Teunis Jan Herwijn

De jonge Teun Herwijn was een van de slachtoffers van de grote razzia op 11 november 1944 te Rotterdam. Die dag werden duizenden Rotterdamse mannen opgepakt om werkzaamheden voor de Duitsers te verrichten. Op verschillende plaatsen in de stad werden zij verzameld. Successievelijk werden zij te voet, per schip, per trein en ook wel op de fiets weggevoerd. Hoe Teun, die zijn achttiende verjaardag in Duitsland vierde, vervoerd is, is niet bekend.

De gevangenen worden weggevoerd uit Rotterdam, foto NIOD

De grootste concentratie van gevorderde Rotterdammers kwam terecht in het Roergebied, waar zij in fabrieken, werkplaatsen en magazijnen tewerkgesteld werden. Ook in andere gebieden zoals in grote havens en verkeerscentra zijn veel Rotterdammers terecht gekomen waar zij als hulpkrachten moesten meehelpen aan het herstel van de door geallieerde bombardementen aangerichte vernielingen. Teun kwam terecht in Neurenberg, hij kwam daar als baanwerker op het rangeerterrein van de spoorwegen te werken. Ook tijdens de onophoudelijke geallieerde bombardementen moesten de dwangarbeiders dag en nacht doorwerken aan het herstel van het spoor. Het dichtgooien van bomkraters en het sjouwen van rails was zwaar werk voor de slecht gevoede en slecht geklede mannen. Teun is samen met twee andere Rotterdammers, de gebroeders Egeter, bij zo een bombardement op 11 april 1945 omgekomen.

De graven van dwangarbeiders in Neurenberg, Duitsland

Tijdens een korte onderbreking zijn de slachtoffers onder het puin vandaan gehaald, geïdentificeerd en begraven op het Südfriedhof in Neurenberg. De graven werden ingericht met eenvoudige houten kruisen. In 1950 zijn de stoffelijke overschotten van Teun Herwijn, Hendrik en Willem Egeter overgebracht naar Nederland en herbegraven op de begraafplaats Crooswijk in Rotterdam. In 1996 is Teun overgebracht naar het ereveld in Loenen vak A grafnummer 964.

Het graf van Teun op Crooswijk

Het is bekend dat Teun in een gebruikt schoolschrift een dagboek bijhield. Dit is na zijn overlijden aan de nabestaanden toegezonden. Vermoedelijk uit respect voor de persoonlijke gedachten van zijn zoon en uit een soort van piëteit tegenover hem, heeft zijn vader dit vernietigd. Ook heeft hij het nooit willen lezen. Toen hij in een bejaardentehuis terecht kwam, liet hij de inhoud alleen lezen door een vriend, die tot zijn pensionering werkzaam was geweest als rechercheur bij de Rotterdamse politie. Vader Herwijn wilde van zijn vriend geen details horen over hetgeen zijn zoon had geschreven. Het enige commentaar van de voormalige politiefunctionaris was: 'Je had een goede jongen.' Met dit antwoord was Teuns vader, die in 1991 op 103-jarige leeftijd overleed, tevreden.

De vader van Teun tijdens een uitje

Teunis Jan Herwijn was de zoon van Teunis Herwijn en Jannigje Voormolen. Het gezin woonde destijds in de Pieter de Raadtstraat 3a te Rotterdam. Zijn vader had daar een schoenmakerij. Hij ging naar de lagere school aan de Walenburgerweg die op korte afstand van de ouderlijke woning lag.

Omdat Teun een goede leerling was mocht hij verder leren op de muloschool. Met goed gevolg deed hij in het voorjaar van 1943 examen mulo-b.

Volgens vaste gewoonte maakte de familie Herwijn ieder jaar een fietsvakantie. Vrijwel altijd naar de Veluwe, zoals Laag-Soeren en Voorthuisen. 'Is het 'toeval' dat hij nu in Loenen op de Veluwe zijn laatste rustplaats heeft mogen vinden?': is een vraag van de nabestaanden.