naar de Höhere SS- und Polizeiführer “Nordwest" mededeelt, heeft het Polizeistandgericht te ‘s-Hertogenbosch op 24 Mei 1944 de Nederlanders Jan Roes, geboren 8 Februari 1918 te Delft……. ter dood veroordeeld ……..Het vonnis is……voltrokken

Dan maar op zoek naar eventuele geboorte annonces en jawel, deze zijn ook te vinden in de kranten van die tijd. Beide geboortedata kloppen en ineens blijkt dat de twee Roes-en broers zijn van elkaar.

Kennelijk heeft Evert-Gerard Roes een identiteitsbewijs van zijn broer Jan-Steven gebruikt. Zo is hij ingeschreven in Haaren, zo is hij daar op 24 mei 1944 ter dood veroordeeld en onder die naam ook gefusilleerd. Natuurlijk wisten zijn ouders dat, maar ze hielden wijselijk hun mond. Pas bij het onthullen van het monument op 26 mei 2005 is de naamsverwisseling voor iedereen duidelijk geworden.

Hans Suijs